اختلالات خواب | انواع آن و راه های درمان

اختلالات خواب چیست؟

اختلالات خواب، مجموعه ای از شرایط است که توانایی خواب خوب، با کیفیت و منظم را مختل می کند. این اختلالات ، خواه به دلیل مشکلات سلامت باشند، و خواه به دلیل استرس بیش از اندازه، با سرعت بالایی در آمریکا در حال شیوع هستند. در واقع، بیش از 75 درصد آمریکایی های بین 20 تا 59 سال، تقریبا به طور دائم دچار مشکلات خواب هستند.

بیشتر افراد، به دلایلی از قبیل استرس، بازه های زمانی پرفشار، و دیگر عوامل بیرونی، مشکلات خواب را تجربه می کنند. با اینحال، هنگامی که این مسائل به طور دائم اتفاق بیفتند و زندگی روزمره را مختل کنند، «اختلال خواب» نام می گیرند.

بسته به نوع اختلال خوابی که افراد دچار می شوند، ممکن است در به خواب رفتن دچار مشکل شوند و یا در طول روز احساس خستگی شدید کنند. کمبود خواب می تواند تاثیر منفی بر انرژی، خلق و خو، تمرکز، و سلامت کلی فرد داشته باشد.

در برخی موارد، اختلالات خواب می تواند از علائم شرایط پزشکی یا ذهنی دیگری باشد. این مشکلات خواب ممکن است در نهایت، به محض درمان دلیل اصلی از بین بروند. هنگامی که اختلالات خواب ناشی از شرایط پزشکی دیگری نباشد، درمان آن غالبا ترکیبی از درمان های پزشکی و تغییرات سبک زندگی است.

بهتر است به محض اینکه احساس کردید که ممکن است دچار اختلال خواب باشید، با یک متخصص ویزیت کنید تا تشخیص و درمان مناسب انجام گیرد. چنانچه این اختلال بدون درمان باقی بماند، اثرات منفی آن می تواند منجر به پیامدهای پزشکی دیگری شود. این اختلالات می توانند عملکرد شما در کار را تحت تاثیر قرار دهند، رابطه شما با دیگران را دچار مشکل کند، و توانایی شما برای ایفای فعالیت های روزمره را کاهش دهد.

علائم اختلالات خواب 

علائم این اختلالات ممکن است بسته به شدت و نوع اختلال خوابی که فرد دچار می شود متفاوت باشد. همچنین، این اختلالات در شرایطی که نتیجه شرایط پزشکی دیگری باشند،دارای علائم متفاوتی هستند.

علائم کلی اختلالات خواب عبارتند از:

• دشواری در به خواب رفتن یا در خواب ماندن
• خستگی روزانه
• میل شدید برای چرت زدن در طول روز
• تحریک پذیری عصبی یا اضطراب
• کاهش تمرکز
• افسردگی

عوامل بروز اختلالات خواب

بسیاری از شرایط پزشکی، بیماری ها، و اختلالات وجود دارند که می توانند سبب بروز اختلالات خواب شوند. در بسیاری از موارد، اختلالات خواب در نتیجه مشکلات سلامت دیگری بروز می کنند.

آلرژی و مشکلات تنفسی

آلرژی ها، سرماخوردگی ها، و عفونت های تنفسی فوقانی ممکن است سبب ایجاد مشکلاتی برای تنفس در شب شوند. ناتوانی برای تنفس از طریق بینی نیز می تواند سبب بروز مشکلات خواب شود.

شب ادراری

شب ادراری یا ادرار مکرر، ممکن است به این دلیل که باعث می شود در طول شب از خواب بیدار شوید، سبب اختلال خواب شود. عدم تعادل هورمونی و بیماری های مجاری ادراری ممکن است بر بروز این شرایط موثر باشد.

چنانچه شب ادراری مکرر با خونریزی یا درد همراه است، سریعا با یک متخصص ویزیت کنید.

درد مزمن

درد مزمن ممکن است فرایند به خواب رفتن را با مشکل مواجه سازد. همچنین ممکن است پس از به خواب رفتن، شما را از خواب بیدار کند.

برخی از شایع ترین دلایل درد مزمن عبارتند از:

• آرتروز
• سندروم خستگی مزمن
• فیبرومیالژیا
• بیماری روده ملتهب
• سردرد دائمی
• درد مداوم در پایین کمر

در برخی موارد، ممکن است درد مزمن به واسطه اختلالات خواب وخیم تر شود. برای مثال، پزشکان بر این عقیده اند که بروز فیبرومیالژیا ممکن است در اثر مشکلات خواب به وجود بیاید.

استرس و اضطراب

استرس و اضطراب غالبا تاثیر منفی بر کیفیت خواب می گذارد. هنگامی که به این شرایط دچار می شوید، به خواب رفتن یا در خواب ماندن برای شما دشوار می شود. کابوس، در خواب حرف زدن، یا در خواب راه رفتن نیز ممکن است خواب شما را مختل سازد.

انواع  اختلالات خواب

انواع گوناگونی از اختلالات خواب وجود دارد. برخی از این اختلالات ممکن است به واسطه برخی شرایط پزشکی دیگر به وجود آمده باشند.

بی خوابی

بی خوابی اشاره به شرایطی دارد که در به خواب رفتن یا در خواب ماندن دچار ناتوانی می شوید. این شرایط ممکن است در اثر جت زدگی (بی خوابی و ناراحتی ناشی از مسافرت طولانی با هواپیما)، استرس و اضطراب، هورمون ها، یا مشکلات گوارشی باشد. همچنین ممکن است از علائم دیگر شرایط پزشکی باشد. بی خوابی می تواند برای سلامت عمومی و کیفیت زندگی شما بسیار مشکل ساز باشد.

این شرایط می تواند سبب بروز مشکلات زیر شود:

• افسردگی
• دشواری در تمرکز
• تحریک پذیری عصبی
• افزایش وزن
• عملکرد ضعیف در محل کار یا مدرسه

متاسفانه، بی خوابی در آمریکا بسیار رایج است. تقربیا 50 درصد از افراد بالغ آمریکایی، به نحوی این اختلال را در زندگی خود تجربه می کنند. این اختلال در افراد بالغ مسن تر و زنان شایع تر است.

بی خوابی معمولا به سه نوع تقسیم بندی می شود:

• بی خوابی مزمن، که زمانی است که بی خوابی به طور مکرر و به مدت حداقل یک ماه رخ می دهد.
• بی خوابی متناوب، که زمانی است که بی خوابی به صورت دوره ای بروز می کند.
• بی خوابی گذرا و کوتاه مدت، که زمانی است که بی خوابی برای چند شب و در مدت زمانی کوتاه به طول می انجامد.

آپنه خواب

مشخصه اصلی آپنه خواب، وقفه در تنفس در حین خواب است. این اختلال یک شرایط پزشکی جدی است که باعث می شود بدن اکسیژن کمتری را جذب کند. این شرایط می تواند سبب شود که در طول شب از خواب بیدار شوید.

پاراسومنیا

پاراسومنیا دسته ای اختلالات خواب است که سبب حرکات و رفتارهای غیرعادی در حین خواب می شود.

این حرکات و رفتارهای غیرعادی عبارتند از:

• راه رفتن در خواب
• در خواب حرف زدن
• ناله در خواب
• کابوس دیدن
• شب ادراری
• دندان ساییدن یا فشردن فک

سندرم پای بی قرار

سندرم پای بی قرار (RLS)، عبارتست از نیاز شدید برای حرکت دادن پاها. این نیاز شدید در مواردی با حس مور مور شدن در پاها همراه می شود. با اینکه این علائم می توانند در روز نیز تجربه شوند، در شب شایع تر می باشند. RLS معمولا با برخی از شرایط پزشکی مرتبط است. این شرایط عبارتند از  ADHD و بیماری پارکینسون. با این حال علت دقیق این بیماری همیشه مشخص نیست.

حمله خواب

حمله خواب، اشاره به ” هجوم خواب” دارد که در طول روز اتفاق می افتد. به این معنا که ناگهان احساس خستگی شدید می کنید و بدون آمادگی به خواب می روید. این اختلال می تواند منجر به «فلج خواب» شود، که در نتیجه آن به لحاظ فیزیکی قادر به راه رفتن صحیح پس از بیداری نمی باشید. با این وجود که حمله خواب ممکن است خود به خود ایجاد شود، می تواند مرتبط با برخی اختلالات عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس نیز باشد.

نحوه تشخیص اختلالات خواب 

پزشک شما در ابتدا آزمایش فیزیکی را انجام می دهد و اطلاعاتی را راجع به علائم و پیشینه پزشکی شما کسب می کند. همچنین ممکن است آزمایش های مختلفی از قبیل موارد زیر را نیز تجویز نمایند:

• آزمایش چندگانه خواب: مطالعه ای است که سطح اکسیژن، حرکات بدن، و امواج مغزی را می سنجد تا چگونگی ایجاد اختلال برای خواب توسط آنها را تعیین کند.

• الکتروانسفالوگرام: آزمایشی است که فعالیت الکتریکی در مغز را می سنجد و هرگونه مشکلی که ممکن است برای این فعالیت مغزی به وجود بیاید را مورد شناسایی قرار می دهد.
• آزمایش خون ژنتیکی: آزمایش خونی است که معمولا برای تشخیص حمله خواب و دیگر وضعیت های پزشکی اساسی که ممکن است سبب مشکلات خواب شود، مورد استفاده قرار می گیرد.

این آزمایش ها می توانند برای تعیین دوره های درمانی مناسب برای اختلالات خواب مناسب باشند.

نحوه درمان اختلالات خواب

درمان اختلالات خواب ممکن است بسته به نوع اختلال و دلیل اصلی آن متفاوت باشد. با اینحال، درمان آن معمولا ترکیبی است از درمان های پزشکی و تغییرات سبک زندگی.

درمان های پزشکی

درمان های پزشکی برای اختلالات خواب ممکن است شامل یکی از موارد زیر باشد:

• قرص های خواب
• مکمل های ملاتونین
• داروهای آلرژی و سرماخوردگی
• داروهایی برای هر گونه مشکلات سلامتی اساسی
• دستگاه یا جراحی تنفس (معمولا برای آپنه خواب)
• محافظ دندان (معمولا برای جلوگیری از ساییدگی دندان)

تغییرات سبک زندگی

تغییرات کوچک در سبک زندگی می تواند کیفیت خواب شما را بسیار بهبود ببخشد؛ به خصوص هنگامی که این تغییرات با درمان های پزشکی نیز همراه باشند.

این تغییرات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• جا دادن سبزیجات و ماهی بیشتر در رژیم غذایی خود و مصرف کمتر شکر
• کاهش استرس و اضطراب با ورزش کردن
• ایجاد و پیروی کردن کامل از یک برنامه خواب منظم
• نوشیدن آب کمتر پیش از خواب
• کاهش مصرف کافئین، به خصوص در اواخر بعد از ظهر یا غروب
• کاهش مصرف تنباکو و الکل
• کاهش مصرف غذاهای دارای میزان کمی از کربوهیدرات، پیش از زمان خواب.

چنانچه هر روز در یک زمان بخوابید و در یک زمان نیز از خواب بیدار شوید، می توانید کیفیت خواب خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهید. با اینکه ممکن است وسوسه شوید که در آخر هفته ها بیشتر بخوابید، این کار می تواند سبب شود که بیدار شدن و به خواب رفتن شما در روزهای کاری با مشکلاتی مواجه شود.

چشم انداز فرد مبتلا به اختلال خواب

تاثیرات اختلالات خواب می تواند  زندگی را تا حد زیادی مختل کند و احتمالا به دنبال یافتن درمانی سریع باشید. متاسفانه، موارد طولانی مدت نیازمند مدت زمان طولانی تری برای درمان می باشد. با اینحال، چنانچه برنامه درمانی خود را با دقت انجام دهید و با پزشک خود به طور منظم ارتباط داشته باشید، می توانید در نهایت خواب بهتری داشته باشید.

چنانچه از هر یک از اختلالات خواب رنج می برید و یا نوع مزمن این عارضه، یعنی آپنه خواب در شما مشاهده می شود، می توانید از تجربه و دانش تیم متخصص ما استفاده کنید. دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب و متخصص مغز و اعصاب بهترین امکان را برای درمان تخصصی و علمی اختلال خواب شما فراهم نموده اند. جهت تعیین وقت و رزو نوبت اینجا کلیک کنید.