عوارض آپنه خواب

انسداد تنفسی خواب یا آپنه نوعی اختلال خواب می باشد که تنفس بیمار برای مدتی کوتاه و به صورت مکرر در حین خواب مختل می شود. اصطلاح “آپنه” در عبارت «آپنه خواب» اشاره به وقفه تنفسی دارد که حداقل ده ثانیه طول می کشد. این وقفه ها در خواب در مواردی به صدها بار می رسد که این بدین معناست که به مغز و دیگر اعضای بدن اکسیژن کافی نمی رسد.

وقفه تنفسی یا آپنه زمانی رخ می دهد که ماهیچه هایی که در پشت گلو قرار دارند، علی رغم تلاش بیمار برای تنفس نمی توانند راه تنفس را باز نگاه دارند.

شکل دیگر آپنه خواب «آپنه خواب مرکزی» می باشد که طی آن مغز توانایی خود را برای کنترل صحیح تنفس در حین خواب از دست می دهد.

آپنه انسدادی خواب بسیار رایج تر از آپنه مرکزی خواب می باشد.

انسداد تنفسی خواب آپنه یا همان «آپنه خواب»، می تواند سبب خواب نامنظم و کاهش سطح اکسیژن خون شود.

برای افراد مبتلا به آپنه خواب،ترکیب اختلال خواب و کمبود شدید اکسیژن ممکن است منجر به فشار خون، بیماری قلبی و ایجاد مشکلات در خلق و خو و حافظه بشود.آپنه خواب همچنین منجر به افزایش خطر رانندگی در حین خواب آلودگی می شود.

چه کسانی مبتلا به آپنه خواب هستند؟

بیش از 18 میلیون نفر از افراد بالغ در آمریکا مبتلا به آپنه خواب هستند. در حال حاضر،به سبب تنوع زیاد تکنیک های نظارتی،تخمین شیوع آپنه خواب در کودکان بسیار دشوار است؛ اما شیوع حداقل 2 تا 3 درصدی آن محتمل بوده و این عدد در کودکانی که عادت به خروپف دارند به 10 تا 20 درصد می رسد.

چه عاملی سبب آپنه خواب می شود؟

عوامل متعددی وجود دارند که خطر ابتلا به آپنه خواب را افزایش می دهند که این عوامل عبارتند از:

• وجود راه تنفسی فوقانی کوچک (و یا وجود زبان،لوزه ها یا زبانه بزرگ)
• داشتن اضافه وزن
• تو رفتگی چانه
• فک کوچک و یا تو بودن فک پایین و جلو آمده بودن دندان های فک بالا(پیش دندانی) در حد زیاد
• زیاد بودن سایز گردن (17 اینچ یا بیشتر در مردان و 16 اینچ یا بیشتر در زنان)
• سیگار کشیدن و مصرف الکل
• داشتن سن 40 سال یا بیشتر
• نژاد قومی (آفریقایی – آمریکایی ها، ساکنین اقیانوس آرام و اسپانیایی ها)

علاوه بر مواردی که گفته شد، آپنه خواب در برخی خانواده ها بیشتر رخ می دهد و این امر نشانگر امکان ژنتیکی بودن این اختلال می باشد.

علائم آپنه خواب کدام اند؟

خروپف مزمن از علائم جدی آپنه خواب می باشد و بایستی توسط یک متخصص سلامت مورد ارزیابی قرار بگیرد.

به این دلیل که احتمال کمبود خواب در افراد مبتلا به آپنه خواب زیاد است،ممکن است این افراد از بی خوابی و طیف وسیعی از علائم دیگر مانند مشکل تمرکز،افسردگی،کج خلقی،اختلالات جنسی،مشکلات یادگیری و حافظه و به خواب رفتن در حین کار،صحبت با تلفن و یا رانندگی رنج ببرند.علائم ابتلا به  آپنه خواب می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خواب نامنظم
• خواب زیاد در طول روز
• فشار خون بالا
• حمله قلبی
• نارسایی احتقانی قلب
• آریتمی قلبی
• سکته یا افسردگی

درمان آپنه خواب

چنانچه تصور می کنید که ممکن است مبتلا به آپنه خواب شده باشید، اولین کاری که بایستی انجام دهید این است که به پزشک مراجعه کنید.

هنگام مراجعه به پزشک،گزارشی از خواب خود،میزان خستگی در طول روز و هرگونه علائم دیگری که ممکن است در شما مشاهده شود را به همراه داشته باشید.از همسر خود بپرسید آیا او خروپف شدید،خفگی،تنفس نامنظم یا وقفه تنفسی را در حین خواب در شما مشاهده می کند یا خیر. لیست به روز رسانی شده ای از داروها که شامل داروهای پیشخوان نیز می شود را تهیه کنید و هنگامی که می خواهید برای نخستین بار به دکتر مراجعه کنید،این لیست را به همراه داشته باشید.ممکن است لازم باشد که با ارائه دهنده بیمه خدمات درمانی خود تماس بگیرید و در خصوص نیاز به نامه ارجاع به یک مرکز خواب سوال کنید

یکی از رایج ترین متدهایی که برای تشخیص آپنه خواب مورد استفاده قرار می گیرد،نوعی از مطالعه خواب است که طی آن ممکن است بیمار یک شب را در یک مرکز خواب بماند.این متد طیفی از کارکردها در حین خواب شامل حالت خواب، حرکات چشم، فعالیت ماهیچه ها، ضربان قلب،تلاش تنفسی،جریان هوا و سطح خون و اکسیژن را مورد سنجش قرار می دهد.این آزمایش هم برای تشخیص آپنه خواب و هم برای تعیین میزان حاد بودن مورد استفاده قرار می گیرد. در مواردی،ممکن است درمان در طول شب اول حضور بیمار در مرکز درمان خواب آغاز شود.

بهترین و مناسب ترین درمان برای انسداد تنفسی خواب یا آپنه، دستگاه فشار جریان هوای مثبت ممتد(CPAP) نام دارد.

CPAP ماسکی است که بر روی بینی و یا دهان قرار می گیرد و هوایی را به آرامی  به مسیر تنفسی وارد می کند و از این طریق کمک می کند که این مسیر در حین خواب باز بماند. این متد درمان بسیار موثر می باشد. بسیار مهم است که استفاده از CPAP توسط پزشک تجویز شده باشد.

دیگر متدهای درمان آپنه خواب عبارتند از: لوازم دندانپزشکی که فک پایین و زبان را جابجا می کنند؛ جراحی مجرای تنفسی فوقانی که بافت هایی که در مسیر مجاری تنفسی قرار دارند را از بین می برد؛ به کار بردن فشار مثبت به مجرای تنفسی مربوط به بازدم بینی در مواردی که مواد زائد مجاری سوراخ های بینی را مختل کرده است؛و درمانی از طریق تحریک عصبی هایپوگلوسال انجام می پذیرد که طی آن یک محرک در سینه بیمار قرار می گیرد که این محرک دارای اتصالاتی متصل به عصب هایپوگلوسال می باشد که حرکات زبانی را کنترل می کند؛ سر دیگر این اتصال نیز به یک سنسور تنفسی می رسد.این سنسور الگوهای تنفسی را در طول خواب رصد می کند و از طریق تحریک عصب هایپوگلوسال سبب جابجایی زبان و باز نگاه داشتن مجرای تنفسی می شود.

تغییرات سبک زندگی راه های موثری به منظور کاهش علائم آپنه خواب می باشند.در اینجا برخی از توصیه ها که ممکن است سبب کاهش وخامت آپنه خواب شود مورد بررسی قرار می گیرد:

• وزن خود را کاهش دهید. چنانچه اضافه وزن دارید،اینکار مهم ترین اقدامی است که می توانید برای درمان آپنه خواب خود به انجام برسانید.(دستگاه CPAP صرفا این بیماری را درمان می کند؛کاهش وزن در افراد مبتلا به اضافه وزن می تواند سبب بهبودی کامل آنان شود).
• از نوشیدن الکل بپرهیزید. این امر سبب بیداری های شبانه مکرر می شود و ماهیچه های مجراهای تنفسی فوقانی را سست می کند.
• سیگار را ترک کنید. کشیدن سیگار ورم در مجرای تنفسی فوقانی را وخیم تر می کند و وضعیت آپنه (و خروپف) را دشوارتر می کند.
• برخی افراد که مبتلا به سطح پایینی از آپنه خواب و یا خروپف شدید می باشند،چنانچه به جای اینکه به پشت بخوابند، به پهلوها بخوابند، مشکلات تنفسی کمتری خواهند داشت.

مقابله با آپنه خواب

مهم ترین بخش درمان برای افراد مبتلا به OSA (آپنه خواب)،عبارتست از استفاده از CPAP در هر زمانی که این افراد به خواب می روند. فواید سلامتی این شیوه از درمان در صورتی که به درستی مورد استفاده قرار گیرد، بسیار زیاد است. چنانچه در تنظیم CPAP خود دچار مشکل شده اید و یا از عوارض جانبی استفاده از این دستگاه رنج می برید، با پزشکی که آن را تجویز کرده است صحبت و درخواست راهنمایی کنید.

خواب کافی در افرادی که مبتلا به آپنه خواب هستند،به منظور حفظ سلامتی بسیار ضروری است. چنانچه علائم بی خوابی همچون دشواری به خواب رفتن،بیدار ماندن و خسته از خواب بیدار شدن را در خود مشاهده می کنید، با دکتر خود در خصوص روش مناسب درمان صحبت کنید. به خاطر داشته باشید که برخی وسایل کمک کننده خواب که از فروشگاه خریداری می شوند و یا دارای تجویز نامطمئن هستند ممکن است باعث وخامت تنفس در بیماران مبتلا به آپنه خواب شود.  یک استثنا در این زمینه رملتئون (ramelteon) می باشد، که در بیمارانی که مبتلا به آپنه سطح میانی بودند مورد بررسی قرار گرفته است و مشاهده شده است که آسیبی به سیستم تنفسی آنان نمی رساند.

شما خوانندگان عزیز می توانید در صورت مشاهده این علائم در خود و یا عزیزانتان جهت دریافت نوبت و ویزیت دکتر مصطفی امیری فوق تخصص اختلالات خواب اینجا کلیک کنید