سرگیجه | انواع سرگیجه | دکتر خوب برای درمان سرگیجه  

سرگیجه به تنهایی یک بیماری نیست. بلکه نشانه ای از یک بیماری است.

سرگیجه محیطی چیست؟

سرگیجه محیطی شایع ترین نوع سرگیجه است. اکثر موارد از یک مشکل در گوش داخلی ناشی می شود که مانع تعادل شما می شود.

شايع ترين علل مشکلات گوش داخلی که منجر به سرگيجه محيطی مي شوند عبارتند از:

• سرگیجه موضعی خوش خیم پراکسیسمال (BPPV) ،  نوعی بیماری است که موجب می شود که کریستال های کوچک شل شوند و در مایع گوش داخلی معلق شوند. حرکت کریستال ها و مایع باعث می شود شما احساس سرگیجه کنید. گاهی آسیب های گوش می تواند به سرگیجه موضعی خوش خیم پراکسیسمال BPPV منجر شود.
• نورونیت Vestibular ،  نورونیت Vestibular باعث سرگیجه شدید می شود. که به طور ناگهانی رخ می دهد و 2 تا 3 هفته طول می کشد. پزشکان فکر می کنند که عفونت های ویروسی ممکن است باعث این عارضه شود.
• سندرم منیر ، بیماری Meniere  ترکیبی است از علائم سرگیجه و گاهی نیز کم شنوایی است. پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث بروز سندرم منیر می شود. هرچند استرس ،  همراه با خوردن نمک یا نوشیدن کافئین و الکل  می تواند از علل بروز این بیماری باشد.

برخی از بیماری های  دیگر گوش داخلی نیز وجود دارد که منجر به سرگیجه محیطی می شود.  از جمله :

• لابیرنتیت Labyrinthitis ، لابیرنتیت ممکن است توسط عفونت ویروسی گوش داخلی بیمار ایجاد شود.
• فیستول پری لنف ، فیستول پری لنف ممکن است به علت آسیب سر و یا تغییر ناگهانی فشار، از جمله در غواصی بروز کند.
• سندرم تخریب کانال نیم کره ای (SSCDS). ممکن است به علت شکستگی بخشی از قسمت استخوانی کانالی که مایعات را در گوش داخلی شما حمل می کند ، اتفاق بیفتد.

سایر علائم مرتبط با سرگیجه محیطی  

تهوع و استفراغ ، عرق کردن و مشکلات گوش همه علائم شایعی هستند که ممکن است همراه با سرگیجه داشته باشید.

اگر سرگیجه محیطی شما به علت عفونت گوش داخلی یا یک بیماری ایجاد شود ، ممکن است شما در ناحیه گوش خود احساس درد یا احساس ناراحتی داشته باشید.

در لابیرنتیت و بیماری منیر، گاهی ممکن است از دست دادن شنوایی و وزوز گوش (زنگ گوش) در یک یا هر دو گوش همراه با سرگیجه وجود داشته باشد.

برخی از ویژگی های مشترک برای سرگیجه محیطی وجود دارد که می تواند در تشخیص بیماری به  پزشک شما کمک کند. سرگیجه ای که بدون هشدار شروع می شود و به همان سرعت نیز متوقف می شود ، احتمالاً سرگیجه محیطی است.

در سرگیجه محیطی چشمان بیمار نیز ممکن است بدون کنترل شما حرکت کنند. به خصوص هنگامی که شما سعی می کنید چشمان خود را بر روی یک نقطه متمرکز کنید.   این علامت در طی چند روز اول سرگیجه اتفاق می افتد و پس از آن ناپدید می شود.

درمان سرگیجه محیطی  

شما می توانید سرگیجه محیطی را با کنترل بیماری زمینه ای که موجب بروز آن شده است ، درمان کنید.

سرگیجه مرکزی چیست؟

سرگیجه مرکزی به سرگیجه‌ هایی گفته می‌شود که به خاطر وجود اختلال در سیستم عصبی مرکزی رخ می‌دهد.

علل سرگیجه مرکزی  

سرگیجه مرکزی ناشی از یک بیماری یا آسیب به مغز است. مانند :

• آسیب دیدگی سر ،
• بیماری یا عفونت ،
• مولتیپل اسکلروزیس ،
• میگرن ،
• تومورهای مغزی ،
• سکته مغزی ،
• حملات ایسکمیک گذرا (“مینی” سکته مغزی که مدت کوتاهی طول می کشد و باعث آسیب دائمی نمی شود).

سایر علائم سرگیجه مرکزی  

در حالی که سرگیجه محیطی گذرا است ، سرگیجه مرکزی اغلب بدون هشدار قبلی می آید و ممکن است برای مدت زمان طولانی ادامه یابد. حمله های سرگیجه مرکزی معمولاً بسیار شدید تر از سرگیجه محیطی هستند و ممکن است بیمار قادر به ایستادن یا رفتن بدون کمک نباشد.

حرکات غیر قابل کنترل چشم در هر دو نوع سرگیجه اتفاق می افتد. اما در سرگیجه مرکزی ، این حرکات غیر قابل کنترل چشم برای مدت طولانی تر (هفته ها تا ماه ها در حمله های سرگیجه) طول می کشد و زمانی که از شما خواسته می شود تا روی نقطه ثابت متمرکز شوید ، از بین نمی رود.

مشکلات شنوایی که اغلب در سرگیجه های محیطی اتفاق می افتد ، در سرگیجه مرکزی به ندرت بروز می کند. اما علائم دیگر مانند سردرد ، ضعف و یا بلع مشکل در سرگیجه مرکزی وجود دارد.

درمان سرگیجه مرکزی

پیدا کردن دلیل اصلی سرگیجه و درمان آن تنها راه مدیریت سرگیجه مرکزی است. برای مثال ، اگر علت این عارضه میگرن است ، تجویز دارو و کاهش استرس ممکن است به رفع سرگیجه کمک کند.

برای برخی از بیماری های ادامه دار مانند مولتیپل اسکلروز و برخی تومورها ، درمان ممکن است شامل مدیریت علائم باشد. در این صورت درمان ممکن است شامل داروهای ضد تهوع و داروهایی باشد که باعث کاهش احساس حرکت می شود.

تشخیص بیماری مرتبط با سرگیجه

تشخیص بیماری مرتبط با سرگیجه به این بستگی دارد که آیا :

• شما سرگیجه واقعی دارید ،
• سرگیجه شما محیطی یا مرکزی است ،
• عوارض خطرناکی وجود دارد.

آزمایشات برای تعیین نوع سرگیجه

آزمایشات برای تعیین نوع سرگیجه عبارتند از:

• تست هد تراست : شما به بینی پزشک نگاه می کنید و او به سرعت سر خود را در جهات مختلف حرکت می دهد تا ببیند که آیا چشمان شما حرکات سر او را به درستی دنبال می کند.
• تست رومبرگ: شما با چشمان باز می ایستید . سپس چشم خود را ببندید و سعی کنید تعادل خود را حفظ کنید.
• تست Fukuda-Unterberger : از شما خواسته می شود که با چشمان بسته سر جای خود راه بروید.  بدون اینکه به چپ و راست مایل شوید.

آزمایشات تصویربرداری

آزمایشات تصویربرداری برای VAD عبارتند از:

• سی تی اسکن ،
• MRI .

علائم هشدار دهنده سرگیجه

علائم هشدار دهنده سرگیجه عبارتند از:

• سرگیجه ناگهانی بدون تغییر موقعیت ،
• سرگیجه همراه با علائم عصبی مانند کمبود شدید هماهنگی عضلات یا ضعف جدید ،
• سرگیجه مرتبط با ناشنوایی و بدون سابقه بیماری منیر.

درمان سرگیجه بستگی به علت آن دارد. داروهای مسدود کننده Vestibular   یکی از پر مصرف ترین داروهای مورد استفاده برای درمان این عارضه می باشند.

عوامل مسدود کننده Vestibular عبارتند از:

• آنتی هیستامین (پرومتازین ، بتاهیستین) ،
• بنزودیازپین ها (دیازپام ، لورازپام) ،
• داروهای ضد استفراغ (پروکلوپرازین ، متوکولوپرامید).

درمان برای علل خاص سرگیجه عبارتند از:

• حمله سرگیجه حاد : استراحت ، VBAs ، داروهای ضد استفراغ ،
• سرگیجه موضعی خوش خیم پراکسیسمال BPPV :   تغییر ظاهر ظریف ، حرکت خاصی است که باعث کاهش کریستال های کلسترول می شود و آنها را از کانال گوش پاک می کند.
• Vestibulopathy حاد محیطی : استراحت در تخت ، VBAs ،
• بیماری منیر : استراحت در تخت ، داروهای ضد استفراغ ، داروهای دیورتیک و VBA

عوامل خطر بیماری های مرتبط با سرگیجه

عواملی که خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با سرگیجه را افزایش می دهند عبارتند از :

• بیماری های قلبی عروقی ، به ویژه در افراد مسن ،
• عفونت اخیر گوش که موجب عدم تعادل در گوش داخلی می شود ،
• سابقه آسیب سر ،
• داروها ، مانند داروهای ضد افسردگی و ضد روان پریشی .
• چشم انداز بیماری مرتبط با سرگیجه

برای دریافت بهترین درمان و کنترل علائم با پزشک معالج خود مشورت کنید.

محقق و مترجم : مینو شفیعی