تفسیر و خواندن نتیجه تست های کبدی | دلیل بالا بودن آنزیم های کارکرد کبد

بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی در آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد چیزی غیرمعمول نیست و احتمال دارد برای اشخاص بسیاری با علل و دلایل متفاوتی اتفاق بیوفتد.

ولی آن‌چه که مهم است این است که بر روی چه چیزی باید تمرکز شود و بعد از فهمیدن بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی چه کاری بایست انجام داد.

کبد تقریبا با انجام آنچه برای جسم شما حیاتی است مرتبط است.

شکستن ذرات خوراک به منظور جذب، پاک سازی خون، ایجاد پروتئین، سم زدایی و حتی اندوخته انرژی برخی از امورات اساسی و مهم کبد است.

چنانچه اندکی در اندام تان مشکلی وجود داشته باشد و علایمی مانند زرد شدن رنگ پوست و لکنت زبان پیدا کنید بی درنگ باید. آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد بدهید.

در حقیقت این تست آنزیم‌ها و پروتئین‌های گوناگونی را که در خونتان وجود دارد بررسی میکند.

آنزیم‌ها نوع خاصی از پروتئین‌ها هستند که به جسم کمک میکنند تا در موقعیت‌ها خاص عکس العمل‌های تند و سریعی از خود نشان بدهد. و اندام تان , بهمین علت خطرات مختلف حفظ کند. آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد نشان میدهد کبد شما و هم چنین دیگر اعضا جسم شما چه میزان تندرست و سالم یا فرد بیمار است. از ارزش آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد، زمان آزمایش و معنای آن در سایت زیبان امروز آگاه شوید.

آنزیمهای کارکرد کبدی چیستند؟

کبد از جمله بااهمیت‌ترین قسمتهای بدن آدم است، چرا که به واسطه‌ی آن است که اغلب پروتئین‌های بدن آدم ایجاد می‌شوند. هم چنین این عضو حیاتی سبب تشکیل مایع صفراوی و برخی هورمون‌های خاص میشود و نقشی عمده در دور کردن سم‌های بدن دارد. ولی فرآیندهای فوق از مسیر ایجاد آنزیم‌هایی کبدی بانجام می‌رسند.

بدون آن‌ها سرعت این فرآیندهای شیمیایی به میزان لازم نخواهد بود.

بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی در بررسی خون

نکته‌ای که می‌بایست حتماً در نگاه گرفته شود این است که آنزیمهای کارکرد کبدی در درون سلول‌های کبدی فعالیت میکنند، لذا نمی‌توان مقادیر فراوانی از آنها را در خون یافت. ولی آن هنگام که کبد گرفتار زیان میشود چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟

در این حالت، سلول‌های کبد تخریب می‌شوند و آنزیمهای کارکرد کبدی وارد خون می‌گردند. ولی نکته‌ی بعدی این است که چه چیز سبب بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی می‌شود؟ آیا این امر نیز با عنایت به برآیند بررسی خون قابل تشخیص است؟

قابل تشخیص است ولی نه صرفاً با بررسی خون بلکه با یاری برخی آزمایش‌های فیزیکی!

عموماً آنزیمهای کارکرد کبدی که در بررسی خون بالا شناخته می‌شوند به قرار زیر اند بررسی خون را با برآیند زیر تطبیق دهید:

• ALT—Alanine transaminase (≤ ۳۴ IU/L for women , ≤ ۵۲ IU/L for men)
• AST—Aspartate transaminase (≤ ۳۴ IU/L for women , ≤ ۴۰ IU/L for men)
• ALP—Alkaline phosphatase (۲۰-۱۴۰ IU/L for both men and women)
• GGT—Gamma-glutamyl transpeptidase (۵-۵۵ IU/L for women , ۱۵-۸۵ IU/L for men)

توجه: محدوده‌های قید شده در فوق شاید از هر آزمایشگاه به آزمایشگاهی دیگر متفاوت باشند.

در حقیقت، این محدوده‌ها نسبی هستند.

گام اول:

هیچیک از آنزیم‌های بالا منحصر به کبد نیستند.

در حقیقت ما آنهارا برای ساده سازی، آنزیمهای کارکرد کبدی می‌نامیم.

به صورت کلی، موقعیت‌ها و شرایط بسیاری وجود دارند که بعنوان نمونه AST بالاست و کبد تندرست و سالم.

با وجود این، از میان چهار آنزیم فوق، ALT از غلظت بالایی در کبد بهره مند است و به همین سبب میتوان آنرا به مثانه‌ی شاخصی برای محلی سازی دانست.

بعد از این چنانچه ALT بالا باشد، راهکاری آسان برای تصدیق این که این پروسه به واقع در کبد در حال رخ دادن است این است که AST را به نسبت ALT حساب کنیم.

به منظور انجام این کار، کفایت میکند. صرفاً شمار AST را بر شمار ALT تقسیم کنیم:

• محدوده‌ی طبیعی: ۰٫۹۱- ۱٫۷۵
• بالاتر از ۲: با احتمال فراوان، یک اندام عضلانی صدمه دیده است (مثلاً ماهیچه‌های قلب و یا ماهیچه‌های اسکلتی)یا این مورد می‌تواند نشانی از کبد الکلی باشد چنانچه همزمان گاما گلوتامیل ترانسفراز نیز بالا باشد.
• اندک‌تر از ۰٫۹: احتمالاً فرآیند پاتولوژیک بر روی کبد اثر می‌گذارد.

چنانچه آلکالن فسفاتاز بالا باشد، دو مورد اساسی جهت بررسی وجود دارد: یکی مجرای صفراوی است و دیگری استخوان‌ها

می‌بینید که دو مورد به منظور وارسی وجود دارد و غیرممکن است که بدون آنالیز ایزومر بتوان یکی از آنها را مشخص کرد.

ولی نکته‌ی خوبی که میتواند در این امر یاری‌دهنده باشد، پرداختن به نشانه‌های زیر است:

• چنانچه ALP به سبب زیان‌های مرتبط به مجرای صفراوی بالا باشد، دیگر آنزیمهای کارکرد کبدی نیز افزایش می‌یابند، خصوصاً ALT و گاما گلوتامیل ترانسفرازبرخی نشانه‌های فیزیکی هم محتمل است دیده شوند از جمله: زرد شدن رنگ پوست، حس درد در قسمت راست و بالای شکم، احساس مزه تلخ در دهان و غیره.
• ولی چنانچه ALP به سبب مشکلات مرتبط به استخوان بالا باشد، احتمال دارد دیگر آنزیمهای کارکرد کبدی در وضع طبیعی باشند.دیگر نشانه‌های نیز عبارت اند از: حس درد در هنگام حرکت، شکستگی استخوان، محدودیت در حرکت اندام‌ها و غیره.

چنانچه گاما گلوتامیل ترانسفراز بالا باشد، احتمال آنکه فرآیند پاتولوژیک در کبد باشد بالاست.

چنانچه همزمان، ALP یا ALT نیز بالا باشند، به احتمال بسیار این دشواری مرتبط به مشکلات صفراوی، از جمله سنگ‌های صفراوی و مشکلات التهابی مجرای صفراوی، می‌باشد.

ولی در کل بالا بودن گاما گلوتامیل ترانسفراز به تنهایی می‌تواند متعاقب از استفاده از الکل و هم چنین بیماری کبد الکلی باشد.

گام دوم:

بدن آدم مجموعه‌ای از یکسری داده‌ها و اعداد نیست، بلکه معاینه‌ی فیزیکی نیز ضروری است. در دنباله می‌توانید رایج‌ترین علت‌های افزایش آنزیمهای کارکرد کبدی و برخی نشانه‌های آنهارا مشاهده کنید:

وضعیت: سنگ در کیسه صفرا

آنزیم‌های بالا: ALP , گاما گلوتامیل ترانسفراز , ALT , AST

نشانه‌های اصلی: حس درد در ربع بالا و قسمت راست شکم، حس درد بهنگام پریدن و برخی حرکات خاص، تحمل نکردن خوراکی‌های پر چربی

چنانچه مجرای صفراوی توسط سنگ مسدود شود، احتمال دارد پوست به رنگ زرد دیده شود.

آنزیم‌های بالا: GGP , ALP , AST

نشانه‌های اصلی: پیشینه استفاده از الکل، بیماریهای طول کشیده کبدی (هپاتیت و سیروز کبدی) و غیره

وضعیت: هپاتیت (حاد و مزمن)

آنزیم‌های بالا: ALT , AST

نشانه‌های اصلی: این رویه عموماً روندی ست نفهته و نشانه‌های خاصی به واسطه‌ی آن بروز نمی‌یابند.

ولی گاه احتمال دارد بزرگی کبد، حس درد در ربع بالا و قسمت راست شکم و غیره بروز یابند.

سم زدایی کبد برای یک کبد سمی علی رغم این همه خوراکی‌های فراوری شده و مواد افزودنی و نگهدارنده، کثیفی هوا و محیط زیست حیاتی است.

یکی از با اهمیت‌ترین ارگان هایی که بدن بوسیله‌ی آن خود را سم زدایی می‌کند کبد است.

کنترل اغلب مواد شیمیایی خون، ایجاد صفرا برای تجزیه چربی و آماده کردن آن‌ها به منظور هضم و جذب توسط کبد انجام میشود.

تمام خونی که از معده و روده بیرون می‌رود به کبد می‌رود و در آنجا پردازش می‌شوند تا به عنوان فرآورده‌های خوراکی و مواد معدنی و ویتامینها و آهن توسط بدن مصرف شوند.

چنانچه کبد بدرستی کار نکند هضم مواد خوراکی به خصوص چربی‌ها شدیدأ تحت تاثیر قرار میگیرد.

بنابراین در این نوشتار می‌خواهیم مواد خوراکی را بشما معرفی کنیم تا با گنجاندن آنها در رژیم خوراکی تان و سم زدایی کبد کبدی تندرست و سالم و سرحال داشته باشید.

گام سوم: کاستن آنزیمهای کارکرد کبدی

• نخستین کار، کشف دلیل بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی است.با کشف دلیل می‌توان نسبت به کاستن آنزیمهای کارکرد کبدی اقدام کرد.
• پسندیده‌تر است از دلهره دوری شود.هم چنین می‌بایست به میزان لازم بیاشامید، بخورید و بخوابید.
• برخی تحکیم کننده‌های کبد هم محتمل است مؤثر باشند از جمله خار مریم و ریشه قاصدک

دو نکته

۱- در کلیت امر، بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی در آزمایش خون به معنای آن است که نوعی زیان در کبد وجود دارد.

این موضوع میتواند متعاقب از بسیاری چیزها باشد از جمله الکلی که شب پیش نوشیده شده و یا وجود مشکلات صفراوی.

در کل، ویژگی چندان دقیقی از آزمایش بیرون نمی‌توان آورد.

۲- البته بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی خیلی پرخطر نیست ولی، چنان که گفته شد، می‌تواند نشان از یک زیان کبدی باشد.

چه موقع احتیاج به آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد داریم؟

در حالتی که به بیماری خاصی مانند هپاتیت مبتلا هستید هر چند وقت یکبار دکتر متخصص ضمن درمان‌های متداول آزمایش را برای شما تجویز میکند. ولی به طور معمول چنانچه نشانه‌های زیر را در اندام تان مشاهده کردید ضرورتا به دکتر مراجعه کنید و قطعا از وی بخواهید یک تست خون کامل برای تان بنویسد که آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد را هم شامل شود:

• ادرار به رنگ سیاه یا پررنگ
• مدفوع به رنگ روشن
• اشتها نداشتن
• ورم در قسمت دل و شکم
• تهوع و بالا آوردن
• کاستی و ملال و خستگی مفرط
• زرد شدن قسمت سفید چشم و پوست

آزمایش به دکتر متخصص نشان میدهد که وضعیت فرد چگونه است.

آیا احتیاج به مداوا دارویی دارد یا با ملاحظه یک سیستم غذایی مناسب مشکل رفع میشود.

این اشخاص قطعا بایست آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد بدهند.

برخی اشخاص باید همواره زیر نظر دکتر باشند و تقریبا هر سه تا ۶ ماه تست آنزیم کبدی بدهند:

• وابستگی به الکل
• پیشینه بیماری کبدی در خانواده
• چاقی مفرط
• دیابتی‌ها
• مبتلایان به فشارخون
• استفاده از بعضی از داروها که بطور معمول در برگه همراه دارو ذکر میشود.به عنوان مثال قرص دپاکین از جمله دواهایی است که درصورت بکارگیری آن فرد بایستی هر ۶ ماه یکبار تست آنزیمهای کارکرد کبدی بدهد.

  پس در حالتی که از داروی خاصی استفاده میکنید حتی الامکان هر ۶ ماه یکبار آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد انجام دهید.

انواع آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد

چند نوع آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد وجود دارد که بدلیل اصطلاحات خاص شان بجز طبیبان اغلب افراد آن‌ها نمی‌شناسند.

امروز یک به یک آنهارا برایتان شرح می‌دهیم تا خودتان نیز قادر باشید برگه آزمایشات را بررسی نمایید..

بدین گونه وقتی دکترتان در باره نتیجه آزمایشات صحبت میکند مناسب‌تر گفته‌های او و توصیه هایش را درک می‌کنید:

• آلاناین ترنس آمیناز Alanine Transaminase یا به اختصار ALT: این آنزیم سبب شکستن پروتئین‌ها و زیادتر در کبد دیده میشود.در حالتی که این آنزیم در خون بیش از حد باشد نشاندهنده این است که کبد صدمه دیده است.
• آلکالین فوسفاتاز Alkaline Phosphatase یا به اختصار ALP: این آنزیم در کبد تندرستی استخوانها و مجاری صفراوی را نماش میدهد.در حالتی که این آنزیم در خون بیش از حد باشد نشان میدهد که در نهایت یک بیماری مانند بسته شدن مجراهای صفراوی یا دشواریها استخوانی کبد صدمه دیده است.
• آلبومین و تست کلی پروتئین‌ها Albumin and total protein: این آزمون دو پروتئین اساسی و مهم کبد یعنی آلبومین albumin و گلوبولین globulin را نماش میدهد.کاهش این پروتئین‌ها به معنی زیان کبدی و وجود مریضی در بدن است.
• آسپارتات ترنس آمیناز Aspartate transaminase یا به اختصار AST: بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی نشاندهنده بیماری و صدمه دیدن کبد است.

نشانه‌های زردی

• بیلی روبین Bilirubin: این آنزیم زمانی در خون وجود دارد که سلوهای قرمز از میان میروند.کبد این سلولهای مرده را از تن دور کردن میکند.

  چنانچه این آنزیم در خون بیش از حد باشد نشان میدهد فرد به بیماری زردی مبتلا است.

• گاما گلوتامیل ترنسفراز Gamma-glutamyltransferase یا به اختصار GGT: زمانیکه این آنزیم در خون بیش از حد باشد کبد صدمه دیده و مجراهای صفراوی نیز صدمه می‌بیند.
• ال لاکتات دهیدروژناژ L-lactate dehydrogenase یا به اختصار LD: ال دی آنزیم دیگری است که بالا بودن آن به کبد صدمه میرساند.
• پروترومبین تایم Prothrombin time یا به اختصار PT: این تست نشان میدهد چه مدت زمان طول میکشد تا خونتان لخته شود.بطور معمول پیش از هر نوع عمل جراحی این تست انجام میشود و در صورتیکه خون دیر لخته شود عمل جراحی انجام نمی‌شود.

  برخی از داروها مانند وارفارین (یا کومادین) می‌تواند سبب میگردد تا خون دیرتر لخته شود.

چگونه خود را به منظور انجام آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد آماده کنیم؟

از آن جا که برخی از داروها و خوراکی‌ها میتواند بر نتیجه آزمایش اثر گذارد، خود دکتر متخصص راهنمایی‌های افراد با سن بالا شما می‌دهد و با احتمال فراوان از شما می‌خواهد ۱۰ تا دوازده ساعت پیش از انجام آزمایش از این نوع داروها یا خوراکی‌ها استفاده ننمایید.

در حالتی که از داروهای خاصی استفاده میکنید قطعا دکتر خود را در جریان بگذارید. این داروها می‌تواند دواها و داروهای شیمیایی یا حتی گیاهی یا حتی مکمل هایی مانند ویتامین‌ها یا امگا ۳ باشد و در بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی نقش داشته باشند.

مهم است که جزئیات را در اختیار دکتر متخصص بگذارید.

چند نوبت آزمایش واجب و ضروری است؟

یک آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد پسندیده تستی است که در مدت چند روز و هفته پشت هم انجام گیرد.

یعنی دکتر متخصص به عنوان مثال روزانه یا هر هفت روز بررسی خون را تجویز و شما را موظف بانجام آن میکند تا قادر باشد با بررسی نتیجه آزمایش‌ها وضعیت تندرستی و سلامتی یا در صورت بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی بیماری را ارزیابی نماید.

این تست که با گرفتن خون از رگ انجام میشود خیلی نکته‌ها را در زمینه سلامتی شما برای دکتر متخصص بازگو میکند.

نتیجه آزمایش به چه معنا است؟

یکی از برترین آزمایش‌های مشخص کردن میزان سلامتی بدن و شیوه کارکرد آن و تشخیص بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی انجام آزمایش بررسی آنزیمهای کارکرد کبد است.

زمانی از دکتر خود بخواهید یک تست خون کامل که تمام آنزیمهای کارکرد کبدی را شامل باشد برایتان تجویز نماید. یا این که خود دکتر متخصص انجام آن را مشخص کند کوچک‌ترین تغییرات در بدنتان معلوم میشود.

با بررسی آزمایش یا از تندرستی کامل خودتان اطلاع یابید یا این که با بالا بودن آنزیمهای کارکرد کبدی برای دکتر متخصص معلوم میشود که بیماری شما چیست و در چه مرحله‌ای است و چگونه بایست آنرا مداوا نماید.

بطور معمول نتیجه تست در ساعت‌های مختلف روز، سن، جنس و در آزمایشگاه‌های مختلف متمایز است..

ولی از آن جا که رنج خاصی (حداکثر و دست کم عدد سلامتی) در برگه آزمایش درج میشود هم خودتان هم دکتر متخصص براحتی میتوانید ارقام سلامتی را بخوانید.