با نشانه های اختلال بیش فعالی(ADHD) در بزرگسالان بیشتر آشنا شوید

تاخیر

اختلال ADHD  در بزرگسالان، الگوی کمی متفاوت تر از کودکان دارد. بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است سر کار یا وقایع مهم دیر برسند.بزرگسالان ممکن است متوجه باشند که تأخیر آنها اهدافشان را تضعیف میکند،اما به نظر می رسد نمی توانند به موقع عمل کنند.

رانندگی پر خطر

یکی از نشانه های ADHD مشکل در متمرکز نگه داشتن ذهن روی کاری که در حال انجام آن هستند می باشد.مطالعات نشان می دهد که افراد مبتلا به ADHD بیشتر احتمال دارد ، با سرعت رانندگی کنند، تصادف کنند، و گواهینامه ی خود را از دست بدهند.

حواس پرتی

بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است در اولویت بندی و شروع و پایان دادن به کاری مشکل داشته باشند. آنها بیشتر آشفته و بی قرار عمل می کنند و به راحتی پریشان می شوند. برخی از آنها تمرکز لازم برای مطالعه را ندارند. این ناتوانی در تمرکز  و پی گیری وظایف می تواند  مشاغل، موفقیت و روابط آنها را از خط خارج کند.

طغیان

بزرگسالان مبتلا به ADHD ممکن است  در خود کنترلی مشکل داشته باشند. که می تواند منجر به :

مشکل در کنترل خشم و  رفتارهای تکانشی شود.

تمرکز بیش از حد

برخی از بزرگسالان مبتلا به ADHD  می توانند بر روی چیزهایی که لذت می برند و برایشان جالب است مشتاقانه تمرکز کنند.

عملکرد چند تکلیفی در بزرگسالان مبتلا به ADHD

ما روزانه در محیط های کاری باید به نامه ها، ایمیل ها، تماس های تلفنی و مراجعان به شکلی سریع و کامل جواب بدهیم.بسیاری از مردم قادر به تمرکز بر روی مسئولیت های مهم و اولویت بندی آنها هستند، در افراد مبتلا به ADHD به دلیل حواس پرتی هنگام انجام کارها، در وظایف متعدد خانه و محل کار تداخل ایجاد می شود.

ADHD یا مشکل دیگر

اگر شما بی قرار هستید و در تمرکز کردن مشکل دارید، سریع نگویید که ADHD داریم. این علائم در شرایط دیگر نیز ممکن است اتفاق بیافتد.تمرکز ضعیف می تواند یک علامت از افسردگی نیز باشد. بی قراری یا اضطراب می تواند به دلیل بیش فعالی غده ی تیروئید یا اختلال اضطراب باشد. مرکزی که خدمات بهداشتی روانی ارائه می دهد با بررسی علائم در شرایط مختلف می تواند به شما در تشخیص دقیق کمک کند.

علت اختلال کمبود توجه- بیش فعالی چیست؟

در افراد مبتلابه ADHD، مواد شیمیایی مغز به نام انتقال دهنده های عصبی در نواحی از مغز که کنترل توجه و تمرکز را به عهده دارند فعالیت کمتری دارند. محققان دقیقاً نمی دانند که چه چیزی باعث این عدم تعادل شیمیایی می شود، اما آنها فکر می کنند ژن ممکن است در این مورد نقش داشته باشد، به این دلیل که ADHD اغلب خانوادگی رخ می دهد.همچنین مطالعات در معرض سیگار و الکل  بودن کودکان قبل از تولد را نیز با بروز این اختلال مرتبط می دانند.

تشخیص ADHD در بزرگسالان

بسیاری از بزرگسالان تا زمانی که برای یک مشکل دیگر ( افسردگی، اضطراب و … ) به مرکزی مراجعه نکنند نمی دانند که ADHD دارند، صحبت در مورد عادت های غلط، مشکل در محل کار، اختلاف با همسر و فرزندان اغلب نشان می دهد که فرد ADHD دارد.

برای تأیید تشخیص باید دوره ی کودکی نیز حتی اگر قبلاً بررسی نشده است مورد مطالعه قرار بگیرد سوال از دوران کودکی او از والدین و بستگان و بررسی پرونده های دوره ی کودکی او می تواند کمک کننده باشد. می توان از پرسشنامه ها وآزمون های کامپیوتر که توجه و تمرکز و حل مسئله را می سنجد نیز استفاده کرد، تست های نوروفیزیولوژیک در این مورد برای تشخیص نیاز نیست.

اما می تواند برای روشن شدن این مطلب که ADHD چه تأثیری بر زندگی روزمره فرد گذاشته است، موثر باشد و همچنین می تواند شرایط موجود مثل ناتوانی های یادگیری را نیز آشکار کند.

عوارض ADHD در بزرگسالان

از آنجا که بزرگترها بیشتر هنگام بروز اختلال دیگری پی به اختلال بیش فعالی نیز می برند درمان می تواند خسته کننده و سخت باشد ممکن است فرد اختلال افسردگی، اضطراب یا اختلال وسواسی داشته باشد و به ویژه اینکه بزرگسالان اغلب سیگار می کشند یا الکل مصرف می کنند و ممکن است  مواد مخدر نیز مصرف کنند.که این موارد می تواند در درمان مناسب محدودیت هایی ایجاد کند.

دارو برای  بزرگسالان

داروهایی که برای اختلال ADHD استفاده می شوند داروهای محرک می باشند،شاید به نظر مضحک بیاید که فرد بی قرار و بیش فعال است و با دارو های محرک می توان به او کمک کرد، اما شواهد خوبی وجود دارد که این داروها، به وسیله تصحیح عدم تعادل مواد شیمیایی مغز، تمرکز فرد را دقیقتر می کنند. اگر این داروها کافی نبود پزشک شما ممکن است داروهای ضد افسردگی برای ایجاد ثبات در خلق و خوی، یا اتوموکستین (atomoxetine) که میتواند به کنترل رفتارهای تکانشی کمک کند،تجویز کند. با اینکه داروها به میزان قابل توجهی میتواند به فرد کمک کند اما  فرد برای مبارزه با عادات غلط و عزت نفس پایین و برای بهبود روابط، تنظیم مفید روال زندگی  و بهبود مهارتهای اجتماعی به مشاوره نیز نیاز دارد. شواهد نشان می دهد که درمان شناختی رفتاری  به ویژه برای مدیریت مشکلات روزمره زندگی افراد مبتلا به بیش فعالی بسیار کمک کننده می باشد.

افراد مبتلا به ADHD و ازدواج

این اختلال می تواند در بسیاری از روابط و از جمله ازدواج مشکل ایجاد کند،در این وضعیت برای این افراد مشکل است که تعهدات اجتماعی،جشن های تولد، سالگردها، پرداخت صورت حسابها در زمان مقرر را انجام دهند. این افراد ممکن است به راحتی طبع خود را از دست بدهند و در رفتارهای بی پروا در گیر شوند و این امر منجر به جدایی و طلاق می شود.

مهارت های سازماندهی برای افراد مبتلا به ADHD

تلفن ها ی هوشمند با برنامه های « سازمان دهنده» می تواند به ویژه برای افراد مبتلا به بیش فعالی مفید باشد. استفاده از یک نرم افزار برای ایجاد یک لیست از کارهای روزمره در هر شب ، و نگه داشتن این موارد بر روی گوشی می تواند به شما کمک کند برنامه هایتان را در چند گروه سازماندهی کنید مثل: تماس ها و ایمیل ها، وظایف منزل، وظایف محل کار و… . در این صورت می توانید کارهای مهم که باید در تاریخ خاصی انجام شود را به راحتی انجام دهید.

رژیم غذایی و افراد مبتلا به ADHD  

برخی از کارشناسان بر این باورند که مواد غذایی با ارائه سوخت با کیفیت به مغز می توانند به کاهش علائم ADHD کمک کنند. غذاهایی با پروتئین بالا مانند: آجیل، تخم مرغ، گوشت و حبوبات به تمرکز بهتر کمک می کنند. کربوهیدراتهایی مثل ماکارونی سبوس دار و برنج قهوه ای می تواند به کاهش نوسانات خلقی و تثبیت سطح انرژی کمک کند.

منبع           

در مغز تمام ما انسان ها، هزاران فرایند و فعالیت خودکار و غیر ارادی در حال اتفاق افتادن است. فرایندهای ناهشیار  بی شماری که  کاملا از حوزه ی آگاهی و اختیار ما به دورهستند.

هر لحظه در مغز هریک از ما، امواج مغزی خاص و فرایندهای فیزیولوژیک بی شماری در جریان است بدون آنکه ما آگاهی وشناختی  نسبت به نحوه ی عملکرد آن ها داشته باشیم. فرایندهای فیزیولوژیک نهفته در مغز ما و امواج مغزی موجود در آن دائما و بدون دخالت آگاهانه ی ما بر روی رفتار، افکار، عملکرد و وضعیت سلامت جسمی و روانی ما تاثیر گذارند.

هیچ یک از ما انسان ها در شرایط طبیعی و نرمال نمی توانیم در مورد نحوه ی عملکرد هر یک از این واکنش های فیزیولوژیک غیرارادی و امواج مغزی موجود در مغزمان اطلاعات دقیق و روشنی داشته باشیم. به خودتان نگاه کنید! آیا می دانید در حال حاضر امواج مغزی شما در چه وضعیتی قرار دارند؟

طبیعتا در شرایط طبیعی و بدون استفاده از ابزارهای خاص نمی توانید نسبت به هیچ کدام از واکنش های فیزیولوژیک بدن خود آگاهی دقیقی داشته باشید.

علاوه براین وجود هرگونه ناهنجاری و اشکال در روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و  فرایندهای زیست شناختی در بدن انسان، می تواند منجر به بروز علائم بیمارگونه شود. به عبارت دیگر به هم خوردن روند طبیعی عملکرد امواج مغزی و  واکنش های زیست شناختی می تواند به عنوان علامت و نشانه ای از وجود یک وضعیت بیمارگونه ی جسمانی یا روانی مورد توجه قرار بگیرد.

نوروفیدبک، برای مغز انسان مانند یک آینه عمل می کند. ما هر روز با نگاه کردن به آینه متوجه نقائص و اشکالات موجود در ظاهر خودمان می شویم.

در واقع آینه ما را نسبت به وضعیت ظاهری مان و عیب و نقص های احتمالی موجود در آن آگاه می کند. این آگاهی و شناخت به ما کمک می کند تا در جهت رفع نقص های موجود در وضعیت ظاهری خود اقدام کنیم. نوروفیدبک دقیقا برای امواغ مغزی و عملکردهای فیزیولوژیک مغز ما به عنوان یک آینه ی پیشرفته عمل می کند. نوروفیدبک با استفاده از ابزارهای الکترونیک پیشرفته و کامپیوتر به ما کمک می کند تا از آن چه در مغز ما در حال رخ دادن است آگاه شویم.

نوروفیدبک، واکنش های فیزیولوژیک  نهفته درمغز انسان و امواج مغزی که هر لحظه بر وضعیت رفتاری و عملکردی ما اثر گذارند را ثبت می کند و بعد آن چه که در همان لحظه در مغز انسان در حال اتفاق افتادن است را کاملا دقیق، روشن و واضح روی صفحه ی نمایشگر به تصویر می کشد.

نوروفیدبک به انسان کم می کند تا از وضعیت امواج مغزی خود، از نحوه ی عملکرد واکنش های زیست شناختی غیرارادی مغز خود در لحظه، آگاهی و شناخت دقیق و فوری کسب کند. این افزایش آگاهی و شناخت به فرد کمک می کند تا بتواند در جهت رفع اشکالات و ناهنجاری های موجود در امواج مغزی خود اقدام کند. افزایش آگاهی نسبت به وضعیت امواج مغزی باعث می شود فرد بتواند کنترل بیشتری بر این امواج  داشته باشد.

نورووفیدبک روشی است برای اینکه یاد بگیریم چگونه امواج مغزی و فعالیت هایی که در مغز ما به طور طبیعی و خودکار انجام می شود را کنترل کنیم. در حقیقت با نوروفیدبک می آموزیم به طور ارادی امواج مغزی خود را با استفاده از بازخوردی که از دستگاه  دریافت می کنیم تغییر بدهیم. نوروفیدبک ابزاری است برای کنترل، تغییر و اصلاح امواج مغزی در جهت رسیدن به کاهش علائم بیماری و افزایش سطح سلامت جسمانی و روانی.

امروزه نوروفیدبک به عنوان یکی از مؤثرترین روشهای درمانی و جایگزین دارو های شیمیایی در کودکان دچار بیش فعالی یا همان ADHD شناخته شده است. هدف از درمان بوسیله این روش این است که به کودک بیاموزیم چطور می تواند رفتارهای مغزش را تغییر دهدو در نهایت عملکردهای مربوط به بیش فعالی را از بین ببرد.

مریم عبدالهی

روانشناس و درمانگر اختصاصی بیش فعالی – نقص توجه

عضو انجمن روانشناسان ایران