نحوه عملکرد حس چشایی

حس چشایی یکی از حواس اصلی انسان است. حس چشایی این توانایی را به ما می دهد تا از همان دوران کودکی مواد خوراکی و غیر خوراکی را به درستی از هم تشخیص دهیم و بدانیم که چه غذایی برای سلامت بدن مفید است و چه غذایی سلامت بدن انسان را به خطر می اندازد. با توجه به اهمیت حس چشایی، این نکته بسیار جالب توجه است که اغلب افراد فاقد اطلاعات کافی در زمینه حس چشایی هستند و بسیاری با مکانیسم عصبی که حس چشایی را بوجود می آورد، آشنایی ندارند.

حس چشایی به حس کردن و سنجش برخی مولکول ها در مواد غذایی وابسته است. تشخیص ساختار شیمیایی مولکول های مواد غذایی بر روی زبان، سیگنالی را ایجاد می کند که از طریق فرارسان های عصبی به مغز فرستاده می شود و در آنجا مورد پردازش و بررسی قرار می گیرد. سیگنال های پردازش شده درباره نوع غذایی که انسان مصرف می کند، حدس هایی را در ذهن ایجاد می کنند و در اینصورت انسان قدرت انتخاب می کند تا مناسب با شرایط بدنی یا جسمی خود بهترین غذا را دستچین کند. برای مثال، شیرینی جات اصولا مواد با کالری بالا هستند و ظاهر بسیار خوشایند، دلپذیر و فریبنده ای دارند، در حالی که نوشیدنی های تلخ به علت طعمی که دارند به انسان هشدار می دهند که این ماده ممکن است که خطرناک بوده و حاوی مواد سمی باشد.

قسمت های مختلف زبان و طعم های مختلف: قسمت زرد: مزه تلخ قسمت آبی: مزه ترش قسمت بنفش: شور قسمت سفید: مواد قندی و شیرینی جات
قسمت های مختلف زبان و طعم های مختلف:
قسمت زرد: مزه تلخ
قسمت آبی: مزه ترش
قسمت بنفش: شور
قسمت سفید: مواد قندی و شیرینی جات

جوانه حس چشایی اولین بخش این فرآیند را اجرا می کنند: شناخت ساختار شیمیایی مواد غذایی و ایجاد سیگنال. ای بخش نسبتا خوب مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. ما از پیش می دانیم که در داخل زبان شش نوع دریافتگر طعم غذایی تعبیه شده است که طعم هایی چون شیرینی، تلخی، شوری، ترشی و حتی طعم خوشایند و مطبوع را از هم باز می شناسند. مواد شیمیایی با دریافتگرها طعم غذا تعامل برقرار کرده که در نتیجه آن سیگنال های تولیدی از طریق فرارسان های عصبی به سوی مغز انتقال پیدا می کنند. مواد قندی توسط دریافتگرهای طعم شیرین، سدیم یون ها توسط دریافتگرهای طعم شور، اسیدها توسط دریافتگرهای طعم ترش از یکدیگر باز شناخته می شوند. گلوتامات، از مواد تشکیل دهنده گوست و دیگر مواد سرشار از پروتئین، دریافتگر طعم های گوشتی  و خوش طعم را فعال می کند. در این میان طعم تلخ به راحتی قابل تخیص است و بر اثر تعاملات لیگاندهای تلخ، چون پپتیدها بوجود می آید.

نحوه عملکرد حس چشایی

دومین مرحله فرآیند تشخیص طعم غذاها،  پردازش سیگنال های فرستاده شده به مغز است که مطالعات کمتری در این زمینه صورت گرفته است و اطلاعات ناکافی در اختیار محققان قرار دارد. امروزه، دانشمندان در تلاش برای کشف نحوه عملکرد مغز در رمزگشایی طعم های مختلف هستند. تاکنون تنها دو مکتب فکری و علمی به شناخت درباره مغز و ماهیت سلسله فرارسان های عصبی پرداخته اند. برخی محققان بر این باورند که سیگنال های تشخیص طعم مواد غذایی از سوی دریافتگرهای گوناگون به بخش های مختلف اما مرتبط و بهم پیوسته مغز فرستاده می شوند. برخی دانشمندان که در حوزه شناخت اعصاب فعالیت دارند، معتقدند تمام سیگنال هایی که از سوی دریافتگرهای گوناگون به سوی مغز فرستاده می شوند، در نهایت به یک نقطه در مغز ختم می شوند و همین عامل سبب بازشناختن طعم غذاها می شود.

داده های بدست آمده از مطالعات اخیر بیشتر بر روی فرضیه اول معطوف شده است. گانگليون های عصبی (توده اى از سلول هاى عصبي كه هادى پيام هاى عصبي هستند) که به سلول های دریافتگرهای طعم غذا متصل هستند، برای خود از نظر طعم و مزه اولویت هایی را ایجاد می کنند و برای هر گیرنده، سلول هایی در مغز تعبیه شده است که اطلاعات آن طعم مشخص را از سنسورها دریافت می کند.

مزه و طعم

با این وجود، این تنها قسمتی از داستان یا فرآیند است. این طعمی که ما در دهان احساس می کنیم، از اطلاعات دریافت شده از سوی سنسورها بدست نمی آید. بوی غذا که توسط بافت پوششی وابسته به اندام بویایی چون بینی شناسایی می شود، یکی دیگر از عوامل موثر در فرآیند تشخیص طعم و نوع غذاست.

علاوه بر این، گیرنده های مکانیکی به ما در تشخیص بافت غذا کمک می کنند، در حالی که گیرنده حسی، مانند گیرنده های تشخیص درد، گرما و حرارت زیاد و لامسه به ما هشدار می دهند که فلفل قرمز تند است یا نوشابه خنک است. این طور به نظر می رسد که حواس پنجگانه لزوما تنها حواس تعبیه شده در بدن انسان نیستند. در طی آزمایشاتی که بر روی حیوانات صورت گرفت، محققان بدین نتیجه رسیدند که  در بدن جانوران دریافتگرهای حسی برای تشخیص چربی و حتی مواد سرشار از کلسیم وجود دارد. در نهایت تمام سیگنال های ترا فرستاده شده به سوی مغز باید با یکدیگر ادغام شده تا طعم و مزه مشخص بدست آید. سوالاتی که درباره نحوه پرداز ش سیگنال های ترافرستاده به سوی در ذهن بوجود می آید، کاملا علمی نیستند. بسیار مشهود است که طعم ، مزه و اشتها به گونه ای با یکدیگر مرتبط هستند. با این وجود، همان طور که ما سالخورده می شویم، تعداد گیرنده های غذایی بر روی زبان بتدریج کاهش می یابد. در سن بیست سالگی، ما تنها نیمی از دریافتگرهای تشخیص طعم غذاها را در اختیار داریم که این تعداد نیز با گذشت زمان کاهش پیدا میکند. به همین دلیل است که با گذشت زمان افراد سالمند هیچ تمایلی به خوردن غذا ندارند و در نتیجه آن، وزن افراد سالمند کاهش چشمگیری پیدا می کند که این مورد برای سلامت آنها بسیار خطرناک است.

حس چشایی 354

در حال حاضر، دانشمندان نسبت به مکانیسم برگرداندن گیرنده های تشخیص طعم غذا هیچ آگاهی ندارند. اما از آنجایی که با نحوه پردازش سیگنال ها در مغز آشنا هستیم، می توانیم با استفاده از مداخلات دارویی به کمک افرادی برویم که حس چشایی خود را از دست داده اند. از طرف دیگر، کاهش حس چشایی موجب کاهش اشتها می شود و این مورد می تواند نیروی کمکی برای افراد مبتلا به بیماری چاقی مفرط باشد. در مطالعات و پژوهشاتی که در آنده صورت خواهد گرفت، به کمک میتوان از مکانیسم کاربردی حس چشایی برای درمان بسیاری از اختلالات پیش آمده در غذا خوردن و عادات غذایی استفاده کرد.

منبع:

http://brainblogger.com

نگارنده: حدیث بختیاری

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا


بزرگترین گروه فوق تخصصی پزشکان مغز و اعصاب و متخصصین روانپزشکی در ایران

 

شاید دیگر کمتر کسی اطلاع نداشته باشد که در مجموعه بزرگ پزشکان جایروس بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و اعصاب و روان و برترین فارغ التحصیلان آمریکا،اسپانیا و آلمان حضور دارند و خدمات مغزواعصاب و روان که در این مجموعه ارائه می شود با کیفیت ترین در تمام ایران است!

کادر درمانی جایروس از لحاظ تخصصی در حیطه های اعصاب، در تمام کشور بی نظیر است


شماره تماس های نوبت گیری سریع

مشاوره های تلفنی و ویزیت آنلاین ویدئویی نیز ارائه می شود.

واحد مغز و اعصاب و روان ☎ 22616377_021

 واحد ویزیت متخصص اختلالات خواب و نوبت انجام تست خواب ☎ 02122648627

واحد مشاوره و روانشناسی  ☎ 22636863_021


درمان بی خوابی در منزل بدون دارو

 

اگر بی خوابی دارید، علاوه بر خدمات حضوری در کلینیک، میتوانید با تهیه دوره جامع درمان بیخوابی که توسط دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب تهیه شده است، بی خوابی تان را بدون دارو و در منزل درمان کنید.

درمان بی خوابی بدون دارو با ۱۱۳ روش علمی و خانگی (برای شروع، اینجا کلیک کنید)


درمان افسردگی بدون دارو آنلاین

اگر دچار افسردگی هستید یا میخواهید احساس شادی و لذت را در زندگی تان تقویت کنید، میتوانید بصورت حضوری توسط متخصصین روانپزشکی یا روانشناسان مجموعه جایروس ویزیت شوید و علاوه بر خدمات حضوری، میتوانید با تهیه دوره آنلاین درمان افسردگی در خانه که توسط مجموعه پزشکان جایروس تهیه شده است، افسردگی تان را در منزل و بدون دارو درمان کنید (برای دیدن ویدئو معرفی دوره، کلیک کنید)

درمان افسردگی در منزل بدون دارو (برای شروع، اینجا کلیک کنید)

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *