مشکات شایع ناشی از چاقی

چاقی عوارض مهمی روی سلامتی دارد، چاقی با افزایش خطر 50-100 درصدی مرگ به هر علت به ویژه مرگ به علل قلبی نسبت به وزن نرمال همراه است. امید به  زندگی در افراد با چاقی متوسط 2-5 سال کاهش می‌یابد و در یک مرد جوان 30 ساله به BMI  > 45 ،طول عمر حدود 13 سال کاهش می‌یابد.

• مقاومت به انسولین و دیابت نوع دوم

مقاومت به انسولین و انسولین خون بالا از تظاهرات همراه با چاقی هستند که با افزایش وزن،افزایش و با کاهش وزن،کاهش می‌یابد. مقاومت به انسولین قویا با چرمی شکمی مرتبط است چاقی یک فاکتور خطر عمده برای دیابت است و 80% بیماران با دیابت نوع دوم چاقند. کاهش وزن و ورزش حتی در حد متوسط، حساسیت به انسولین را افزایش می‌دهد و اغلب کنترل قند در دیابت را بهبود می‌بخشد.

• اختلالات تولید مثلی

در مردان با وزن بالا سطح هورمون تستوسترون کاهش و هورمون استروژن افزایش می‌یابد. در زنان چاقی با اختلالات قاعدگی، به ویژه در زنانی که چاقی بالاتنه دارند همراه است. یافته های شایع افزایش تولید هورمون‌های مردانه و افزایش تبدیل محیطی این هورمون‌ها به استروژن است. اغلب زنان چاق با اختلال قاعدگی دچار نخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و عدم تخمک گذاری مرتبط با آن هستند و از طرف دیگر 40% زنان با PCOS چاقند. در زنان چاق با  PCOS، کاهش وزن یا درمان با داروهایی که حساسیت به انسولین را بالا می‌برد اغلب باعث نرمال  شدن قاعدگی می‌شود. تبدیل افزایش یافته‌ی اندرستندیون به استروژن که در زنان چاق رخ می‌دهد، ممکن است شیوع سرطان رحم را در زنان چاق بعد از یائسگی افزایش دهد.

• عوارض قلبی عروقی:

چاقی، فاکتور خطر مستقل برای بیماری‌های قلبی عروقی شامل بیماری عروقی کرونر، سکته مغزی و نارسایی احتقانی قلب می‌باشد. نسبت دور کمر به ران بهترین پیشگیری کننده‌ی این خطر است. با در نظر گرفتن اثر تجمعی دیابت و پرفشاری خون که اغلب با چاقی همراهند، این خطر بیشتر افزایش می‌یابد. چاقی بخصوص، چاقی‌شکمی با افزایش کلسترول LDL (چربی بد) و تری‌گلیسیرید و کاهشHDL  کلسترول (چربی خوب) همراه است. چاقی همچنین با افزایش فشارخون همراه است که اغلب به کاهش وزن متوسط پاسخ می‌دهد.

• عوارض ریوی:

چاقی باعث کاهش ظرفیت قفسه‌ی سینه و افزایش کار تنفسی ریه‌ها می‌شود. چاقی شدید با آپنه انسدادی خواب و سندرم کاهش تهویه همراه با چاقی همراه است. کاهش وزن در حد kg20-10 با بهبود قابل توجه آپنه انسدادی خواب همراه است.

• عوارض کبدی:

چاقی اغلب با اختلالات شایعی به نام کبد چرب غیر الکلی همراه است. ارتشاح چربی در بافت کبد در این بیماری، می‌تواند به سمت بیماری غیر الکلی التهابی کبد و با احتمال کمتر به سمت سیروز و سرطان کبد پیشرفت کند. کبد چرب با کاهش وزن تا حد زیادی بهبود می‌یابد.

• سرطان:

چاقی در مردان با افزایش مرگ ناشی از بدخیمی‌ها شامل سرطان مری، کولون، پانکراس، کبد و پروستات و در زنان با افزایش مرگ ناشی از بدخیمی‌های کیسه صفرا، مجاری صفراوی، سینه، اندومتر رحم و گردن رحم و تخمدان‌ها همراه است.

• سایر عوارض چاقی:

چاقی با افزایش خطر ارتروز (استئوارتریت) و نقرس همراه است. از مشکلات پوستی مرتبط با چاقی آکانتوزیس‌نیگرکانس است که به‌صورت تیره شدن و افزایش ضخامت چین‌های پوستی در ناحیه‌ی گردن، آرنج‌ها، سطح پشتی فضاهای بین انگشتی است. آکانتوزیس نشان‌دهنده‌ی مقاومت به انسولین زمینه‌ای در چاقی است و با کاهش وزن، بهتر می‌شود.

[divider]

دکتر سارا قربانپور

متخصص طب داخلی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

دوره فوق تخصصی و متابولیسم دانشگاه تهران

[divider]

جهت نوبت ویزیت و کسب اطلاعات بیشتر به صفحه تماس با ما مراجعه فرمائید