سندرم پای بی قرار

خبر خوب اینست که سندرم پاهای بی قرار در سالهای اخیر به خوبی شناخته شده و از یک راز تبدیل به یک اختلال شناخته شده قابل درمان شده است.

سندرم پای بیقرار یک اختلال خواب و یک بیماری است که باعث  احساس خارش و احساس نامطلوب در اندام خصوصا در ساق و مچ پا می شود که با حرکت دادن یا ماساژ اندام درگیر بهتر می شود.

البته نامگذاری این سندرم ممکن است در سالهای آینده تغییر کند چون در بسیاری موارد این حالت به پاها محدود نمی شود  و در بقیه اندام ها مثلا در دست ها و حتی در تنه نیز دیده می شود.

افراد مبتلا به سندرم پاهای بیقرار معمولا احساس سوزن سوزن شدن ، احساس خزنده و احساس کشیده شدن در پاها و تنه را دارند.

علائم سندرم پای بی قرار می تواند بصورت یکی از حالت های زیر در دست ها یا پاها به دنبال استراحت توصیف شود:

• درد پاها یا دستها
• احساس گزگز پاها یا دستها
• احساس سوزش
• احساس خارش
• حس مورمور شدن
• احساس عمقی نامطلوب
• احساس درد مبهم
• احساس خزیدن چیزی رو اندام
• احساس درد خفیف و عجیب
• احساس داغ شدن
• احساس سرما

اکثر علائم سندرم پای بیقرار در طول دوره عدم فعالیت طولانی ، مانند زمانی که مدت طولانی نشسته و یا دراز کشیده اید ایجاد می شوند و معمولا در طول فعالیت روزانه علائم بی قراری دیده نمی شوند.

اکثر مبتلایان کاهش علائم در ساعات اولیه صبح را تجربه می کنند ولی به دلیل تشدید شبانه علائم بیشتر مبتلایان به این اختلال خواب شبانه خوبی ندارند.

دلایل مبتلا شدن به پای بی قرار

در اغلب مواقع، پزشکان علت زمینه ای نشانگان پای بی قرار را نمی‌یابند ولی بهرحال این اختلال معمولا براحتی توسط متخصص اختلالات خواب قابل درمان است.

هرچند آن‌ها اعتقاد به تاثیر نقش ژن‌ها و عامل وراثتی در این اختلال دارند (تقریبا ۵۰ درصد اشخاص گرفتار به بیماری سوابق خانوادگی دارند).

دیگر عوامل تاثیر گذار بغیر از ژن و وراثت شامل:

• بیماریهای طول کشیده. برخی از بیماریهای طول کشیده و خاص همچون نقص آهن، بیماری پارکینسون، اختلال عملکرد و نارسایی کلیه، دیابت و نوروپاتی محیطی عموما با نشانگان پای بی قرار مرتبط هستند.درمان این بیماریها بطور معمول سبب درمان نشانگان پای بی قرار نیز میشود.
• داروها برخی از انواع داروها همچون داروهای ضدتهوع، داروهای آنتی سایکوتیک، داروهای ضدافسردگی و داروهای درمان سرماخوردگی و یا آلرژی که شامل آرام کننده آنتی هیستامین هستند، توانایی دارند بیماری را شدیدتر نمایند.
• بارداری بعضی از خانمها طی ماه‌های حاملگی به ویژه ۳ ماه پایان بارداری گرفتار نشانگان پای بی قرار می‌شوند.بیماری بطور معمول ۱ ماه پس از وضع حمل برطرف می‌شوند.
• دیگر عامل هایی که می‌واند سبب مبتلا شدن به نشانگان پای بی قرار شود شامل استفاده از الکل وبیخوابی است.

التیام و بهبود خواب و ترک استفاده از الکل می‌تواند به بهتر شدن بیماری کمک نماید.

درمان پای بی قرار

بعضی برای علاج نشانگان پای بی قرار باید دیگر بیماری‌های مرتبط همچون نقص آهن یا نوروپاتی محیطی را باید درمان نمود.

درمان نقص آهن احتمال دارد با تجویز مکمل‌های آهن در رابطه باشد.

با اینحال دقت نمایید که به منظور دریافت آهن بایستی پیش از آن سطح آهن خونتان را چک کرده و با تجویز دکتر متخصص اقدام به اخذ دارو نمایید.

چنانچه نشانگان پای بی قرار در شما با هیچ بیماری دیگری مرتبط نباشد، برای علاج آن می‌بایست بر تغییرات سبک و شیوه زندگی و یا درمان دارویی تمرکز نمایید.

درمان دارویی منحصرا با دستور دکتر متخصص مجاز بوده و بدون مراجعه به دکتر متخصص ممکن نیست.

درمان خانگی سندرم پای بی قرار

تغییرات ساده سبک و شیوه زندگی توانایی دارند وظیفه مهمی در آرام نمودن بیماری بهمراه دارند. نکاتی که در دنباله بیان می‌کنیم توانایی دارند کمک بزرگی برای شما باشند:

• حمام و ماساژ حمام آب گرم و ماساژ پاها میتواند کمک بزرگی برای ریلکس نمودن پاهای شما باشد.
• کمپرس آب گرم و یا آب خنک بکارگیری کمپرس‌های آب گرم و سرد مفید بوده، وابسته به اینکه کدام بیشتر بر شما اثر می‌گذارد از کمپرس سرد یا گرم استفاده کنید.
• بکارگیری تکنیک‌های آرام کننده. تکنیک‌های آرام کننده (relaxation) همچون یوگا و مدیتیشن به ویژه پیش از خوابیدن احتمال دارد قادر باشد به شما یاری نماید.
• برنامه ریزی مناسب برای خواب ملال و خستگی میتواند باعث نامطلوب‌تر شدن شدت نشانگان پای بی قرار شود، پس حفظ بهداشت خواب خیلی پراهمیت می‌باشد.اخذ خواب مناسب و هم چنین برنامه ریزی مناسب برای خواب و محیط آرام کننده خواب میتواند به شما کمک نماید.
• ورزش و تمرینات جسمی ورزش و ممارست معتدل و آرام میتواند باعث التیام و بهبود نشانگان پای بی قرار شود.ولی فشار زاد هنگام ورزش به ویژه بر پاها می‌تواند اثر معکوس داشته باشند.
• پرهیز از مصرف کافئین بعضی اوقات کاستن از مصرف کافئین و یا قطع آن میتواند شدت بیماری را بکاهد.برای آزمایش این موضوع برخود می‌توانید چند هفته مصرف خوردنی‌های حاوی کافئین میتواند به شما کمک نماید.
• فقدان استفاده از سیگارت و الکل هردو سیگار و الکل توانایی دارند شدت بیماری را بیشتر کنند. کنار گذاشتن سیگار و الکل احتمال دارد قادر باشد بشما در التیام و بهبود بیماری کمک نماید.

درمان پای بی قرار با طب سنتی

از آنجایی که بعضی اوقات نشانگان بوی بی قرار می‌تواند بدلیل مشکلات غذایی باشد، بعضی اوقات خوراکی‌ها و برخی از انواع مکمل می‌تواند در معالجه بیماری تاثیرگذار باشد. این مکمل‌ها شامل:

• آهن
• اسید فولیک
• ویتامین B
• منیزیم

می‌باشد.

مصرف این مکمل‌ها بعد از آنجام آزمایش و با دستور دکتر متخصص احتمال دارد قادر باشد به شما یاری نماید.

مصرف خوردنی‌های حاوی این مکمل‌ها هم امکانپذیر است بشما در التیام و بهبود بیماری کمک نماید.

علت سندرم پای بیقرار

اگر چه علت این وضعیت ناشناخته مانده است ، تحقیقات نشان می دهد که سندرم پای بیقرار در افراد مبتلا به کم خونی و کمبود آهن ، زنان باردار، افراد چاق، افراد سیگاری ، افراد دیابتی، قهوه خورهای سنگین، افراد مبتلا به ورم مفاصل، افراد دچار بیماری های عصبی، بیماری های هورمونی ، اختلالات کلیوی،اختلالات اعصاب محیطی بیشتر دیده می شود.

همچنین مصرف بعضی داروها می تواند باعث ایجاد این سندرم شوند.

درمان سندرم پای بیقرار اغلب دشوار است چرا که هیچ درمان قطعی وجود ندارد. اولین گام به سوی درمان سندرم پای بی قرار است جستجوی علل آن است.

پزشک شما ممکن است در مرحله اول یک شرح حال کامل از شما بگیرد و شما را معاینه کند و سپس بعضی آزمایشات را درخواست کند.

کاهش مصرف الکل و کافئین ، به خصوص قبل از خواب ، می تواند کمک به کاهش علائم سندرم پای بیقرارکمک کند. اگر شما یک فرد سیگاری هستید، کاهش سیگار کشیدن یا ترک آن کمک زیادی به کاهش علائم سندرم پای بی قرار می کند. تمرین بهداشت خواب خوب و ورزش روزانه نیز بسیار کمک کننده اند.

داروهای رایج تجویز شده برای درمان سندرم پای بیقرار شامل پرامی پکسول ،پرگابالین ، منیزیوم، روپینیرول، گاباپنتین و…است.

دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب از اسپانیا

دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران