اکسی توسین مهمترین هورمون عشق و عاشقی

وقتی محققان دریافتند که اکسی توسین روی روابط والدین و فرزند – به ویژه ارتباط بین مادر و فرزند- تاثیر میگذارد، عنوان هورمون عشق را به آن دادند. اما اکنون محققان کشف کرده اند که این هورمون بر روی ارتباطات اجتماعی، پویایی روابط درونی و برونی و استرس های اجتماعی تاثیر میگذارد. علاوه بر این دانشمندان معتقدند که عملکرد غیرطبیعی مسیر عصبی اکسی توسین ممکن است علائم اختلالات مربوط به ارتباطات ومهارت های اجتماعی را در بیماران روانی مانند اوتیسم و اسکیزوفرنی، بدتر میسازد.

نقش اکسی توسین در رفتارهای مادرانه

دانشمندان می دانستند که اکسی توسین نقش مهمی در قوی کردن رابطه ی بین مادر و فرزند ایفا میکند. اما اکنون دریافته اند که اکسی توسین بر روی سیگنال های مغز مادر و پاسخ های اجتماعی وی نیز تاثیر میگذارد.

طی یک آزمایش که روی موش های آزماشگاهی و نوزادان انجام شد، دانشمندان کشف کردند که وقتی نوزادها از مادر خود جدا می شوند، صداهای مافوق صوت اورژانسی تولید می کنند. موش مادر این سیگنال ها را دریافت می کند تا محل نوزادها را تعیین کنند. وقتی دانشمندان پیام های اورژانسی موش نوزاد را در اسپیکرها اجرا میکنند، موش مادر پاسخ مشابه می دهد – جستجوی نوزاد خود را آغاز می کند. دانشمندان چگونگی تاثیر اکسی توسین در این رفتار را بررسی می کنند.

قشر شنوایی در سمت چپ سیگنال های صدا را دریافت می کند. این بخش از مغز دارای تعداد زیادی گیرنده ی اکسی توسین می باشد. وقتی که موش مادر صدای نوزاد خود را میشنود، سطح این هورمون افزایش می یابد. هورمون اکسی توسین نه تنها باعث می شود موش مادر به نوزاد خود پاسخ دهد، بلکه توانایی مغز وی را در پردازش دیگر سیگنال های اجتماعی کاهش می دهد.

در آزمایش بالا همچنین معلوم شد که موش ماده که نوزاد ندارد، به صداهای تولید شده توسط دیگر نوزادها پاسخ نمی دهد. اما وقتی اکسی توسین به آنها تزریق می شود، به صداهای تولید شده پاسخ می دهند و با جدیت در جستجوی صدا و نجات نوزاد برمی آیند، حتی اگر نوزاد خودشان نباشد.

نقش جدید کشف شده ی اکسی توسین زیاد تعجب آور نیست. به هرحال نوزادها بی دفاع هستند و اگر از مادر خود جدا شوند، قادر به دفاع از خود نیستند. بنابراین طبیعی است که طبیعت از طریق اکسی توسین اینگونه روی مادر تاثیر گذارد.

اکسی توسین و پاسخ های ما به محرک های اجتماعی

سیستم اکسی توسین در شکل گیری سه پیوند اساسی اجتماعی نقش دارد – پدر و مادر، فرزند و عاشقانه. طبق یکی از بررسی های انجام شده، سطح اکسی توسین مدت زمان طولانی کم و بیش ثابت می ماند و نقش مهمی در بیان دیگر انواع روابط اجتماعی دارد.

به علاوه دانشمندان معتقدند که اکسی توسین با فاکتورهای عصبی، جسمی و ذهنی تعامل دارد تا گسترش عبارت های منحصر به فرد مربوط به شناخت اجتماعی و همدلی را انسان ها گسترش دهد. به عنوان مثال دانشمندان کشف کرده اند که کیفیت مراقبت والدین در اوایل زندگی بر روی شکل گیری مسیر کودکان در بزرگسالی تاثیر دارد.

در سال 2005 یک بررسی جالب بر روی دو گروه کودک انجام شد. گروه اول نزد والدین واقعی خود بزرگ شده بودند و گروه دوم پدر خوانده و مادر خوانده داشتند و در یتیم خانه بزرگ شده بودند، بنابراین از مراقبت های ارائه شده برای کودکان گروه اول محروم بوده اند.

سطح اکسی توسین کودکان هر دو گروه در هنگام برقراری رابطه با مادر خود – مادر اصلی و مادر خوانده – کنترل می شد. طی این تحقیق دانشمندان دریافتند که کودکانی که نزد مادر واقعی خود بزرگ شده بودند، در این هنگام نوعی افزایش اکسی توسین را نشان می دهند، در حالیکه سطح اکسی توسین گروه دیگر ثابت می ماند. بنابراین واضح است که تجربه ی اجتماعی اوایل زندگی بر روی طریقه ی شکل گیری روابط اجتماعی افراد در بزرگسالی تاثیر می گذارد.

یافته های بالا دانشمندان را در کشف ارتباط بین اکسی توسین و اختلالات اجتماعی دوران کودکی، مانند اوتیسم، راهنمایی کرد. در کمال تعجب، آنها متوجه شدند که اکسی توسین در مدیریت علائم و نشانه های بیماری های روانی، مانند اسکیزوفرنی، نقش مهمی ایفا می کند.

اکسی توسین و بیماری های روانی

هورمون عشق، اکسی توسین، باعث می شود که احساس خوبی داشته باشیم، علاوه بر این دارای مزیت دیگری نیز می باشد. طبق یک بررسی انجام شده در این اواخر، تاثیرات داخلی اکسی توسین میتواند توانایی بیماران اسکیزوفرنی در تشخیص احساسات منفی، مانند ترس، در دیگر افراد را بالا برد. طی این بررسی ها محققان دریافتند که بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی که عملکرد پایه در آنها زیر سطح متوسط است، با مصرف اکسی توسین بهبود بیشتری نسبت به بیماران توانمندتر از خود نشان میدهند.

این یافته ها محققان را به بررسی های بیشتری نسبت به تجویز اکسی توسین و شرایط تجویز آن برای اهداف درمانی به بیماران روانی، وا می دارد. به عنوان مثال یکی از بررسی ها نشان میدهد که اثر تجویز اکسی توسین به جنسیت، پروفایل های هورمونی و ژنتیکی و سوابق پزشکی وابسته میباشد. دانشمندان دیگر نیز اثر مقادیر مختلف اکسی توسین را روی بیماران بررسی کرده اند.

این بررسی ها برای تعیین مدت زمان دوام تاثیر اکسی توسین روی بیماران آزمایشگاهی ضروری میباشند، زیرا مقادیر بالای اکسی توسین هم باعث بروز استرس میشود.

اثرات معکوس اکسی توسین

مشخص شده که اکسی توسین، هورمون عشق، دارای اثرات معکوس نیز می باشد، البته وقتی بیش از حد نیاز در بدن انسان یافت شود. به عنوان مثال محققان دریافتند اکسی توسین روی حافظه تاثیر می گذارد. در یک آزمایش که روی موش های آزمایشگاهی انجام شد، مشخص شد که تحت شرایط استرس اجتماعی، اکسی توسین بخش جانبی مغز موش را از تشدید می کند، بخشی که مربوط به حافظه است.

این بدین معناست که اکسی توسین یک تجربه ی استرس زا را به یک خاطره ی دردناک تبدیل میکند که این امر باعث میشود در صورت رویارویی با موقعیتی مشابه فرد دچار استرس شود. استرس مزمن و ترس نیز منجر به بروز افسردگی میشود.

طی یک بررسی انجام شده ی دیگر، مشخص شد که زنانی که در روابط جنسی خود کمتر اعلام رضایتمندی می کنند یا مدت زمان طولانی در زندگی خود رابطه ی احساسی نداشته اند، اکسی توسین و هورمون استرس بیشتری در بدن خود نسبت به دیگر زنان دارند.

با ایده ی استفاده از اکسی توسین برای مدیریت علائم اضطراب، توجه به این یافته ها برای دانشمندان مهم به نظر می رسد. واضح است که اکسی توسین فقط با احساسات خوشایند و شادی در ارتباط نیست.

کشف ویژگی های جدید اکسی توسین راه های جدید مطالعه را باز می کند. این مطالعات باید به دانشمدان و متخصصان در درک بهتر و تجزیه ی درست رفتارها در موقعیت های خاص اجتماعی با دیگر انسان ها، کمک کند.