داستان عقده ادیپ

عقده ادیپ و داستان غمناک آن را می‌دانید؟ امروز تصمیم داریم به مسئله‌ای که اولین‌ بار توسط روان‌شناس معروف اتریشی  “زیگموند فروید” مطرح شد بپردازیم. اما پیش از آن بهتر است وجه تسمیه و قصه اصلی ادیپ را بدانیم.

پادشاه و ملکه شهر تب در یونان باستان، پس از بارداری ملکه (“یوکاسته”) به نزد کاهن معبد می‌روند تا کاهن برایشان یک پیشگویی کند. اما کاهن به آن‌ها اطلاع می‌دهد که هرگز نباید بچه‌دار شوند، چرا که پسری که از آن‌ها به دنیا خواهد آمد، پدر خود را کشته و با مادر خویش هم بستر خواهد شد.

شاه و ملکه از ترس به واقعیت پیوستن این پیشگویی، فرزند تازه به دنیا آمده خویش را در بیابان رها می‌کنند تا طعمه گرگ‌ها شود. اما کودک توسط یک چوپان نجات پیدا کرده و در منزل پادشاه و ملکه شهر همسایه بزرگ می‌شود. نام کودک را ادیپ (ادیپوس) می‌نامند. ادیپ در بزرگسالی به نزد کاهنی می‌رود و او همان پیشگویی سابق را برای ادیپ بازگو می‌کند.

وحشت ادیپ

ادیپ که تصور می‌کند پدر و مادر واقعی‌اش، همین پادشاه و ملکه هستند، از وحشت این پیشگویی از شهر خود آواره شده و راه بیابان را در پیش می‌گیرد. اما در مسیر با کاروانی اشرافی درگیر می‌شود و تمام آن‌ها را به قتل می‌رساند. در نهایت به شهر تب می‌رسد و متوجه می‌شود که اهالی این شهر اسیر هیولایی به نام ابوالهول شده‌اند که هرکسی که نتواند معمای او را پاسخ دهد، به قتل می‌رساند. ادیپ معمای هیولا را حل کرده و ابوالهول از شدت ناراحتی خود را می‌کشد.

مردم شهر تب به‌ عنوان پاداش، ادیپ را به عقد ملکه شهر که به‌ تازگی بیوه شده است درمی‌آورند و ادیپ پادشاه شهر تب می‌شود. اما پس از مدتی طاعون شهر را فرامی‌گیرد و خبر می‌رسد که خدایان امر کرده‌اند که قاتل پادشاه پیشین این شهر باید پیدا شود تا طاعون از بین برود.

پایان تلخ ادیپ

ادیپ تمام تلاشش را برای یافتن این قاتل می‌کند و در نهایت متوجه می‌شود که پادشاه قبلی همان شخصی بوده است که او را در بیابان به همراه یارانش به قتل رسانده است. رازها از پرده بیرون می‌افتند و ادیپ متوجه می‌شود که پدر خودرو کشته و با مادرش ازدواج کرده است. ادیپ مجنون می‌شود و با دودست خویش چشمانش را که چنین سرنوشت تیره‌ای را به خود دیده‌اند از حدقه بیرون آورده و خود را کور می‌کند. یوکاسته (همسر و مادر ادیپ) نیز خود را به دار می‌آویزد و تراژدی زندگی ادیپ کامل می‌شود.

عقده ادیپ چیست؟

می‌دانیم که شخصیت ادیپ ناخواسته پدرش را کشت و با مادرش هم بستر شد؛ بنابراین، فردی مبتلا به عقده ادیپ، تمایل دارد که مالکیت جنسی والد مخالفش  را به دست آورد، و خشم و حسادت  خود را نسبت به والد هم جنس خود ابراز می‌کند. به‌ عنوان‌ مثال، یک پسر بر سر تصاحب مادرش با پدر وارد جنگ می‌شود.

طبق نظر فروید، عقده  ادیپ در مرحله‌ای از رشد روان‌شناختی بین سنین 3 تا 5 سال رخ می‌دهد. این مرحله از لحاظ تشکیل هویت جنسی کودک بسیار مهم است. میل جنسی کودک با مادرش برانگیخته خواهد شد. او اغلب تلاش می‌کند تا آن را سرکوب کند، اما میل او در روند رشد او تأثیر می‌گذارد. کودک، پدر خود را به چشم یک رقیب می‌بیند و می‌خواهد که جای او را بگیرد.

علائم عقده ادیپ

اگر به لحاظ جنسی به مادر خود تمایل دارید ممکن است احساسات و تمایلات فراوانی را در خود کشف کنید. برای مثال تمایل به این که از لحاظ فیزیکی و احساسی به او نزدیک باشید و یا تمایل به این که او را تحت مالکیت خود در آورید. درواقع میخواهید به هر طریقی که شده مادر را به دست آورید و این که او، شما را به‌ جای پدرتان بخواهد.

برخی مواقع، به‌ صورت خودآگاه یا ناخودآگاه ممکن است این مسائل علامتی از خود در رفتارهای شما به جا بگذارند که قابل‌تشخیص است.

فاصله پدر و مادر

آغوش و بوسه بین زوجین بسیار طبیعی و عادی است. اما شما نمی‌توانید تحمل کنید که پدرتان، مادر را در آغوش گرفته و می‌بوسد. نزدیکی فیزیکی آن‌ها موجب حسادت شما می‌شود.

می‌خواهید که با او هم بستر شوید

این مسئله لزوماً به معنی رابطه جنسی با او نیست. شاید به‌ سادگی فقط این تمایل باشد که بخواهید کنار او بخوابید و اگر مادر چنین اجازه بدهد شما بسیار هیجان‌زده خواهید شد. اما وقتی که پدرتان می‌آید، نمی‌خواهید که موقعیت خود را به او واگذار کنید. می‌خواهید جای او را بگیرید.

او اولویت شما است

چه از او دور باشید چه نزدیک، مادر همیشه اولویت فکری اول شما است. شما هر روز از پشت تلفن با او صحبت می‌کنید. مادر از زن و بچه شما عزیزتر و مهم‌تر می‌شود.

درمانی وجود دارد؟

اگر عقده ادیپ درمان نشود، ممکن است منجر به اختلالات روانی بسیاری شود. ممکن است بر رشد فردی شما به‌عنوان یک فرد بالغ و عادی تأثیر منفی بگذارد.

هم چنین ممکن است منجر به احساس  ناامیدی و خشم به علت عدم توانایی حفظ روابط عاشقانه شما با شریک احساسی‌تان شود؛ بنابراین، باید تلاش کنید که این عقده را هرچه سریع‌تر درمان کنید.

روش‌هایی برای بهبود

• پذیرش مسیر درمان اولیه این مسئله است. به‌ عنوان یک بزرگسال، باید احساسات خود را بپذیرید. تنها در آن هنگام است که می‌توانید به فکر درمان باشید. فقط با پذیرش این مشکلات است که می‌توانید به خود جرئت و جسارت مبارزه را بدهید.
• از مبادله اطلاعات بیش از حد با مادر خود بپرهیزید، مخصوصاً هنگامی که تلاش می‌کنید یک رابطه عاشقانه را آغاز کنید.
• خود را از نقش یک کودک رها کنید. سعی نکنید که تصمیمات خود را بر اساس تفکرات مادر خود بگیرید. به‌عنوان یک بزرگسال و فرد مستقل عمل کنید.
• فعالیت‌های مثبتی مانند باشگاه رفتن، ورزش‌کردن و یا سفرکردن را امتحان کنید.
• تلاش کنید که تمایلات جنسی خود را از راه‌های دیگری ارضا کنید. مادر شما تنها راه ممکن نیست. به یاد بیاورید که باید به او و وقارش احترام بگذارید. راه‌های دیگری برای ارضای جنسی وجود دارد. اگر به‌ تنهایی نمی‌توانید از پس این مسئله بر آیید با یک مشاور صحبت کنید.
• با یک روان‌شناس بالینی یا روانکاو صحبت کنید زیرا که این موضوع یک اختلال روانشناختی است.

از هر جنبه‌ای، قوانین حاکی از آن است که شما درست است که به مادر خود احترام بگذارید و او را دوست داشته باشید نه این که نسبت به او تمایلات جنسی داشته باشید و اگر این موضوع وجود دارد، نگران نباشید و احساس گناه نکنید؛ با یک روانکاو تحلیلی صحبت کنید؛ زیرا که این میل نیاز به ریشه یابی و عمیق شدن دارد، نه نیاز به درمانی از جنس سرکوب.

بیشتر بدانید