حافظه کاذب یک واقعه یا حادثه  است که یک شخص به وضوح بخاطر می آورد اما در عالم واقع رخ نداده است. برای سالها این خاطرات غلط موضوع بحث های فراوان در زمینه های روانپزشکی و روانشناسی بوده است.

بسیاری از مردم  فکر می کنند که کارکرد حافظه ضبط دقیق اطلاعات است، اما در واقع حافظه بسیار  قابل تغییر و دستکاری است.

عوامل زیادی می توانند باعث کد گذاری اشتباه حافظه شوند به عنوان مثال زمانی که پدر و مادر  با تکرار یک حافظه به یک کودک هر بار جزئیات کوچکی نیز به آن اضافه می کنند، کودک ممکن است جزئیاتی را که رخ نداده باشند را به یاد سپارد و سالها بعد آنها را به عنوان خاطرات کودکی اش نقل کند.

در دهه 1980 چند درمانگر سعی کردند برای افراد دچار اختلالات شدید روانپزشکی با رجوع به خاطرات گذشته شان توسط هیپنوتیزم و پیدا کردن مواردی از سوء استفاده در کودکی مواردی را برای توجیه رفتارشان بیابند. و جالب اینجا بود که در بسیاری موارد خاطراتی تشکیل شد که درمانگران بعدا متوجه شدند که احتمالا در عالم خارج رخ نداده بودند.

همچنین در یک مدرسه پیش دبستانی نیز که اخباری در مورد سوء استفاده جنسی توسط افرادی منتشر شده بود محققان شروع به بررسی کردند و متوجه شدند که در ذهن بسیاری از کودکان حافظه کاذب تشکیل شده و در واقع آنها مورد سوء استفاده واقع نشده بودند.

سندرم حافظه کاذب هنوز به عنوان یک اختلال روانپزشکی مورد تایید قرار نگرفته است و داده های موجود در مورد این سندرم هنوز ناقص و متناقض است.

[divider]

دکتر مصطفی امیری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان  اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.