تاثیرات پیاده روی در طبیعت و محیط های آزاد بر مغز انسان

براساس مطالعات جدید در زمینه تاثیرات فیزیکی حضور در طبیعت بر مغز، پیاده روی در پارک موجب آرامش ذهن می شود، و در این روند، موجب تغییرات در عملکرد مغز انسان و بهبود سلامت روان او می گردد.

بسیاری از ما در شهرهای بسیار بزرگ زندگی می کنیم و  نسبت به نسل های پیشین زمان کمتری را در طبیعت سبز سپری میکنیم.

افراد ساکن شهرهای بزرگ، نسبت به افرادی که در مراکز خارج از شهر زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به انواع اختلالات اضطراب، افسردگی و دیگر بیماری های روحی و روانی قرار دارند. مطالعات بسیاری که در این زمینه صورت گرفته است نشان می دهد، ساکنان شهر که دسترسی کمتری به فضاهای سبز دارند، نسبت به افرادی که در کنار پارک ها زندگی می کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری های روحی و روانی قرار دارند، و آن دسته از شهروندان که اغلب اوقات به طبیعت می روند، از هورمون های استرسی کمتری نسبت به کسانی که مدت ها از طبیعت دور مانده اند، برخوردارند. اما هنوز این نکته که چگونه حضور در طبیعت یا  قدم زدن در پارک موجب تغییر خلق و خو می شود، یک مسئله نامشخص مانده است. به نظر شما حضور در طبیعت می تواند بر سلامت عاطفی و روانی ما تاثیر گذار باشد؟

در مطالعات اولیه که بر روی چندین دانشجو به صورت داوطلبانه صورت گرفت، محققان دریافتند که پیاده روی کوتاه در محیط سبز و خرم و شاداب دانشکده موجب افزایش احساس شادی و دقت افراد گردید، حال آنکه ماندن در پشت ترافیک موجب بدخلقی و ناراحتی افراد می شود.

اما محققان از بررسی مکانیسم عصبی که مبنای کار تحقیق بوده است، باز ماندند.

بهمین علت، برای آزمایشات جدید محققان به طور خاص تصمیم به بررسی تاثیرات پیاده روی در فضاهای آزاد و سبز بر اندیشه و افکار عمیق افراد گرفتند. منظور از اندیشه و افکار عمیق در اینجا این است که شرایط ناگواری در زندگی هر یک از ما پیش می آید که قادر به بیرون کردن آن فکر یا قضیه ناگوار از ذهن نیستیم و در هر شرایطی به فکر فرو می رویم و غصه می خوریم. این دلخوری، آشفتگی و به اصلاح حرص و جوش خوردن اصلا به صلاح ما نیست و سلامت ما را به خطر می اندازد، به گونه ای که می تواند مقدمه ای برای بروز و پیشرفت بیماری افسردگی باشد که در سالهای اخیر به طور عجیبی در میان شهرنشینان متداول شده است.

هر چه که ما بیشتر به فکر فرو می رویم و غرق در افکار ناخوشایند می شویم، بخشی از مغز انسان که به عنوان قشر پیش مغزی زیرزانویی شناخته شده است،  فعالیت بیشتری از خود نشان می دهد.

اگر محققان به بررسی امواج مغزی و فعالیت  بخشی از مغز افراد پس از مراجعت از طبیعت یا پیش از زمان حضور در طبیعت بپردازند، خواهند دریافت که مطمئنا رنگ سبز و به تبع آن محیط های سرسبز تاثیر بسزایی بر روحیه و الگوهای فکری و مغزی افراد می گذارند.

محققان در طی آزمایشی از 38 فرد بزرگسال در خواستند پرسشنامه ای که در اختیار آنها قرار میگیرد را به دقت تکمیل کنند. سپس دانشمندان به کمک اسکن های مغزی که میزان گردش خون در مغز را نشان می دهد،  به بررسی میزان فعالیت بخشی از مغز که وظیفه کنترل افکار و اندیشه های ما را برعهده دارد، پرداختند. هرچقدر که میزان گردش خون در این بخش از مغز بیشتر باشد، بدین معناست که مغز فعالیت بیشتری دارد. سپس آنها از شرکت کنندگان در آزمایش درخواست کردند که به مدت نود دقیقه از محیط های سر سبز و آرام دانشکده  شروع به قدم زدن کرده و از  محیط های شلوغ  و پر سر و صدای طرف دیگر دانشکده نیز عبور کنند. هیچ یک از افراد حق گوش دادن به موزیک را نداشتند. تنها آنها موظف بودند در محیط دانشکده قدم زنند و در اینجا سرعت حرکت افراد مد نظر نبود. پس از اتمام فرآیند پیاده روی، شرکت کنندگان در آزمایش فورا به محیط آزمایشگاه بازگردانده شدند و بار دیگر از آنها خواسته شد تا پرسش نامه ها را به دقت پر کنند.

همان طور که انتظار می رفت، قدم زدن در راهروهای شلوغ دانشکده باعث آرامش افراد نشد، بلکه به گونه ای موجب آزار و اذیت و حتی تغییر خلق و خوی آنها شد. اگرچه میزان فعالیت مغز آنها بالا بود ولی در نوع تفکر آنها تغییری بوجود نیامده بود.

اما افرادی که از محیط سرسبز دانشکده عبور کرده بودند، شاهد تغییرات قابل توجهی در روحیه و خلق و خوی خود بودند و قادر بودند افکار منفی و غصه را از ذهن خود حتی برای مدتی کوتاه دور کنند. در این زمان میزان فعالیت مغز آنها کمتر بوده و به یک آرامش ذهنی رسیده بودند.

مشاهدات نشان می دهد حضور در طبیعت موجب بهبود کیفیت زندگی شهرنشینان می شود. البته توجه داشته باشید که عوامل دیگری چون، مدت زمان حضور در طبیعت، نوع مکان، میزان سرسیبز بودن محیط و غیره می تواند تاثیر بسزایی بر افزایش آرامش درونی افراد داشته باشد. پس به نظر شما بهتر نیست که به طبیعت بازگردیم و از نعمت های مادر طبیعت بهره مند شویم. آیا باید گوشه گیری و عزلت پیشه کنیم یا در جمع دوستان باشیم و روحیه خود را تقویت کنیم؟

منبع:

http://well.blogs.nytimes.com

نگارنده: حدیث بختیاری

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا