افسردگی پس از زایمان و عوارض آن

افسردگی پس از زایمان در بسیاری از مادران دیده می شود.  این که آیا شما برای اولین بار یا بار چهارم است که مادر شده اید ، مهم نیست.  مهم این است که به دنیا آودن فرزند جدید همیشه به همان اندازه بار اول لذت بخش و خوشحال کننده است.

اما  بسیاری از زنان پس از زایمان احساس ناراحتی می کنند. اگر این ناراحتی شدید باشد و منجر به افسردگی طولانی مدت شود ، آن وقت به عنوان افسردگی پس از زایمان شناخته می شود.

احساس غم و افسردگی پس از زایمان در بسیاری از مادران شایع است.  آنچه اهمیت دارد این است که علائم افسردگی پس از زایمان را هر چه زودتر درک کنید و برای درمان آن به پزشک متخصص مراجعه فرمایید.

افسردگی پس از زایمان چیست؟

برخی از زنان پس از زایمان احساس غم و اندوه و خستگی عمیق  و طولانی مدت دارند.  علائم افسردگی پس از زایمان بروز می کند.  افسردگی پس از زایمان می تواند پس از یک مدت کوتاه و یا تا 12 ماه پس از زایمان ایجاد شود.

زنان مبتلا به افسردگی بعد از زایمان ممکن است حالات زیر را تجربه کنند : غمگینی ، گریه کردن ، اضطراب ،  بد اخلاقی ،  ناامیدی ، بی ارزش و یا تنهایی . همچنین ممکن است مشکلات زیر را نیز تجربه کنند :

• مشکل تمرکز یا انجام ندادن وظایف معمولی ،
• از دست دادن اشتها یا بی علاقگی به خوردن غذا ،
• احساس کنید که او مادر خوبی نیستید ،
• به کودک خود علاقه ندارید و یا در مورد سلامت کودک احساس اضطراب می کنید ،
• احساس می کنید که هیچ امیدی برای بهبود وضعیت فعلی وجود ندارد.

علل افسردگی پس از زایمان

به نظر می رسد که افسردگی پس از زایمان با تغییرات هورمونی که در طول بارداری و پس از تولد نوزاد اتفاق می افتد ، مرتبط است. تغییرات سریع هورمون ها می تواند منجر به ناراحتی ، اضطراب و افسردگی های شدید و طولانی بشود.

زنان دارای سابقه افسردگی (از جمله افسردگی پس از زایمان در بارداری قبلی) یا سابقه خانوادگی افسردگی بیشتر احتمال دارد افسردگی پس از زایمان را تجربه کنند.

سایر مواردی که ممکن است احتمال افسردگی بعد از زایمان را افزایش دهند عبارتند از:

• استرس شدید در دوران بارداری ،
• مشکلات پزشکی در دوران بارداری یا پس از تولد ،
• عدم حمایت در منزل.

هنگام مراجعه به پزشک  

اگر احساس غم و اندوه یا افسردگی شدید باشد ، و اگر بیشتر  از یک یا دو هفته طول بکشد ، لازم است با پزشک خود در این مورد صحبت کنید. مادر جدیدی که احساس خستگی می کند ، احساس می کند که زندگی ارزش  ندارد یا اینکه فکر می کند که خودش و یا فرزندش ممکن است صدمه بینند ، باید بلافاصله به پزشک  مراجعه کند.

افسردگی بعد از زایمان اگر درمان نشود ممکن است چند ماه یا حتی بیشتر طول بکشد. درمان ممکن است شامل گفتگو درمانی ، دارو درمانی یا هر دو باشد. علاوه بر این خوردن یک رژیم غذایی سالم ، ورزش و استراحت کافی و پیدا کردن حمایت اجتماعی می تواند در درمان افسردگی پس از زایمان بسیار مفید باشد.

توهمات پس از زایمان  

توهمات پس از زایمان یک وضعیت جدی و نادر است. ممکن است  توهمات شامل شنیدن صداها  یا دیدن چیزهایی باشد که وجود ندارد ، احساس پارانویا ، بی خوابی شدید و رفتار عجیب و غریب باشد.

مادر مبتلا به سایکوزیس پس از زایمان ممکن است عقاید غیر منطقی درباره فرزندش  داشته باشد. از جمله اینکه فرزندش تسخیر شده است و یا اینکه او باید به خود یا فرزند خود  صدمه بزند. توهمات پس از زایمان بسیار جدی و خطرناک است. و مادران جدید که علائم روان پریشی دارند ، حتماً باید به روان پزشک مراجعه کنند.

همچنین زنان مبتلا به بیماری های روان پریشی دیگر، مانند اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی ، ممکن است در معرض خطر توهمات پس از زایمان قرار بگیرند. اختلال روان پریشی پس از زایمان مستلزم مراقبت های فوری پزشکی و اغلب بستری شدن در بیمارستان است.

درمان افسردگی پس از زایمان  

اگر پس از زایمان خلق و خو ، افکار یا احساسات تان عوض شده با پزشک خود و یک نفر مورد اعتماد خود صحبت کنید.  شخص سوم ممکن است شریک زندگی ، یک دوست یا یک عضو خانواده باشد. زیرا شما لازم است که از حمایت و کمک اطرافیان خود برخوردار شوید.

علاوه بر درمان برای افسردگی پس از زایمان ، کارهای کوچکی وجود دارند که با انجام آنها شما می توانید این دوران دشوار را راحت تر پشت سر بگذارید. از جمله :

• زمانی را به خودتان اختصاص دهید. از یک پرستار بچه برای نگهداری از کودک خود کمک بگیرید. به این ترتیب شما مطمئناً می توانید برای خودتان نیز وقت بگذارید.
• تمرکز بر روی چیزهای کوچک در طول روز. این ممکن است شامل دوش داغ ، حمام آرام بخش ، قدم زدن در اطراف خانه یا دیدار از یک دوست باشد.
• خواندن مطالب مثبت و شادی آور. افسردگی ممکن است تمرکز را دشوار کند.  بنابراین نوشته ای را انتخاب کنید که مثبت باشد و بتوانید در یک زمان کوتاه آن را بخوانید.
• استفاده از لذت های زندگی. مجله بخوانید ، به موسیقی ای که از آن لذت می برید گوش دهید ، یک فنجان چای بخورید.
• با دیگران معاشرت کنید. ایجاد فرصت برای صرف وقت با دیگر بزرگسالان ، مانند خانواده و دوستان می تواند آسایش و خوشحالی برای شما فراهم کند.
• از دیگران کمک بخواهید. از درخواست کمک های عاطفی و یا کمک گرفتن برای مراقبت از کودک و یا انجام کارهای خانگی خجالت نکشید.
• پیشنهاد کمک دیگران را بپذیرید. با پذیرفتن کمک دیگران به خود و فرزندتان کمک  کنید.
• استراحت کنید. کودک خود را در یکمکان آرام بخوابانید. و هنگامی که فرزند تان خواب است شما هم استراحت کنید.
• تحرک داشته باشید.  پیاده روی روزانه می تواند خلق و خوی شما را بهبود بخشد. (قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید با پزشک خود چک کنید.)
• صبور باشید. بدانید که بهتر شدن حال شما نیاز به زمان بیشتری دارد.
• خوشبین باشید. سعی کنید به خاطر چیزهای کوچکی که دارید شکر گزار باشید.
• پیوستن به گروه های پشتیبانی. از پزشک یا مرکز زنان در مورد گروه های پشتیبانی نزدیک به محل زندگی تان سؤال کنید و به آنها بپیوندید.

همدلی با مادر مبتلا به افسردگی پس از زایمان  

اگر نگران هستید که همسرتان یا شخص دیگری که می شناسید به افسردگی پس از زایمان دچار شده ،  لازم است او را تشویق کنید که به پزشک  خود و یا یک متخصص بهداشت روان مراجعه کند. گاهی اوقات لازم است به افرادی که در این موقعیت قرار دارند ،  کمک کنید.

گاهی نیز فرد بیمار متوجه علائم خود نمی باشد. در این صورت بهتر است اطلاعاتی در مورد افسردگی پس از زایمان به این مادر جدید بدهید و پیشنهاد دهید که با هم در این مورد مطالعه کنید. و هنگام مراجعه به پزشک او را همراهی کنید.

هنگامی که او مراقبت های لازم را دریافت می کند از او حمایت کنید.  در اینجا چند نکته که می توانید برای او انجام دهید :

• با او به طور مرتب دیدار کنید تا ببینید که چکار می کند.
• پای صحبت هایش بنشینید.
• با او به پیاده روی بروید.
• برای او غذاهای ارگانیک درست کنید.
• به او در انجام کارهای خانه و مسئولیت های مربوط به مراقبت از کودک کمک کنید.
• گاهی از نوزاد مراقبت کنید تا مادر افسرده بتواند چرت بزند و یا دوش بگیرد.
• با او صبور باشید ، مهربان باشید.
• ویژگی های واقعی و نقاط قوت او را به او یادآوری کنید.

نظر پزشکان کلینیک جایروس در مورد افسردگی پس از زایمان

افسردگی پس از زایمان مانند تمام انواع افسردگی ،  احساسات و افکار منفی و تغییر دیدگاه  نسبت به خود ، اطرافیان ، وضعیت بیمار و نگراین در مورد آینده در او ایجاد می کند.

با درمان و پشتیبانی مناسب این احساسات منفی از بین خواهند رفت.  در این صورت زنی که به تازگی مادر شده دوباره احساسات ، دیدگاه و حس قدرت خود ، انرژی ، شادی و امیدش را به دست خواهد آورد.

از آنجایی که افسردگی پس از زایمان عواقب قابل توجهی برای نوزاد و مادر و ارتباط   بین مادر و فرزند دارد ، آگاهی از تغییرات طولانی مدت در سلامت روان مادران مبتلا به افسردگی پس از زایمان ممکن است به درمان به موقع کمک کند.

محقق و مترجم : مینو شفیعی