شاید علت زیاد خوابیدن شما این باشد!

پرخوابی ایدیوپاتیک (IH)

مواردی که باید در مورد IH بدانید:

• افراد مبتلا به IH در طول روز زیاد می خوابند.
• برخی از آنها در طول شب نیز خواب طولانی تری دارند.
• اغلب به عنوان علت خواب آلودگی دیگر موارد نیز تشخیص داده شده است.
• IH معمولا در سن نوجوانی و جوانی اتفاق می افتد.
• اگر فکر می کنید دچار این مشکل هستید، به متخصص خواب مراجعه کنید.

پرخوابی ایدیوپاتیک (IH) چیست؟

مهم ترین علائم IH احساس خواب آلودگی در طول روز می باشد. دو نوع IH وجود دارد. در یک مورد آن شخص در طول شب مقدار خواب طبیعی خود را دارد ( به عنوان مثال 9 ساعت). در نوع دیگر فرد در طول شب بیشتر از حد طبیعی می خوابد ( به عنوان مثال 12 تا 14 ساعت). در هر دو شکل فرد در طول روز ، معمولا بین 1 تا 2 ساعت، می خوابد. به هرحال این نوع خواب فرد را سرحال نمی کند، بلکه وی زمانی بیدار می شود که احساس خستگی می کند. افراد مبتلا به IH برای بیدار شدن در هنگام صبح هم دچار مشکل هستند و به خاطر اینکه زمان زیادی را خواب بوده اند، احساس گیجی می کنند.

چه چیزی باعث بروز IH می شود؟

IH بیماری نادری می باشد. دلیل آن به طور دقیق مشخص نشده است، اما احتمالا مربوط به مشکلاتی در بخش هایی از مغز می شود که بیداری و خواب را منظم می کنند. تحقیقات اخیر اینگونه نشان می دهند که شاید به خاطر نقص در سیستم های مغزی باشد که قرص های خواب روی آنها عمل می کنند. افرادی که قرص خواب مصرف می کنند، و قبل از تمام شدن اثر قرص ها از خواب بیدار می شوند، هنگام بیدار شدن گیج خواهند بود. افراد مبتلا به IH نیز در هنگام بیدار شدن چنین حسی دارند.

IH چه تاثیری بر روی افراد می گذارد؟

IH معمولا در سنین جوانی و افراد کمتر از 30 سال رایج است. این مشکل به تدریج در طول ماه ها و سال ها شکل می گیرد. این افراد معمولا به خاطر خواب آلودگی شدید، در کارهای معمول خود دچار مشکل می شوند. برخی دیگر به خاطر علاقه یا انگیزه ی کم به کار خود، تصور می کنند که دچار این مشکل شده اند. دوستان نزدیک و افراد خانواده باید سختی شرایط فردی که دچار این مشکل است را درک کنند. این مشکل گاهی باعث افسردگی می شود. در چنین شرایطی رانندگی اصلا توصیه نمی شود، مگر اینکه علائم آن با داردو تحت کنترل باشند.

کجا و چه زمانی فرد بیمار باید به فکر کمک باشد؟

اگر همیشه احساس خواب آلودگی می کنید و دلیل آن را نمی دانید، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. اگر فقط احساس خستگی می کنید، بدون اینکه نیازی به خوابیدن داشته باشید، مشکل شما ارتباطی به این بیماری ندارد. همچنین اگر پس از یک خواب طولانی سرحال از خواب بیدار می شوید، دچار مشکل IH نیستید.

پزشک شما چه کاری ممکن است انجام دهد؟

اگر دچار مشکلات خواب هستید، حتما به پزشک مراجعه کنید. بیماران زیادی بوده اند که بدون اینکه بدانند، سال ها دچار مشکل IH بوده اند. برای تشخیص اینکه آیا دچار IH یا مشکل دیگری هستید، ممکن است تست چندگانه ی خواب در کلینیک روی شما انجام شود.

تست چندگانه ی خواب چیست؟

پس از اینکه خواب شما در طول شب کنترل می شود، از شما خواسته می شود هر دو ساعت یک بار در طول روز چرت بزنید. وقتی این کار را انجام می دهید، خواب شما بررسی می شود. هر دو ساعت یک بار می خوابید – اغلب در ساعت های 9 صبح، 11 صبح، 1 ظهر و 3 بعد از ظهر. در اینجا دو مسئله مورد بررسی قرار می گیرند. یکی اینکه چقدر طول می کشد تا خوابتان ببرد. دوم اینکه وقتی می خوابید، چه نوع خوابی دارید. اگر خیلی زود خوابتان برد، اما دوره ی REM را در خواب نداشتید، ممکن است دچار IH باشید.

چه عوامل دیگری باعث بروز چنین نشانه هایی می شوند؟

دلایل زیادی در ارتباط با احساس خواب آلودگی و خستگی در افراد وجود دارد. تشخیص IH معمولا تمام دلایل خواب آلودگی را در برمی گیرد. این بدین معناست که پزشکان باید مطمئن باشند که شخصی که بمیاری وی IH تشخیص داده شده است، به خاطر مشکلات دیگر احساس خواب آلودگی نمی کنند.

چگونه می توان IH را درمان کرد؟

هیچ راه درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما می توان با استفاده از دارو علائم آن را کنترل کرد. هرچه در مورد سیستم کنترل کننده ی خواب در مغز بیشتر می دانیم، امید بیشتری برای کشف داروهای جدید برای IH وجود دارد. در بیشتر موارد، IH ادامه دارد، اما در حدود 10 تا 15 درصد موارد به نظر می رسد که این مشکل به خودی خود برطرف می شود.

برای کمک به برطرف کردن علائم چه می توان کرد؟

شما باید روش زندگی خود را با این مشکل تطبیق دهید. سعی کنید سیستمی ایجاد کنید قادر به بیدار شدن باشید و طبق آن بتوانید کارهای لازم در طول روز را انجام دهید ( به عنوان مثال از ساعت های دارای زنگ هشدار استفاده کنید و یا از دوستان یا اعضای خانواده بخواهید که شما را بیدار کنند). از موقعیت هایی که خواب آلودگی ایجاد خطر می کند، مانند رانندگی، جدا اجتناب کنید. برنامه ریزی ساعات خواب و چرت زدن در طول روز، می تواند موثر باشد. اما میزان تاثیر این امر نیز از فردی به فرد دیگر متفاوت است. هرشب راس یک ساعت بخوابید. اگر احساس می کنید به خاطر خواب آلوده بودن دچار افسردگی شده اید، به دنبال راه حل باشید.

نگارنده: سمیه محمدی

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا

[divider]

♦  دکتر مصطفی امیری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات – دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

♦  فلوشیپ اختلالات خواب از دانشگاه بارسلونا

♦  مدیر کلینیک خواب مجموعه کلینیک های تخصصی آلومینا

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.

تماس با ما