آیا می دانستید اختلال در خواب باعث افسردگی می شود؟

مرحله رم (REM) در خواب مرحله ای است که رویاها ساخته می شوند. در این مرحله اگر فرد خواب خوبی نداشته باشد، دچار بی خوابی می شود. اما تحقیقات جدید انجام شده در این ارتباط نشان می دهند که نداشتن خواب خوب در مرحله REM علاوه بر بروز بی خوابی، بر توانایی فرد در غلبه بر مشکلات عاطفی شده نیز تاثیر گذاشته و خطر ابتلا به افسردگی مزمن و اضطراب را افزایش می دهد.

بررسی های پیشین، به مرحله رم در خواب به عنوان مهم ترین عامل در تنظیم عواطف اشاره کرده اند. این تحقیقات توسط یکی از وانشناسان موسسه علوم اعصاب هلند در نترلند، به نام دکتر ریک واسینگ، انجام شد.

دکتر واسینگ بیان می کند که زمانی که فرد در محله REM خواب است، هورمون های تحریک کننده اصلی، مانند سروتونین، آدرنالین و دوپامین غیرفعال هستند. وی اضافه می کند که این امر نشان می دهد که وقتی فرد مرحله REM را به خوبی بگذراند، تاثیر عاطفی خاطرات ذهنی به درستی پردازش و حل می شوند.

اما اگر در مرحله REM اختلال ایجاد شود، مشکلات عاطفی تشدید می شوند. وی ادامه می دهد که در طول زمان تجمع مشکلات عاطفی باعث بروز نوعی دور باطل از انگیختگی بیش از حد شده و نتیجه آن بی خوابی و پریشانی است.

به گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی در امریکا، خواب شامل پنج مرحله مجزاست که شامل خواب سبک به خواب سنگین و به REM می باشد. این چرخه چندین بار در طول شب تکرار می شود.

ویژگی های آخرین مرحله، REM، عبارتند از تنفس سریع و سطحی، حرکت سریع چشم ها، افزایش ضربان قلب و فشار خون. این وضعیت باعث بروز رویا نیز می شود. محققان معتقدند که در مرحله REM، مراکز مغز که برای یادگیری بسیار مهم هستند آغاز به کار کنند و در کودکان نیز این مرحله برای رشد مغزی سالم حیاتی است.

به منظور پی بردن به اهمیت مرحله REM در خواب، محققان هلندی یک بررسی دوبخشی انجام دادند. اولین بخش شامل کامل کردن پرسشنامه ای است که توسط 1200 نفر (سن متوسط افراد 52 سال) در مرکز خواب نترلند در هلند انجام شد. از این افراد خواسته شد تا شدت بی خوابی خود و مشکلات عاطفی و افکار مشکل ساز شبانه خود را نیز بیان کنند.

مرحله دوم شامل اضافه کردن 19 زن و 13 مرد بود (سن متوسط افراد 36 سال). نیمی از این افراد هیچگونه مشکلات خوابی نداشتند و نیمی دیگر از بی خوابی رنج می بردند.

آنها دو شب را در آزمایشگاه مربوط به کنترل خواب گذراندند که در طی این دو شب فعالیت امواج الکتریکی مغز – از طریق الکتروانسفالوگرافی – برای بررسی مراحل خواب، ثبت می شدند. این بررسی با پرکردن یک پرسشنامه در مورد تجربه آنها با افکار مشکل ساز شبانه به پایان رسید.

نتیجه: پس از مقایسه فعالیت مغزی ثبت شده توسط هر دو گروه، محققان به این نتیجه رسیدند که هر چه مرحله REM بیشتر مختل می شود، شرکت کنندگان مشکل بیشتری در کنار گذاشتن مشکلات عاطفی خود داشتند. وجود مشکلات عاطفی خوابیدن را نیز سخت تر می کند.

واسینگ می گوید: ” بهترین راه حل ایجاد ثبات در مرحله REM در خواب می باشد.” اما او اضافه کرد که آیا این درست است و آیا درمان رفتار شناختی می تواند به پیدا کردن راه حل در تحقیقات بعدی کمک کند.

برخی محققان معتقدند که ارتباط پیچیده بین خواب و خلق و خو، از جمله بروز مشکلاتی مانند افسردگی اصلی و افسردگی دو قطبی، برای همه شناخته شده است. این مسئله بخش مهمی از تحقیقات را تشکیل می دهد. آنها هشدار می دهند که در این تحقیقات هیچ چیز در بیماران حقیقی اندازه گیری نشده است که توصیه ای در ارتباط با مسائل مربوط به خلق و خو یا دیگر اختلالات ارائه دهد. آنها معتقدند که یافته ها به عنوان یک نظریه برای تحقیقات آینده در مورد چگونگی تاثیر خواب بر تنظیم عواطف، استفاده می شوند.

نگارنده: سمیه محمدی

تیم فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا