آیا ما انسانها تنها موجودات باهوش روی زمین هستیم؟

ما خود را باهوش ترین موجودات روی زمین می پنداریم. در حالیکه هوش ما زیاد هم منحصر به فرد نیست. توانایی های ذهنی ما به طور ناگهانی و به خودی خود به وجود نیامده اند – بلکه به تدریج تکامل یافته است. بنابراین پی بردن به این مسئله که بسیاری از حیوانات هم توانایی ذهنی خاصی دارند، خیلی عجیب نیست.

دانشمندان سالهاست به توانایی های ذهنی پرندگان و حیوانات پی برده اند. اکنون مطمئن هستیم که ما انسان ها با حیوانات توانایی های عصبی مشترکی داریم – به ویژه توانای مربوط به زبان و برقراری ارتباط.

یافته های مربوط به پرندگان

کلاغ، به خاطر انعطاف پذیری و انطباق با شرایط محیطی، همیشه به عنوان یکی از باهوش ترین موجودات در بین پرندگان در نظر گرفته شده است. این یک اعتقاد رایج در بین مردم بود، اما دانشمندان ثابت کردند که کلاغ ها دارای ساختارهای عصبی هستند که مشابه انسان می باشد و این عصب ها به همان روش عصب های انسان کار می کنند.

طبق یافته های یکی از تحقیقات که این اواخر انجام شد، کلاغ ها توانایی شمردن و تشخیص اعداد را دارند. در این تحقیق دانشمندان روی بخش های خاصی از مغز انسان تمرکز کردند و پرنده ها طوری آموزش دیدند که بتوانند اعداد مختلف نمایش داده شده روی مانیتور را بشناسند. در همین زمان دانشمندان پاسخ مربوط به عصب اعداد را در منطقه ی NCL مغز، ثبت کردند. گفته می شود که این سلول های عصبی در حضور محرک های عددی فعالیت خود را آغاز می کنند.

در طول آزمایش مشاهده شد زمانی که پرنده اعداد خاصی را مشاهده می کند، این سلول های عصبی عددی فعال می شوند. کلاغ ها قادر هستند اعداد مختلفی را تشخیص دهند. تاکنون توانایی تشخیص و پردازش اعداد انتزاعی یک شاهکار ذهنی محسوب می شد. اکنون مشخص شده است که تونایی های عددی ما دارای ریشه های زیست شناختی متمایز می باشد.

یافته های مربوط به یک تحقیق دیگر بر روی طوطی ها، دیدگاه های جدیدی در مورد توانایی منحصر به فرد این پرنده در تقلید صدا و صحبت کردن، ارائه می دهد. طوطی ها یادگیرنده های صوتی هستند و این تحقیق تفاوت هایی را در ذهن طوطی ها مشخص می کند که این پرنده را از دیگر پرندگان آواز خوان برتر می سازد.

دانشمندان می دانستند که پرنده هایی که دارای توانایی یادگیری صوتی هستند، دارای مراکز خاصی به نام هسته، در ذهن خود می باشند که این هسته ها فرایند یادگیری را کنترل می کنند. طبق یافته های جدید، طوطی ها علاوه بر اینها دارای ساختارهای صدفی یا حلقه های بیرونی هستند که فرایند یادگیری را منظم می کنند. این تحقیق بر روی هشت گونه ی مختلف انجام شد. دانشمندان علاوه بر این دریافتند که این حلقه های بیرونی در گونه هایی که تقلید کننده های بهتری هستند، بزرگتر می باشد. به علاوه این حالت صدفی در گونه های کهن تر طوطی ها نیز کشف شده و این کشف نشان می دهد که اینگونه ساختارها حداقل به 29 میلیون سال قبل بازمی گردد.

هنوز هم عجایب بیشتری در این تحقیق وجود دارد. در طی این تحقیق، دانشمندان بیان کردند که بیشتر قسمت های هسته و صدف مربوط به طوطی ها، بخش هیی از مغز پرنده را که با حرکت در ارتباط است، پوشش می دهند. آنها وجود ژن های عجیب غریبی را نیز در این مناطق کشف کردند که با یکدیگر تداخل دارند. اکنون دانشمندان معتقدند که این تفاوت های ساختاری است که توضیح می دهند چگونه طوطی ها می توانند رقصیدن را یاد بگیرند.

یافته هایی مربوط به تحقیقات بر روی پستانداران

این اعتقاد که انسان تنها موجودی نیست که توانایی یادگیری، تقلید و برقراری ارتباط دارد، تاثیر عمیقی بر روی دانشمندان گذاشت. به همین دلیل آنها بررسی هایی را بر روی پستانداران انجام دادند تا دریابند که حیوانات باهوش چگونه یاد می گیرند و با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند.

پستاندارانی مانند شامپانزه ها و گیبون ها به نظر می رسد زبانشناسان استثنائی هستند. به عنوان مثال شامپانزه ها صداهایی با تن و آهنگ مختلف منتشر می کنند تا وجود و محل انواع مختلف میوه ها، به ویژه میوه های مورد علاقه ی خود، را نشان دهند. شامپانزه های وحشی ساحل عاج صدای خود را براساس نوع میوه، اندازه ی آن، ارزش غذایی و انرژی مربوط به میوه تغییر می دهند. آنها برای نشان دادن میوه در درخت های کوچکتر، صداهای بلندتری را منتشر می کنند. آنها برای علامت دادن وجود نوعی میوه به نام ناکلی صداهایی هیجان زده و بلند تولید می کنند. این میوه دارای ارزش غذایی بالا می باشند، بزرگ بوده و خوردن آنها آسان و بی نهایت خوشمزه هستند.

طبق یافته های دانشمندان در این تحقیق، احتمالا شامپانزه ها برای غذاهای بزرگتر صداهای دیگری تولید می کنند تا بتوانند تمام دوستان و اعضای خانواده ی خود را جمع کرده و به این ترتیب اجتماعی زندگی کنند.

ما می دانیم که شامپانزه ها موجودات اجتماعی هستند. به نظر می رسد که مهارت زبانشناسی این حیوانات تکمیل کننده ی رفتار اجتماعی آنهاست. دانشمندان می دانند که برقراری ارتباط شامپانزه ها در جنگل ها و مناطق مختلف، متفاوت است. محققان می دانند که شامپانزه ها قادرند زبان ویژه ی میمون های هر منطقه را پس از نقل مکان، یاد بگیرند. یک تحقیق روی تعدادی شامپانزه انجام شد که از هلند به انگلیس نقل مکان کرده بوند. شامپانزه های هلندی نوع خاصی از سیب را ترجیح می دادند که شامپانزه های انگلیسی دوست نداشتند. علاقه ی شامپانزه های هلندی با این تغییر مکان تغییر نکرد، اما زمانی که میوه ی مورد علاقه ی خود را مشاهده می کردند، وجود آن را به سبک شامپانزه های انگلیسی اعلام می کردند. این امر نشان می دهد که این حیوانات به طور ژنتیکی با توانایی های پیچیده ی زبان شناسی مجهز شده اند، بنابراین می توانند به راحتی در میان گروه های جدید قرار گرفته و پذیرش شوند.

نزدیکترین خویشاوندان انسان ها در بین حیوانات فرصت هایی را برای دانشمندان فراهم آورد تا ریشه های پیشرفت زبان را در انسان بررسی کنند. گرچه توانایی های عصبی انسان ها، پرندگان و حیوانات هنوز در حال رمز گشایی است، اما یافته های بیان شده تا کنون به ما کمک می کند تا توانایی های ذهنی خود را در بین حیوانات ارزیابی کنیم.

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا