فشار خون چیست؟
خون در عروق همه افراد سالم جامعه در جریان است و نیرویی که باعث حرکت خون در رگها میشود؛ فشار خون نامیده میشود. فشار خون طبیعی در یک فرد سالم بزرگسال حدود ۱۲۰/۸۰ میلیمیتر جیوه بوده که در فرهنگ عامیانه بصورت ۱۲/۸ سانتی متر جیوه بیان میشود. در صورتیکه فشار خون یک فرد بالای ۱۲۰/۸۰ باشد، ان فرد در معرض ابتلا به بیماری فشار خون بالا یا پرفشاری خون قرار داشته و اگر فشار خون فرد به ۱۴۰/۹۰ و یا بالاتر برسد؛ ان فرد به بیماری پرفشاری خون مبتلا شده و نیاز به درمان دارد.
[toggle title=”برای اطلاعات بیشتر در مورد فشار خون توصیه می کنیم ویدئوی زیر را مشاهده کنید!” state=”open” ][/toggle]
چه کسانی در معرض ابتلا به پرفشاری خون هستند؟
بطور کلی با افزایش سن همه افراد در معرض خطر ابتلا به فشار خون بالا قرار میگیرند ولی فشار خون بالا بیماری مخصوص افراد مسن نبوده و در افراد جوان و میانسال که سایر فاکتورهای خطر از جمله چاقی، بی تحرکی، رژیم غذایی پرنمک (از جمله مصرف غذاهای اماده و فست فودها)، مصرف زیاد الکل را دارند؛ نیز دیده میشود. در ضمن پرفشاری خون در افراد مبتلا به دیابت و نیز افراد مبتلا به چربی خون بالا هم شایعتر است. جالب است بدانیم که افرادی که از نظر شخصیتی عجول و کم طاقت بوده و به اصطلاح همیشه در هول و ولا هستند و نیز افراد با ویژگیهای شخصیتی پرخاشگرانه ویا افسرده؛ هم در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به بیماری پرفشاری خون قرار دارند.
چگونه فشار خون بالا تشخیص داده میشود؟
فرد مبتلا به فشار خون بالا در اکثر موارد هیچ علامت بالینی نداشته و از ابتلای خود به این بیماری بی خبر است. این بی علامت بودن بیماری درواقع وجه خطرناک بیماری بوده، چراکه در صورت عدم تشخیص و درمان بیماری، پرفشاری خون عوارض شدیدی به جای خواهد گذشت که بعضا جبران ناپذیرند.
به این ترتیب باید در تمام افراد بزرگسال به فکر این بیماری باشیم تا با تشخیص به موقع و درمان ان از عوارض جبران ناپذیر ان پیشگیری کنیم. برای این منظور توصیه میشود که تمام افراد بالای ۴۰ سال که هیچ کدام از فاکتورهای خطر گفته شده برای ابتلا به پرفشاری خون را ندارند؛ حداقل یکبار در سال فشار خون خود را اندازه بگیرند و در صورت بالا بودن فشار خون به پزشک مراجعه نمایند. باید دانست که در صورتی که فردی هریک از فاکتورهای خطر گفته شده از جمله بی تحرکی، چاقی، رژیم غذایی نامناسب و یا سایر عوامل خطر را داشته باشد باید از سن ۱۸ سالگی، بطور منظم و سالانه فشار خون خود را چک نماید.
ابتلا به بیماری فشار خون بالا چه عوارضی در مغز دارد؟
فشار خون بالا دو عارضه مهم و جدی در مغز دارد که در صورت درمان مناسب، به راحتی میتوان از این عوارض جلوگیری کرد. یک عارضه ناشی از ابتلای فرد به بیماری پرفشاری خون در دراز مدت بوده که باعث اسیب تدریجی و تنگ شدن عروق خونرسان مغز شده و فرد را در دراز مدت به سکته های مغزی مستعد میکند. عارضه دیگر که ممکن است در مدت کوتاهی از ابتلای فرد به پرفشاری خون رخ داده و حتی زمانی رخ دهد که خود فرد از ابتلا به فشار خون بالا مطلع نباشد خونریزی مغزی است. این عارضه در هر سنی در فرد مبتلا به فشار خون بالا که تحت درمان مناسب نبوده ممکن است رخ داده و حتی گاهی در صورتی که وسیع باشد میتواند منجر به مرگ شود. اگر خونریزی وسیع نباشد و منجر به مرگ نشود ممکن است منجر به بروز عوارض جبران ناپذیر و دایمی مثل فلج یک نیمه بدن شود. باید دانست که خونریزی های مغزی که ناشی از فشار خون بالا هستند، در اکثر موارد در مناطق عمقی مغز رخ داده و امکان جراحی و تخلیه انها بعلت عمقی بودن خونریزی، وجود ندارد. و بنابراین در صورت ایجاد شدن این خونریزیها، در بسیاری موارد بجز صبر کردن و فرصت دادن به بدن برای جذب خونریزی کار دیگری نمیتوان کرد. از طرفی میدانیم که ریختن خون از داخل عروق به بافت مغز باعث اسیب جبران ناپذیر و غیر قابل برگشت در بافت مغز میشود. به این ترتیب ما با عدم درمان صحیح فشار خون بالا، با فردی مبتلا به خونریزی عمقی مغز مواجه شده ایم که امکان تخلیه ان را به کمک جراحی نداریم و میدانیم که با گذشت زمان، این خون باعث اسیب به بافت مغز و عوارض جبران ناپذیر و دایمی مثل فلج یک نیمه بدن خواهد شد.
بیایید با افزایش دانسته های خود و درمان به موقع و صحیح بیماریهای ساده از جمله پرفشاری خون، از صدمات جبران ناپذیر مغزی پیشگیری کنیم.
دکتر فردوس نظری
متخصص بیماریهای مغز و اعصاب
