راهنمایی هایی برای بیماران مبتلا به اوتیسم

کودکان مبتلا به اوتیسم (ASD) تاخیر در پیشرفت برخی مهارت ها در زمینه های خاص را تجربه می کنند. این کودکان در برقراری ارتباط و تعاملات اجتماعی دچار مشکل هستند و الگوهای رفتاری محدود و تکراری را از خود نشان می دهند. کودکان مبتلا به اوتیسم تنها به برخی فعالیت های عادی روزمره، مانند پوشیدن لباس به یک سبک، اکتفا می کنند و ممکن است نسبت به تغییرات عادی و همیشگی محیط حساسیت نشان دهند. این افراد معمولا در مهارت های حرکتی دچار مشکل می شوند و ممکن است در هماهنگ کردن حرکات، کنترل وضعیت و تقلید حرکات دیگران مشکل داشته باشند. علائم ASD در اواخر دوران نوزادی و اوایل کوکی بروز می کنند، اما تا زمانی که کودک بزرگتر نشود، تشخیص داده نمی شوند. علائم بیماری در افراد از خفیف تا شدید متفاوت است. از هر 68 کودک در امریکا یک کودک مبتلا به ASD گزارش می شود و میزان این اختلال در بین پسران 5 برابر بیشتر از دختران است.

اختلال اوتیسم چیست؟

ASD یا اختلال اوتیسم نوعی ناتوانی رشد است که منجر به بروز مشکلات در برقراری ارتباطات و چالش های رفتاری می شود. علائم آن در اوایل دوران کودکی شروع شده و در طول دوره ی زندگی طول می کشد. گرچه موارد زیادی تاکنون در رابطه با اوتیسم بیان شده، اما در سال 2013 تمام اختلالات اوتیسم تحت عنوان ASD شناخته شدند. این تغییر با نسخه ی جدید انجمن روانپزشکی امریکا و راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM – 5) مطابقت دارد. DSM – 5 توسط بسیاری از سازمان ها و افراد و دولت ها برای طبقه بندی تشخیص ها، از جمله ASD استفاده می شود. این بیماری بیشتر در بین کودکان شناسایی شده است.

تمام دلایل ASD هنوز شناخته نشده اند، فاکتورهای ژنتیک و بیولوژیک نیز در بروز بیماری ASD بسیار مهم هستند. تعداد کودکان مبتلا به ASD در حال افزایش است و ممکن است به خاطر دلایل ناشناخته ی ASD باشد.

مهارت های حرکتی در افراد مبتلا به ASD را مختل می کند. تحقیقات نشان داده اند که هماهنگی در حرکت، کنترل وضعیت و یادگیری مهارت ها از طریق تقلید حرکات دیگر افراد محدود می شود و تکمیل کردن فعالیت های حرکتی در کودکان مبتلا به ASD دچار مشکل می شود. تاخیر در انجام حرکات در کودکان مبتلا به ASD ممکن است منجر به بروز مشکل در مهارت های اجتماعی شود.

علاوه بر این ها، تحقیقات نشان می دهند که برخی مداخلات اولیه در یادگیری مهارت های مهم و بهبود آنها بسیار موثر هستند. تشخیص زود هنگام ASD می تواند به کودک مبتلا به ASD کمک کند تا پتانسیل کامل را به دست آورد. فیزیوتراپیست ها اعضای تیم هایی هستند که به کودکان مبتلا به ASD و خانواده های آنها از ابتدای کودکی و در سال های مدرسه و همچنین در دوران بزرگسالی، کمک می کنند.

علائم بیماری

علائم بیماری اوتیسم بسیار متنوع هستند. به خاطر علائم بسیار زیاد بیماری ASD، این بیماری به عنوان گستره ای از اختلالات تعریف شده است. افراد با علائم خفیف این بیماری یک بخش و افراد با علائم شدید این بیماری بخش دیگری از این بیماری می باشند.

علائم بیماری در اوایل کودکی شروع شده و در طول زندگی طول ادامه می یابد، اما در طول زمان با برخی مداخلات می تواند بهبود یابد. حدود یک سوم تا نیمی از والدینی که کودک مبتلا به اوتیسم دارند، تا قبل از تولد یک سالگی کودک خود متوجه علائم این بیماری می شوند و 80 تا 90 درصد والدین نیز تا سن 2 سالگی فرزند خود یک سری عملکردهای تداخلی هم انجام می دهند.

دو نمونه از مهمترین علائم بیماری ASD عبارتند از:

1. مشکل در برقراری روابط اجتماعی و تعاملات
2. تمایل به شرکت در برخی الگوهای رفتاری محدود و تکراری

علائم مربوط به مشکلات و تعاملات اجتماعی عبارتند از:

• اجتناب از برقراری تماس چشمی
• تمایل به تنها بازی کردن و شرکت نکردن در بازی های گروهی
• علاقه ی کم به داشتن هم بازی و هم سن
• شرکت نکردن در تعاملات اجتماعی
• اجتناب یا مقاومت در برابر تماس های فیزیکی
• مشکل در تشخیص احساس و حرکات و تن صدای دیگران
• مشکل در تشخیص محدودیت های فضای شخصی
• تاخیر در مهارت های زبانی و گفتاری
• عدم اشاره و یا پاسخ به اشاره ها
• تکرار سخن در مورد یک موضوع ترجیحی یا تکرار برخی لغات و عبارات

علائم مربوط به الگوهای تکراری و محدود عبارتند از:

• تمایل به انجام برخی فعالیت های تکراری ( دست زدن و تکان دادن مداوم دست ها)
• عصبانی شدن به وسیله ی تغییرات کوچک یا نیاز به انجام برخی فعالیت های روزمره
• وسواس نسبت به برخی فعالیت ها از جمله ردیف چیدن اسباب بازی ها و غیره
• کم توجهی به جز به موضوعات مورد علاقه
• پرخاشگری، آسیب رساندن به خود و کج خلقی
• عدم آگاهی ایمنی
• عکس العمل های غیرطبیعی به صدا، بو، طعم، برخی تصاویر و یا حرکات

دیگر ویژگی های ASD که در ارتباط با حرکت در پزشکی توصیف شده اند، عبارتند از:

• تعویق در مهارت های حرکتی بزرگ (پیاده روی و پریدن) و استفاده از دست ها برای انجام مهارت های کوچک ( مانند دکمه کردن لباس ها یا نقاشی کردن با مداد شمعی).
• مشکل در تقلید حرکت های دیگران ( به عنوان مثال اجرای فعالیت در مقابل شعر خواندن بت هم سن و سال های خود یا پریدن با دیگران)
• همکاری نکردن با دیگران
• عدم تعادل
• مشکل در انجام حرکت های برنامه ریزی شده و تکراری یا مشکل در اجرای حرکات با یک ترتیب خاص
• بی ثباتی هنگام راه رفتن
• مشکل در کنترل وضعیت
• کاهش ارتباط بین چشم و دست
• مشکل در استفاده از اطلاعات حسی برای حرکت

تشخیص بیماری اوتیسم چگونه است؟

اگر فکر می کنید فرزند شما دچار مشکل ASD است، حتما با پزشک تماس برقرار کنید. تشخیص درست بیماری اولین گام برای مداخله در درمان بیماری می باشد. پزشک شما را به یک متخصص برای معاینات دقیق تر معرفی می کند. متخصص هایی که معمولا ASD را تشخیص می دهند ( یا وجود ASD را در فرد رد می کنند)، دارای تخصص های زیادی از جمله تخصص اطفال، تخصص مغز و اعصاب کودکان، روانشناسی و روانپزشکی کودک هستند.

هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص ASD وجود ندارد، اما متخصصین مراقبت های بهداشتی از ابزار ارزیابی برای کمک به تعیین تشخیص خود استفاده می کنند. برای تشخیص ASD در کودک رفتار وی باید دارای معیارهای خاصی باشد. افراد مبتلا به ASD دارای علائمی هستند که باعث بروز مشکلات آشکار در عمالکردهای مهم و روزمره می شود. علائم بیماری ASD در افراد مبتلا به این بیماری از دوران اولیه ی کودکی مشخص می شود، حتی اگر این علائم تا زمانی که کودک بزرگتر نشود، تشخیص داده نشوند. والدین ممکن است علائم اولیه را به یاد آورند و متوجه شوند که معنای آن علائم را نمی دانسته اند.

فیزیوتراپیست چگونه به بیمار مبتلا به اوتیسم کمک می کند؟

فیزیوتراپیست می تواند با کودک مبتلا به اوتیسم و خانواده ی وی کار کند و به کودک در موارد زیر کمک کند:

• شرکت کردن در فعالیت های روزمره ی کودک در خانه و مدرسه بهبود یابد.
• مهارت های حرکتی جدیدی کسب کند.
• همکاری بهتر و وضعیت ثابت تری داشته باشد.
• بهبود انجام فعالیت های متقابل، مانند پرتاب کردن و گرفتن توپ با شخص دیگر
• پیشرفت مهرت های حرکتی تقلیدی ( به عنوان مثال دیدن فردی که در حال انجام یک حرکت است و تقلید از وی)
• افزایش تناسب اندام و استقامت

فیزیوتراپیست یک ارزیابی و معاینه ی کامل از کودک مبتلا به ASD انجام می دهد که معمولا شامل سابقه ی سلامتی کودک و ارزیابی نکات زیر می باشد:

• قدرت و کنترل وضعیت
• عملکردهای حرکتی ( به عنوان مثال پیاده روی و دویدن)
• آگاهی بدن و ایمنی
• هماهنگی
• مهارت های بازی
• علائق و انگیزه ها
• توانایی در تغییر فعالیت های مختلف
• قدرت و یا چالش در انجام حرکات بزرگ مانند پریدن، رقصیدن، رکاب زدن دوچرخه و غیره
• شرکت در فعالیت های روزانه در خانه، مدرسه و اجتماع

فیزیوتراپیست طوری کار خواهد کرد تا به کودک کمک کند تا جایی که ممکن است در فعالیت های روزانه ی خود در خانه، مدرسه و اجتماع به خوبی ظاهر شود. فیزیوتراپیست برای برآوردن نیازهای کودک و خانواده یک طرح جامع خواهد داشت. هیچ درمان استانداردی برای کودک مبتلا به ASD وجود ندارد. اهداف و درگیری های مربوط به بیماری برای هر کودکی متفاوت است. فیزیوتراپیست یک برنامه ی مربوط به فرد طراحی خواهد کرد تا نیازهای کودک مورد نظر برآورده شود. فیزیوتراپیست به والدین چگونگی کنترل و نظارت بر بهبود کودک خود را نیز آموزش می دهد و از این طریق داده هایی را جمع آوری می کند تا مطمئن شود که برنامه ی درمانی نتایج مثبتی روی کودک داشته است.

فیزیوتراپی در سالهای اول زندگی: زمان تولد تا 3 سالگی

فیزیوتراپیست ها با خانواده و پرستار کودک کار می کنند تا میزان شرکت کردن کودک را در فعالیت های روزانه بیشتر و بهتر کنند. آنها در بازی های آزاد و بازی های دارای ساختار فرصت هایی را برای کودک فراهم می کنند تا مهارت های حرکتی رایج و مناسب سن کودک را توسعه دهند. فیزیوتراپیست برای افزایش قدرت و هماهنگی و قدم برداشتن بی خطر و موثر در تمام محیط های مورد نیاز، مانند پله ها، کار می کند. اولویت ممکن است با توسعه ی مهارت های تقلیدی باشد ( به عنوان مثال واکنش حرکتی در مقابل برخی اشعار کودکانه) و یا با مهارت های بازی در محیط داخلی و فضای باز.

درمان فیزیوتراپی در سال های مدرسه و پیش از مدرسه: از 3 سال تا 18 سال

فیزیوتراپیست ها با والدین و معلم ها برای افزایش آگاهی در مورد تاثیر ASD در عملکرد مدرسه کار می کنند. آنها از آخرین و موثرترین روش های درمانی براساس یافته های پزشکی استفاده می کنند تا مشکلات هر کودک را به حداقل برسانند و تجربه ی مدرسه رفتن را برای وی شیرین و مثبت سازند. فیزیوتراپیست ها تغییرات و هاهنگی هایی را برای سهولت در یادگیری ارائه می دهند. به عنوان مثال استفاده از صندلی های توپی، حلقه های ورزشی و فرش برای تعیین و شناسایی فضای شخصی خاص. آنها تمام فعالیت های حرکتی کلاس را ارائه می کنند و مهارت های حرکتی مورد نیاز برای شرکت در بازی های اجتماعی و تعامل با همسالان را آموزش می دهند.

زمانی که نیاز به بهبود توانایی کودک در مقابله با برخی چالش هاست، فیزیوتراپیست ها کمک مستقیم ارائه می دهند، از جمله سوار شدن به اتوبوس مدرسه، راهروهای شلوغ، سالن غذاخوری و زمین های بازی. فیزیوتراپیست ها با تیم کمکی مدرسه کار می کنند تا مهارت هایی مانند گوش دادن و رعایت نوبت را در کودک بهبود بخشند. استراتژی های ارائه شده در مورد چگونگی تقلید فعالیت های حرکتی دیگر کودکان، ارتقا مفهوم جهت ها، آگاهی بدن و فضا و هماهنگی باعث افزایش موفقیت در فعالیت های تربیت بدنی و تناسب اندام نیز می شوند.

درمان فیزیوتراپی در طول دوره ی بزرگسالی: بالای 18 سال

فیزیوتراپیست ها با بزرگسالان مبتلا به ASD برای موفقیت در زندگی روزانه کار می کنند. آنها منابع اجتماعی برای افزایش فرصت های حرکتی پیشنهاد می دهند و همچنین ورزش های فردی را برای ترویج هماهنگی بدن و مهارت های راه رفتن ارائه می دهند. فیزیوتراپیست ها با هر فرد کار می کنند تا به وی کمک کنند که آمادگی جسمی، عملکردی و حرکتی خود را بهبود بخشد و بتواند شغلی داشته باشد، عملکرد موفقی در خانه ارائه دهد و از فعالیت های اوقات فراغت خود لذت ببرد.

تجربیات واقعی در مورد بیماری

نمونه ی 1

آرون یک کودک سه ساله ی مبتلا به ASD می باشد که جذب تکنولوژی و تمام لوازم آن می شود. او دوست دارد کارتون ماداگاسکار را بارها و بارها تماشا کند و صحبت های شخصیت مورد علاقه ی خود در کارتون را در طول روز تکرار کند. آرون دارای قدرت عضلانی کم و مشکلات حرکتی است. او در مهد با همسن و سالان خود بازی نمی کند. او دوست دارد با معلم خود در مورد موضوعاتی خاص مانند تلفن همراه و یا یکی از برنامه های تلویزیونی صحبت کند.

آرون راه رفتن روی علف یا شن را دوست ندارد، به همین خاطر در این مواقع روی نوک انگشتان پای خود راه می رود. او از ضربه خوردن و یا از دست دادن تعادل خود می ترسد . او حدود یک سال درمان فیزیوتراپی بر اساس برنامه های مبتنی بر مدرسه دریافت کرد. فیزیوتراپیست آرون با معلم وی و دیگر اعضای تیم کمکی مشورت کرد و با او در کلاس ها و یا در زمین بازی کار کرد. تمرکز فیزیوتراپیست بر روی افزایش قدرت و تعادل و مهارت های همکاری آرون است، طوری که آرون قادر به پریدن، دویدن و بازی با وسایل زمین بازی باشد. آرون بالا رفتن از پله ها به همراه دوستانش و بازی با تجهیزات زمین بازی بدون کمک دیگران را یاد می گیرد. او دویدن بر روی زمین و ر.ی علف و شن را تمرین می کند.

فیزیوتراپیست آرون از بازی هایی برای تقویت مهارت های اجتماعی وی نیز استفاده می کند. والدین آرون از دیدن اینکه آرون با کودکان دیگر بازی می کند، خیلی خوشحال هستند. او با همسن و سالان خود و وسایل زمین بازی به خوبی بازی می کند، گرچه نسبت به بازی کردن در زمین های ناهموار تردید دارد. آرون به بازی های متقابل مانند پرتاب کردن و گرفتن توپ، علاقمند شده است. او شوت کردن توپ در حال غلتیدن را آغاز کرده و دیگر از توپ بازی با همسن و سالان خود امتناع نمی کند. او حتی در زنگ تفریح تقاضای فوتبال بازی با دوستانش را دارد.

نمونه ی 2

سام یک پسر 11 ساله ی مبتلا به ASD است. او هرگز درمان های فیزیوتراپی دریافت نکرده است. او هنوز نمی تواند دوچرخه سواری کند و یا همراه با همسالان خود بدود. او به علت وجود مشکلاتی در تعادل، هماهنگی و برنامه ریزی در چگونگی اجرای حرکاتی مانند همسالان خود، قادر به شرکت در بازی ها، فعالیت های فوق برنامه و یا فعالیت های اجتماعی به همراه همکلاسی های خود نیست. والدین او در جستجوی کمک از طرف یک فیزیوتراپیست هستند.

فیزیوتراپیست سام با او در مورد اهدافش صحبت می کند. او یک ارزیابی کامل از سام انجام داد و یک برنامه ی درمانی جامع ترتیب داد. فیزیوتراپیست مستقیما با سام کار می کند و با والدین و تیم کمکی مدرسه مشورت می کند. سام درمان فیزیوتراپی فشرده ای در طول تابستان و خدمات متناوبی را در طول سال تحصیلی دریافت می کند. سام و فیزیوتراپیست برای تقویت وضعیت وی و افزایش آگاهی بدن و بهبود تعادل و توانایی او برای فعالیت های حرکتی کار می کند. فیزیوتراپیست از ابزار کمکی مانند توپ، نردبان های طنابی افقی، سکوهای نوسانی و حلقه استفاده می کند تا فعالیت ها را برای سام سرگرم کننده کرده و به وی انگیزه بدهد. او سام و دوستانش را به بازی های دو نفره تشویق می کند که نیازمند تغییر وضعیت دست ها و بدن می باشند. این بازی ها به سام کمک می کنند تا محل بدن خود را در فضا درک کند و رعایت کردن نوبت را در هنگام بازی یاد می گیرد. فیزیوتراپیست به والدین سام برای آمادگی در فعالیت های روزانه پیشنهادهایی داد.

تا آخر تابستان داده هایی که فیزیوتراپیست جمع آوری کرده بود، نشان دادند که سام پیشرفت هایی را در بسیاری از مهارت های حرکتی کسب کرده است. دست آوردهای جدید در کسب مهارت ها به سام کمک کرد تا با همسالان خود همراه باشد. فورا پس از یک جلسه فیزیوتراپی، سام برای اولین بار خود را به یک نفر معرفی کرده و با وی دست داد. والدین او با این پیشرفت ناگهانی و سریع بسیار خوشحال و هیجان زده بودند.

با شروع مدارس در پاییز، سام به همراه همسالان خود، قادر به شرکت در کلاس های نمایش و موسیقی است. او کنترل و هماهنگی بهتری نسبت به بدن خود در فضا دارد و همچنین اعتماد به نفس وی نیز بیشتر شده است. تا اتمام مدرسه سام دارای قدرت و تعادل کافی برای دوچرخه سواری به طور مستقل می باشد. در شروع سال تحصیلی بعد او قادر به مشارکت با تیم دو میدانی خواهد بود و بدون مشکل خواهد دوید. سام از مزایای اجتماعی و آمادگی جسمی از دست آوردهای فعالیت های حرکتی خود بهرمند می شود و اعتماد به نفس او نیز بیشتر شده است. او معدل خوبی نیز کسب کرد. اکنون والدین او شاهد پیشرفت بیشتر وی در مدرسه هستند و دیگر تماس های ناراحت کننده از مدرسه دریافت نمی کنند.

چه فیزیوتراپیستی می تواند به فرد مبتلا به اوتیسم کمک کند؟

تمام فیزیوتراپیست ها از طریق کسب تجربه و تحصیل برای درمان افراد مبتلا به اوتیسم آماده شده اند. به هرحال نکاتی را باید در مورد انتخاب فیزیوتراپیست برای بیمار اوتیسمی در نظر گرفت. فیزیوتراپیستی که انتخاب می کنید باید تجربه ی درمان افراد مبتلا به اتیسم را داشته باشد. برخی فیزیوتراپیست ها تمریناتی با تمرکز بر روی درمان کودکان و اطفال داشته اند.

نکات کلی در هنگام جستجو برای فیزیوتراپیست مناسب عبارتند از:

• مشورت با خانواده و دوستان و یا با کلینیک ها
• وقتی با یک فیزیوتراپیست ملاقات می کنید، در مورد تجربیات وی در کار با کودکان مبتلا به اوتیسم سوالاتی بپرسید.
• در اولین ملاقات کودک خود با فیزیوتراپیست، آماده باشید تا نیازهای کودک و خانواده را با جزئیات کامل توضیح دهید.

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا