تثبیت حافظه اجتماعی با این انتقال دهنده شیمیایی !

خلاصه:

نورون های تولید کننده سروتونین در ساقه مغز در لحظات برخوردهای اجتماعی جدید، سروتونین را در سراسر مغز آزاد می کنند.

آزاد شدن سروتونین، نورون‌های سپتوم میانی را از طریق زیرگروهی از مولکول‌های گیرنده حساس به سروتونین تحریک می‌کند.

مسدود کردن این مولکول گیرنده از شکل گیری خاطرات اجتماعی جدید جلوگیری می کند.

تحقیقات جدید دانشمندان وابسته به موسسه علوم اعصاب وو تسای در استنفورد نشان داده است که این امر می تواند از طریق تحریک هدفمند سیستم سروتونین مغز به دست آید.

در مطالعه‌ای که در 6 اکتبر 2021 در Nature منتشر شد، تیم استنفورد توانست برای اولین بار مشاهده کند

که مغز موش چگونه خاطره‌ای از یک آشنای جدید را تشکیل می‌دهد و توانایی کاهش یا تقویت انتخابی این خاطرات اجتماعی را با داروهای هدفمند نشان داد.

رابرت مالنکا، دکتر، گفت:

“ما نورون هایی را شناسایی کردیم که به نظر می رسد به موش می گویند که با یک حیوان جدید با بوی متفاوت، چهره متفاوت، وضعیت بدنی متفاوت و غیره در تعامل است و یک رد حافظه جدید برای آن فرد ایجاد می کند.

” نانسی فرند پریتزکر، استاد روانپزشکی و علوم رفتاری در پزشکی استنفورد. “با تنظیم این فعالیت عصبی بالا و پایین، ما توانستیم میزان خوبی را که حیوانات بعداً این فرد جدید را به خاطر می‌آورند تغییر دهیم.”

دکتر شیائوتینگ وو، محقق فوق دکتری در Malenka، افزود:

«موش‌ها مانند ما در گروه‌های اجتماعی زندگی می‌کنند و باید بتوانند به سرعت به خاطر بیاورند که آیا حیوان دیگری عضو خانواده، مهاجم سابق، یک جفت بالقوه و غیره است یا خیر».

این یافته واقعاً هیجان‌انگیز است، زیرا نشان‌دهنده اولین مرحله حافظه اجتماعی است – توانایی به خاطر سپردن افراد جدید که می‌توان آن را با تجربیات آینده ساخت.

این تحقیق به مجموعه تحقیقات رو به رشد آزمایشگاه Malenka اضافه می کند که نشان می دهد چگونه سروتونین و سایر مواد شیمیایی تعدیل کننده عصبی، شناخت اجتماعی در مغز را کنترل می کنند

و نشان دهنده گامی امیدوارکننده به سمت درمان های هدفمند است که روزی می تواند عملکرد اجتماعی مختل در اختلالاتی مانند اوتیسم، افسردگی  و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)را بهبود بخشد.

چگونه مغز یک پرونده می سازد؟

برای سال‌ها، دانشمندان علوم اعصاب به چگونگی پشتیبانی مدارهای عصبی در مرکز حافظه مغز، هیپوکامپ، از شکل‌گیری خاطرات اجتماعی چند لایه کمک می‌کنند.

وو، مالنکا و همکارانش می‌خواستند بدانند وقتی یک حیوان برای اولین بار با یک فرد جدید ملاقات می‌کند، این «پرونده‌های» اجتماعی چگونه شروع می‌شوند.

به رهبری وو، محققان بر روی یک خوشه اشکی شکل از نورون ها در نزدیکی مرکز مغز – به نام سپتوم داخلی – تمرکز کردند آنها نشان دادند که به ویژه در طول برخوردهای اجتماعی بین دو موش ناآشنا فعال هستند.

برای آزمایش اینکه آیا سلول‌های سپتوم میانی در توانایی حیوانات برای به خاطر سپردن افراد جدید نقش دارند یا خیر، تیم این سلول‌ها را به‌طور ژنتیکی تغییر دادند تا به یک جفت ترکیب دارویی سفارشی حساس باشند – یکی برای فعال کردن سلول‌ها و دیگری برای خاموش کردن آنها. سپس درست قبل از اینکه موش ناآشنا را به آنها معرفی کنند، یکی از این داروها را به موش ها تزریق کردند.

به طور معمول، موش ها در اولین ملاقات با افراد جدید بسیار کنجکاو هستند، سبیل ها را لمس می کنند و آنها را بو می کنند.

حیوانات به وضوح این برخورد اولیه را حداقل برای نیم ساعت به خاطر می‌آورند، زیرا ملاقات دوباره با همان حیوان تقریباً آن‌ها را هیجان زده نمی‌کند: همان چهره پشمالویی که من تازه ملاقات کردم – چیز جدیدی برای دیدن اینجا نیست.

اما زمانی که محققان از دارویی برای مهار انتخابی نورون های سپتوم میانی درست قبل از معرفی یک حیوان جدید استفاده کردند، از شکل گیری این خاطرات اجتماعی جلوگیری کردند. جلسه اول به طور عادی پیش رفت، اما هنگامی که حیوانات حتی چند دقیقه بعد دوباره با هم ملاقات کردند، موش آسیب دیده طوری رفتار کرد که گویی هرگز حیوان دیگر را قبلا ندیده بود.

از طرف دیگر، استفاده از یک داروی متفاوت برای افزایش انتخابی فعالیت سپتوم میانی در طول اولین ملاقات حیوانات، حافظه اجتماعی فوق‌العاده‌ای را برانگیخت: به طور معمول موش‌ها یک برخورد اولیه را در عرض چند ساعت فراموش می‌کنند، اما این موش‌ها به وضوح آشنای جدید خود را حتی در 24 ساعت بعد تشخیص دادند.

محققان با نشان دادن نقش این نورون‌های سپتوم میانی برای شکل‌گیری خاطرات اجتماعی جدید، نحوه ذخیره‌سازی این خاطرات را نشان دادند. آنها پیش‌بینی‌های نورون سپتوم میانی را در ناحیه هیپوکامپ که تصور می‌شود خاطرات اجتماعی در آن قرار دارند، ردیابی کردند و نشان دادند که چگونه فعال شدن این پیش‌بینی‌ها در طول برخوردهای اجتماعی باعث تقویت ارتباطات سیناپسی در این ناحیه می‌شود.

مالنکا گفت: «احتمالاً این ارتباطات تقویت‌شده نشان‌دهنده ایجاد یک حافظه جدید برای این فرد جدید است که در صورت مواجهه مجدد حیوانات، هیپوکامپ می‌تواند زمینه بیشتری را به آن اضافه کند.»

نقش جدید سروتونین در شکل گیری خاطرات اجتماعی

اما کار تیم به پایان نرسید، آنها همچنین می خواستند بدانند که در وهله اول چه چیزی باعث فعالیت سلول های سپتوم میانی در طول برخوردهای اجتماعی می شود. بر اساس تحقیقات رو به رشد آزمایشگاه Malenka در مورد نقش انتقال دهنده عصبی سروتونین در شناخت اجتماعی، تیم تحقیقات قوی در مورد اینکه کجا باید جستجو کرد.

از طریق یک سری آزمایش‌های جامع، محققان نشان دادند که نورون‌های تولیدکننده سروتونین در ساقه مغز، در طول برخوردهای اجتماعی جدید، ماده شیمیایی تعدیل‌کننده عصبی را در سراسر مغز آزاد می‌کنند.

که این انتشار، نورون های سپتوم میانی را از طریق یک زیرگروه خاص از مولکول گیرنده حساس به سروتونین تحریک می کند. و اینکه مسدود کردن ترشح سروتونین یا فعال شدن این مولکول گیرنده در سپتوم داخلی مانع از تشکیل خاطرات اجتماعی جدید می شود.

منبع 

مریم عبداللهی 

روانشناس و رواندرمانگر ، نوروتراپیست