آیا کمبود ویتامین B12 بر سیستم مغز و اعصاب تاثیر می گذارد؟

ویتامین ب 12 یک مولکول کمپلکس است.منشا و منبع اصلی آن پروتیین حیوانی است.

میزان ذخیره در بدن هر فرد 3 تا 5 mg است که نصف این میزان در کبد ذخیره شده است.

میزان نیاز روزانه در هر فرد بالغ 2 میکرو گرم در روز است که در دوران حاملگی و شیردهی کمی بیشتر می شود.

به دلیل چرخه جذب دوباره ویتامین کمبود در اثر اختلالات جذبی و گوارشی 3 تا 5 سال طول می کشد تا علایم بروز کند

در موارد رژیم غذایی وجترین یا  همان گیاه خوار نیز 10 تا 20 سال طول میکشد علایم بروز کند.

در صورت بروز کمبود ویتامین B12  چه علایم رخ می دهد و کدام قسمت های سیستم مغز و اعصاب درگیر می شود.

ویتامین ب 12 در ساخت میلین همان پوشش دور اعصاب نقش دارد که کمبود آن ایجاد علایم ناشی از ساخته شدن میلین می شود ،همچنین در متابولیسم داخل سلولی و سوخت وسوز نیز دخالت دارد.

علایم و تظاهرات بالینی کمبود ویتامین B12 ؛

 علایم کمبود ویتامین ب 12 شامل درگیری عصب چشم، اعصاب محیطی ، درگیری قسمت های کناری طناب نخاعی و نیز مغز ست.

همزمانی علایم خونی و عصبی همیشگی نیست، یعنی اکثر اوقات علایم خونی مثل کم خونی ناشی از ویتامین ب 12 در زمان بروز علایم عصبی وجود ندارند.

ویتامین ب 12 در ساخت سلولهای خون ؛ پلاکت، گلوبول های قرمز و سفید در مغز استخوان نقش دارد و در صورت کمبود آن سلولهای خون کمتر تولید می شودو کم خونی رخ می دهد،

. اگر فردی با علایم عصبی کمبود ویتامین مراجعه کند احتمال 23 درصد همزمان کم خونی ناشی از کمبود ویتامین را نشان خواهندداد.

در ضمن علت کمبود ویتامین هر چه باشد ، یعنی ناشی از علل داخلی و و جود آنتی بادی علیه فاکتور ها و سلولهای روده باشد و یا علت خارجی مثل عدم مصرف ویتامین باشد ، علایم عصبی یکسان خواهد بود.

1.درگیری عصب چشم و تاری دید و علایم چشمی مثل لکه سیاه در وسط دید

2.میلو پاتی که همان فلج نخاعی و ضعف اندام های تحتانی و فوقانی ، تظاهراتی شبیه بیماری ام اسMS  یا سکته نخاعی

3. درگیری اعصاب محیطی که بیشتر به صورت نوروپاتی است و  از نوع آ کسونال

4. درگیری همزمان نخاع و عصب محیطی و نوروپاتی

5.درگیری مغز که طیف وسیعی دار د و شامل فراموشی ، منگی، عدم تمرکز،افسردگی، پرخاشگری،توهم، سایکوز ، علایمی شبیه ام اس

علاوه بر علایم کم خونی سایر علایم در دستگاه های دیگر بدن شمل؛

1. قلبی عروقی :تاکی کاردی یا همان طپش قلب ، نارسایی قلبی

2. پوست و ظاهر :شامل رنگ پریدگی و پوست کهربایی و پف کرده

3. درگیری زبان به صورت صاف و بدون پرز می شود و گوشه های لب ترک خورده 

تشخیص افتراقی یا علل دیگری که ممکن است با کمبود ویتامین B12 اشتباه شوند و باید دقت شود: 1.بیماری عفونت HTLV1  یا همان میلو پاتی نواحی گرمسیری

2.بیماری ام اس

3.سکته نخاعی

4.سفلیس نخاعی

5 .مسمومیت

چه کار های برای اثبات تشخیص لازم است انجام دهیم ؟

1.سطح کوبالامین یا همان ویتامین ب 12 را چک می کنیم.

2.ازمایش ساده شمارش سلولهای خون cbc را انجام می دهیم و اندازه سلولهای قرمز خون را در نظر می گیریم

3.بررسی علت کمبود ویتامین از لحاظ گوارشی

4.انجام MRI نخاعی جهت رد ام اس

5.انجام آزمایش سفلیس و سایر عفونتها

6.انجام تست نوار عصب و عضله EMG_NCV

7.انجام نوار چشم VEP

درمان کمبود ویتامین B12؛

 درمان شامل برطرف کردن علت کمبود و نیز اصلاح وضعیت تغذیه و رژیم غذایی ،

درمان با آمپول های تزریقی ویتامین B12 روزانه شروع می شود و سپس  هفتگی و تا 6 ماه ماهیانه انجام می شود.

[divider]

دکتر زهرا وهابی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات – دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

مدیر دپارتمان بیماریهای ستون فقرات و اختلالات عصب و عضله مجموعه کلینیک های تخصصی آلومینا

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.

تماس با ما