کودکان 5 ساله تنها زمانی که می دانند مشاهده می شوند، افراد بخشنده ای هستند!

بزرگسالان زمانی که میدانند مشاهده می شوند در مقایسه با زمانی که تنها هستند، به احتمال زیاد رفتارشان به گونه ای است که به شهرت و اعتبار آنها افزوده شود.گروبر و همکارانش، برای اولین بار در پژوهشی، اساس چنین رفتاری را در کودکان بررسی کردند. این پژوهشگران، برچسب هایی به کودکان 5 ساله دادند و از آنها خواستند که برچسب ها را با دوستان خود تقسیم کنند. نتایج پژوهش نشان داد،کودکان زمانی که درخواست کننده حضور داشت بخشنده تر بودند.

بخشندگی این کودکان به ویژه زمانی بیشتر مشهود بود که مجبور بودند برچسب ها را در ظرف های شیشه ای بیندازند که محتوایش دیده میشد. رفتار این کودکان مستقل از تعداد برچسب هایی بود که به آن ها داده میشد.

 طبق پژوهش ها، کودکان 5 ساله می توانند در مورد بخشنده بودن یا نبودن، انتخاب های استراتژیکی داشته باشند. میزان بخشندگی کودکان، به میزان آگاهی گیرنده از اعمال آن ها بستگی داشت. اگرچه زمانهایی که کودکان به گونه ای ضداجتماعی رفتار می کردند نیز زیاد دیده شد ولی روش انتخابی کودکان برای بخشنده بودن جالب و شگفت انگیز بود.

به عبارت دیگر کودکان زمانی که در میدان دید دیگران قرار داشتند از راهبردهای اجتماع پسندتر و پیچیده تری نسبت به آن چه که قبلاً فرض میشد استفاده می کردند. بنابراین همانند آنچه که در بزرگسالان دیده می شود، تمایل به بخشش در کودکان نیز، به میزان آگاهی دیگران از اعمال آنها بستگی دارد.

 از همان دوران مهد کودک و با تقسیم کردن خوراکی ها میتوان بخشندگی را به فرزنانمان آموزش داد . در واقع بخشنده بودن یکی از ویژگی هایی است که در دوران کودکی به وجود می آید. راه های ساده ای برای آموزش بخشتگی و دست و دلبازی وجود دارد که به صورت خلاصه در زیر برای شما بیان خواهد شد:

راهکارهای آموزش بخشندگی به کودکان

بخشنده بودن را به فرزندتان نمایش دهید

کودکان دبستانی به میزان قابل توجهی رفتارشان را از شما تقلید میکنند ، آن‌ها وقتیکه بخشندگی شما را ببینند از شما بخشنده بودن را می‌آموزند .

پس بی هیچ تردیدی تصمیم‌های خیرخواهانه تان را بلند مرور کنید: «من برای تولدم دو کتاب شبیه هدیه گرفته‌ام، می‌توانم یکی از اونها را با کتابی دیگر عوض کنم.

 

درمورد خواسته‌ها و نیاز سایر انسان‌های با او گفتگو کنید.

چنانچه می‌خواهید فرزندتان را شخصی (فردی) اجتماعی بار بیاورید و به او بفهمانید که دنیا اطرافش پیچیده‌تر از آنیست که فکر میکنند ، باید اول از همه به او یاد دهید که بفکر خانواده و دوستانش باشد.

به عنوان نمونه وقتی می‌گوید: «امشب می‌خواهم پیتزا بخورم» میتوانید این پاسخ را بدهید: «می دانم که دوستت هم پیتزا دوست دارد، پسندیده‌تر است امشب او را هم به رستوران دعوت کنیم» شما با این کار نه فقط خودخواه نبودن را به او یاد می‌دهید بلکه پرداختن به احتیاجات و نیاز بقیه را هم به او یاد می‌دهید.

 

به فرزندتان نمایش دهید که خودخواه بودن را تایید نمی‌کنید.

توبیخ جدی و عاری از خشونت فرزندتان به خاطر خودخواهی اش به او یاد می‌دهد که خانواده به بخشنده بودن ارزش (اهمیت) می‌دهد.

به عنوان مثال می‌توانید بگویید: «از اینکه همه لباس‌های عروسک را برای خودت برداشتی خوشم نیامد.

» یا «در خانواده ما همه چیز تقسیم میشود پس اجازه بده خواهرت هم با جامه (لباس) عروسک بازی کند» در چنین مواردی هرگز از تنبیه استفاده ننمایید ، زیرا نتیجه عکس خواهد داشت و پرورش کودکان بخشنده با شکست مواجه خواهد شد.

 

فرزندتان را تحسین کنید.

وقتی فرزندتان خوردنی اش را با سایر تقسیم میکند به وی بگوئید که چه میزان از این کار خوشحال شدید

به عنوان مثال وقتی غذایش را در مدرسه تقسیم میکند به او بگویید: «تقسیم کردن خوراک روش خوبی برای یافتن دوست جدید است» وی از اینکه احترام شما را بدست آورد و بقیه را هم خوشحال کند حس خوبی خواهد داشت.

این شیوه یکی از برترین مجراهای پرورش کودکان بخشنده بحساب میآید .

 

همواره در امورات  داوطلب باشید.

برای اینکه بخشندگی در سطح اجتماعی را به فرزندتان یاد دهید پسندیده‌تر است در فعالیت‌ها پیش قدم باشید.

فرقی ندارد که نقش شما در این فعالیت‌ها چه هست، پختن سوپ و یا یاری به سالمندان.

فرزندتان را نیز در این فعالیت‌ها شرکت دهید تا شاهد خوشحالی سایرین به خاطر کمک شما باشد. کودکان با دیدن خوشحالی سایرین به امورات نه ترغیب می‌شوند.

ضمنا میتوانید آن‌ها را به شرکت در این فعالیت‌ها تشویق نمایید ، به عنوان مثال او را مورد تشویق قرار دهید عروسکش را به اطفال بستری در شفاخانه هدیه دهد.

 

دلیل خسیسی در فرزندتان را کشف کنید.

چنانچه فرزندتان بخشندگی را هنوز ید نگرفته و بخشنده بودن برایش هیچ ‌معنایی ندارد، به دنبال حل مشکلاتش در زندگی باشید.

مشکلاتش را بیابید .

به عنوان نمونه آیا خانواده تان تازه اسباب کشی کرده؟ آیا دوستش به تعطیلات طولانی رفته؟ یا به تازگی حیوان خانگی اش مرده؟ گاهی کودکان با چسبیدن به چیزی که دوستش دارند یا با رفتارهای خودخواهانه به دگرگونی (تغییرات) دشواری که در زندگیشان ایجاد شده عکس العمل نشان می‌دهند.

یکی از روانشناسان عقیده دارد کودکان در یک چنین وضعیتی محکم وسایلشان را نگاه میدارند علت این رفتار نیاز آن‌ها به وجود یک چتر حمایتی بوده.

پس با دیدن صحنه‌ای که فرزندتان حاضر نیست از چیزی دل بکند عصبانی نشوید فقط کفایت می‌کند به او زمان دهید و از او در مقابل آنچه آزارش می‌دهد پشتیبانی کنید و یاد دادن بخشندگی را به وقت دیگری موکول کنید.

منبع

مریم عبداللهی

روانشناس و درمانگر تخصصی کودکان

عضو انجمن روانشناسان ایران