نوروپاتی محیطی و علت بروز آن

نوروپاتی

نوروپاتی محیطی

ابتدا در مورد نام نوروپاتی محیطی (Peripheral neuropathy) توضیحاتی می دهیم:

محیطی به این مفهوم است که فراتر از مغز و نخاع می باشد. نورو به معنای اعصاب و پاتی به معنای بیماری است.

بنابراین نوروپاتی محیطی به شرایطی اشاره می کند که در آن عصب هایی که پیغام هایی را از مغز و نخاع به بدن و یا از دیگر بخش های بدن به مغز و نخاع انتقال می دهند، آسیب دیده یا بیمار شده اند.

عصب های محیطی یک شبکه پیچیده را تشکیل می دهند که مغز و نخاع را به عضلات، پوست و اندام های داخلی متصل می کند. عصب های محیطی از نخاع خارج می شوند و در بدن در امتداد خطوطی به نام درماتوم (dermatome) مرتب شده اند. معمولا آسیب دیدن یک عصب بر روی یک یا چند درماتوم تاثیر می گذارد که به قسمت های خاص بدن منتقل می شود. آسیب دیدن این عصب ها باعث مختل شدن ارتباط بین مغز و دیگر بخش های بدن می شود و می تواند باعث کاهش حرکت عضلانی شود، از بروز احساست طبیعی در دست ها و پاها جلوگیری کرده و منجر به بروز درد می شود.

انواع نوروپاتی محیطی

انواع مختلفی از نوروپاتی های محیطی وجود دارند که به دلایل مختلفی بروز می کنند. این بیماری ها از سندروم کانال کارپ (یک آسیب تروماتیک که پس از استفاده مکرر از دست و مچ دست بروز می کند، به عنوان مثال در زمان کار با کامپیوتر) تا آسیب عصبی مربوط به دیابت متفاوت هستند.

نوروپاتی محیطی در بین افراد بالای 55 سال بسیار رایج است و 3 تا 4 درصد افراد در این گروه سنی را تحت تاثیر قرار داده است.

نوروپاتی ها معمولا طبق مشکلی که عامل بروز آنها شده طبقه بندی می شوند. به علاوه شرایطی وجود دارد که میزان آسیب دیدگی اعصاب را بیان می کند.

مونونروپاتی (Mononeuropathy)

آسیب به یک عصب محیطی مونونوروپاتی نامیده می شود. آسیب های جسمی یا تروما به عنوان مثال ناشی از تصادف رایج ترین علت آن است. وارد آمدن فشار طولانی مدت به عصب که براثر عدم تحرک طولانی بروز می کند (به عنوان مثال نشستن روی صندلی چرخدار یا دراز کشیدن روی تخت) یا حرکت های مداوم و تکراری عواملی هستند که می توانند باعث بروز مونونروپاتی شوند.

سندروم کانال کارپ یک مونونوروپاتی رایج است و زمانی رخ می دهد که عصب عبور کرده از مچ دست فشرده می شود. افرادی که در کار خود لازم است به طور مداوم مچ دستشان را حرکت دهند (مانند کارگران مونتاژ و کسانی که از صفحه کلید کامپیوتر برای مدت طولانی استفاده می کنند) در معرض خطر ابتلا به این مشکل هستند.

آسیب وارد شده به عصب ممکن است منجر به بی حسی، سوزن سوزن شدن، بروز احساسات غیرمعمول و درد در سه انگشت اول از طرف انگشت شست شود. شخص ممکن است نیمه شب بر اثر بی حسی در دست ها از خواب بیدار شود و یا در زمان انجام فعالیت هایی، مانند استفاده از سشوار، بی حسی بسیار مشهود خواهد بود. به مرور زمان آسیب های تونل کارپ عضلات دست را ضعیف می کند. فرد مبتلا ممکن است احساس درد، سوزن سوزن شدن یا سوزش در دست ها و شانه خود داشته باشد.

در ادامه به نمونه های دیگری از مونونوروپاتی اشاره می کنیم که منجر به ضعف در بخش های آسیب دیده، مانند دست و پا، می شود:

  • فلج عصب اولنار زمانی رخ می دهد که عصب عبور کرده از نزدیکی سطح پوست در آرنج آسیب می بیند.
  • فلج عصب رادیال به علت آسیب دیدن عصب عبور کرده از امتداد پشت بازو بروز می کند و ممکن است براثر شکستگی استخوان قسمت فوقانی بازو رخ دهد.
  • فلج عصبی پرونئال زمانی بروز می کند که عصب در قسمت بالای ساق پا در قسمت بیرونی زانو فشرده می شود. این مسئله منجر به بروز شرایطی به نام افتادگی پا می شود که در این وضعیت بلند کردن پا سخت خواهد بود.

نوروتوراپی ممکن است بر روی عصب هایی که حرکت عضلات را کنترل می کنند (عصب های حرکتی) و یا عصب هایی که احساساتی مانند سرما یا درد را تشخیص می دهند (عصب های حسی) تاثیر بگذارد. در برخی موارد نیز بر روی اندام های داخلی، مانند قلب، عروق خونی، مثانه یا روده تاثیر می گذارد. در صورتی که نوروپاتی بر روی اندام های داخلی تاثیر بگذارد، نوروپاتی اتونومیک نامیده می شود. این بیماری نادر می تواند باعث فشار خون پایین یا بروز مشکل  در تعریق شود.

پلی نوروپاتی (Polyneuropathy)

به اکثر موارد نوروپاتی محیطی، پلی نوروپاتی گفته می شود. این مشکل زمانی بروز می کند که چند اعصاب محیطی متعدد در بدن همزمان با هم دچار مشکل شوند. پلی نوروپاتی ممکن است علل مختلفی داشته باشد، از جمله قرار گرفتن در معرض برخی سموم، سوء مصرف الکل، تغذیه نادرست (به خصوص کمبود ویتامین B) و پیامدهای برخی بیماری ها مانند سرطان یا نارسایی کلیه.

یکی از رایج ترین انواع پلی نوروپاتی مزمن، نوروپاتی دیابتی است و در افراد مبتلا به دیابت بروز می کند. این مشکل در افرادی به صورت نامناسب قند خون خود را کنترل می کنند، بیشتر مشاهده می شود. دیابت ممکن است منجر به مونونوروپاتی شود، اما به ندرت این مشکل رخ می دهد.

شایع ترین علائم پلی نوروپاتی عبارتند از:

  • سوزن سوزن شدن
  • سستی
  • از دست دادن حس در دست ها و پاها
  • احساس سوزش در دست ها و پاها

افراد مبتلا به شکل مزمن پلی نوروپاتی اغلب توانایی خود را برای حس دما و درد از دست می دهند، به همین دلیل این افراد ممکن است خود را بسوزانند یا بر اثر صدمه و یا فشار طولانی مدت دچار زخم شوند. اگر اعصابی که به اندام های داخلی می رسند، درگیر شوند، مشکلاتی مانند اسهال، یبوست یا از دست دادن کنترل مثانه و روده بروز خواهد کرد. اختلالات جنسی و کاهش غیرطبیعی فشار خون نیز از دیگر مشکلات ممکن است.

یکی از جدی ترین انواع پلی نوروپاتی ها سندروم گیلن باره (Guillain-Barre) نامیده می شود. این بیماری یک شرایط نادر است و زمانی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به طور ناگهانی به عصب هایی که از نخاع خارج می شوند، حمله می کند. علائم این بیماری به سرعت ظاهر شده و به سرعت نیز بدتر می شوند و گاهی منجر به فلج شدن می شوند. علائم اولیه عبارتند از ضعف و خارش که در نهایت به بخش های فوقانی بدن و به دست ها می رسند. مشکلات فشار خون، مشکلات ریتم قلب و مشکلات تنفسی در موارد شدیدتر بروز می کنند. با این حال علیرغم شدت بیماری، پس از درمان میزان بهبود خوب خواهد بود.

پلی نوروپاتی التهابی میلین زدای مزمن (CIDP) یا Chronic inflammatory demyelinating polyneuropathy شرایط مزمنی از سندروم گیلن باره است که در آن علائم برای چند ماه یا حتی چند سال ادامه پیدا می کنند. تشخیص و درمان سریع برای بیماری CIDP ضروری خواهد بود و 30 درصد مبتلایان به این شرایط در نهایت مجبور به استفاده از صندلی چرخ دار خواهند بود.

چه عواملی باعث بروز نوروپاتی محیطی می شود؟

عوامل متعددی وجود دارند که می توانند باعث بروز نوروپاتی محیطی شوند، بنابراین تعیین علت دقیق این مشکل معمولا دشوار است. نوروپاتی ها با یکی از سه روش زیر رخ می دهند:

  • نوروپاتی اکتسابی که براثر عوامل محیطی مانند سموم، تروما، بیماری یا عفونت بروز می کند. علل شناخته شده این نوع نوروپاتی ها عبارتند از:
    • دیابت
    • بیماری های ارثی مختلف
    • الکل
    • تغذیه نامناسب یا کمبود ویتامین
    • برخی انواع سرطان ها و استفاده از شیمی درمانی به عنوان روش درمان
    • شرایطی که در آن عصب ها توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار می گیرند یا به واکنش شدید به یک آسیب، صدمه می بینند.
    • بیماری کلیوی یا تیروئید
    • عفونت هایی مانند بیماری لایم، زونا یا ایدز
  • نوروپاتی های ارثی که شایع نیستند. نوروپاتی های ارثی بیماری هایی هستند که به طور ژنتیک از والدین به کودکان کنتقل می شوند. رایج ترین نوع آن بیماری شاری ماری توث (Charcot-Marie-Tooth) نوع 1 نامیده می شود. این بیماری با ضعف در پاها و در برخی موارد ضعف در دست ها همراه است. این علائم معمولا در اوسط کودکی و تا 30 سالگی ظاهر می شوند. این بیماری بر اثر انحطاط عایق هایی بروز می کند که عصب ها را احاطه می کنند و به آنها کمک می کنند پالس های الکتریکی مورد نیاز برای حرکت را هدایت کنند.
  • نوروپاتی ایدیوپاتیک که علت آن ناشناخته است. حدود یک سوم نوروپاتی ها در این دسته قرار می گیرند.

 

دکتر مصطفی امیری
متخصص مغز و اعصاب

دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

 فلوشیپ اختلالات خواب از اسپانیا

دکتر زهرا وهابی

متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات

دکتر فردوس نظری

متخصص مغز و اعصاب


بزرگترین گروه فوق تخصصی پزشکان مغز و اعصاب و متخصصین روانپزشکی در ایران

 

شاید دیگر کمتر کسی اطلاع نداشته باشد که در مجموعه بزرگ پزشکان جایروس بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و اعصاب و روان و برترین فارغ التحصیلان آمریکا،اسپانیا و آلمان حضور دارند و خدمات مغزواعصاب و روان که در این مجموعه ارائه می شود با کیفیت ترین در تمام ایران است!

کادر درمانی جایروس از لحاظ تخصصی در حیطه های اعصاب، در تمام کشور بی نظیر است


شماره تماس های نوبت گیری سریع

مشاوره های تلفنی و ویزیت آنلاین ویدئویی نیز ارائه می شود.

واحد مغز و اعصاب و روان ☎ 22616377_021

 واحد ویزیت متخصص اختلالات خواب و نوبت انجام تست خواب ☎ 02122648627

واحد مشاوره و روانشناسی  ☎ 22636863_021


درمان بی خوابی در منزل بدون دارو

 

اگر بی خوابی دارید، علاوه بر خدمات حضوری در کلینیک، میتوانید با تهیه دوره جامع درمان بیخوابی که توسط دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب تهیه شده است، بی خوابی تان را بدون دارو و در منزل درمان کنید.

درمان بی خوابی بدون دارو با ۱۱۳ روش علمی و خانگی (برای شروع، اینجا کلیک کنید)


درمان افسردگی بدون دارو آنلاین

اگر دچار افسردگی هستید یا میخواهید احساس شادی و لذت را در زندگی تان تقویت کنید، میتوانید بصورت حضوری توسط متخصصین روانپزشکی یا روانشناسان مجموعه جایروس ویزیت شوید و علاوه بر خدمات حضوری، میتوانید با تهیه دوره آنلاین درمان افسردگی در خانه که توسط مجموعه پزشکان جایروس تهیه شده است، افسردگی تان را در منزل و بدون دارو درمان کنید (برای دیدن ویدئو معرفی دوره، کلیک کنید)

درمان افسردگی در منزل بدون دارو (برای شروع، اینجا کلیک کنید)

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *