مشکلات همراه با اختلال بیش فعالی – نقص توجه

( مرکز تخصصی اختلال یادگیری)

مادری با دخترش به دکتر خانوادگی مراجعه میکنند و شکایت ازخستگی و انرژی کم دخترش میکند .

دکتر خاطرنشان می کند که لایه های پلک او کم رنگ است و نتیجه می گیرد که کم خونی و کمبود آهن دارد. دکتر آهن را تجویز می کند.

مادر دیگری از معلم دخترش می شنود که دخترش در کلاس نمینشیند.

مادر این نظرات و فرم ها را به دکتر خانوادگی می برد، که می گوید: “چرا به او ریتالین (یا Adderall یا Dexedrine یا Strattera …) نمیدهیم؟

در هر مورد، پزشک علائم را مورد بررسی قرار میدهد و قبل از شروع هرر درمانی تشخیص اولیه بسیار حائز اهمیت است .

واضح است که در اولین مورد، دکتر قبل از اینکه علت کم خونی را شروع کند و یک برنامه درمان را انجام دهد، چندین آزمایش تشخیصی انجام می دهد.

این رویکرد در تشخیص اختلال بیش فعالی – کمبود توجه (ADHD یا ADD) بسیار مهم است.

بله، فرزند یا نوجوان شما ممکن است بیش از حد، بی توجه و یاتکانشگر و بیقرار باشد.
اما این رفتارها می تواند ناشی از اضطراب، افسردگی، ناتوانی در یادگیری، مشکلات خانوادگی یا حتی مشکلات پوستی که منجر به خارش ناحیه تحتانی وی میشود باشد.
ضروری است که پزشک متخصص و یا روانشناس کودک علت رفتار را پیدا کند  و تشخیص صحیح صورت پیرد.

در حالی که برای تشخیص قطعی اختلال بیش فعالی – نقص توجه (ADHD)  ضروری است که روانشناس ویا پزشک  به مشکلات دیگری که اغلب با این اختلال همسو می شود، دقت کرده و در روند درمان اهمیت پیدا کند.

هنگامی که تشخیص صحیح داده می شود، شروع درمان با داروی مناسب مهم است.

اما دارو تنها پاسخ درمان نیست. در حقیقت، بچه های مبتلا به اختلال بیش فعال- نقص توجه( ADHD ) که تنها دارو مصرف میکنند، نتایج کمتری بگیرند.

بنابراین باید بدانید که فرآیند ارزیابی و برنامه درمان را چگونه شکل دهید. به این ترتیب، در اینجا چیزی است که شما باید در مورد شایع ترین شرایط مرتبط با ADHD و یک برنامه درمان اولیه برای هر یک از آنها بدانید:

ناتوانی های یادگیری

پنجاه درصد از کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلال بیش فعالی – نقص (ADHD) همچنین دارای برخی از نوع ناتوانی یادگیری (LD) مانند اختلال نوشتن یا اختلال در شنوایی هستند.

یک  فردی که اختلال یادگیری (LD ) ممکن است توضیح دهد که چرا کودک مبتلا به ADHD با دارو میتواند نشسته و متمرکز شود ولی در عین حال به لحاظ تحصیلی ضعیف باشد.

اگر تشخیص ADHD تا کلاس چهارم یا پنجم داده نشود ممکن است کودک قبل از دریافت درمان برای ADHD، مهارت های پایه ای، به ویژه ریاضیات و هنر زبان، مشکل داشته باشد.

در حالی که این دانش آموز ممکن است ناتوانی در یادگیری نداشته باشد، به مداخلات آموزشی نیاز دارد تا به او کمک کند.

مشکلات عاطفی

پنجاه درصد از افرادی که مبتلا به اختلال بیش فعالی – نقص توجه (ADHD) تشخیص داده می شوند، به اصطلاح مشکلاتی در تنظیم احساسات خود دارند.

برخی ممکن است با اضطراب مبارزه کنند، احتمالا با حملات هراس، در حالی که دیگران ممکن است دوره های افسردگی را تجربه کنند.

کودکان دیگر ممکن است عدم کنترل خشم  داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است دچار اختلال در تنظیم افکار و رفتار خود شوند که می تواند منجر به اختلال وسواسی-اجباری شود.

بعضی از بچه ها مشکل کنترل رفتار حرکتی خود را دارند (تیک ها علامت رایج هستند).

به غیر از اختلال بیش فعالی – نقص توجه( ADHD )مشکلات ذکر شده ناشی از مشکلاتی در برخی نواحی مغز است دخیل است.

اگر فرزند شما هر کدام از این مشکلات را داشته باشد و اگر آنها مزمن و فراگیر باشند، ضروری است که آنها تشخیص داده شود.

مشکلات رفتاری

بر خلاف مشکلات خلقی، این رفتارها فراگیر یا مزمن نیستند. آنها معمولا در یک سن خاص – سوم یا بزرگتر درمدرسه شروع می شوند  و به نظر می رسد در شرایط خاصی مانند کلاس درس و یا هنگام انجام تکالیف رخ می دهد.

آنها اغلب ناشی از ناراحتی و نارسایی است که کودک قبل از تشخیص درست بیش فعالی ( ADHD ) آن تجربه کرده است.

بعضی از بچه ها با عصبانیت از مشکلات خود با درد عاطفی برخورد می کنند.

آنها دیگران را سرزنش می کنند و مسئولیت رفتار آنها را نمی پذیرند.

این سندرم اختلال ناسازگاری رفتاری (ODD) نامیده می شود و یا هنگامی که شدید تر است، اختلال سلوک (CD) را انجام می دهد.

بعضی از کودکان درد درون را حفظ می کنند و یک تصویر ضعیف دارند. آنها ممکن است شواهد بالینی اضطراب یا افسردگی را نشان دهند.

مشکلات مهارت های اجتماعی

کودک با اختلال بیش فعالی – نقص توجه ممکن است نیاز به مراقبت از مهارت های اجتماعی داشته باشد. برای دیگران دشواری در ارتباط با همسالان ممکن است علل دیگری داشته باشد که باید مورد بررسی و تشخیص قرار گیرد.

دوره عمل: یک بار دیگر، با یک متخصص بهداشت روان آشنا با ADHD مشورت کنید. مداخلات ممکن است شامل مشاوره، گروه درمان یا مشارکت در یک گروه است که تمرکز بر آموزش مهارت های اجتماعی است. مشاور مدرسه اغلب می تواند نقش مهمی در این مداخلات بازی کند.

مشکلات خانوادگی

والدین یک کودک مبتلا به علائم ADHD ممکن است از طریق مدیریت رفتار فرزند خود و یا درگیری در مورد یک دوره از فعالیت ها غرق شوند.

استرس اغلب باعث مشکلات زناشویی می شود که ممکن است کودک را تحت تاثیر قرار دهد.

تشخیص اختلال بیش فعالی- نقص توجه( درتهران )

اطمینان حاصل کنید که پزشک و یا روانشناس کودک (در شمال تهران) قبل از تشخیص، یک تاریخچه کامل از کودک گرفته است.

در هنگام صحبت کردن با دکتر و قبل از شروع دوره درمان ADHD، برخی از دستورالعمل های ذکر شده در زیر آمده است:

=> نشانه ها و رفتارهای ناشی از اضطراب یا افسردگی – نه ADHD – در زمان خاصی شروع می شود یا فقط در شرایط خاص رخ می دهد.

=> علائم ناشی از ADHD مزمن و فراگیر هستند. شما احتمالا رفتار کودک را از دوران پیش دبستانی خواهید دید.

=> تشخیص ADHD به سه مرحله نیاز دارد:

1) نشان دادن رفتارهای موجود

2) نشان دادن آن است که آنها از حداقل سن شش وجود داشته است

3) نشان دادن آن است که آنها در دو یا چند موقعیت زندگی (خانه، مدرسه، کار، روابط) رخ می دهد.

منبع 

• مریم عبداللهی 
• روانشناس و نوروتراپیست
• درمانگر تخصصی اختلالات یادگیری