تعویض زانوی مشکل دار

جراحی تعویض مفصل زانو، می تواند به برطرف شدن درد شدید آرتروز کمک کند و باعث شود که بیمار بتواند راحت تر راه برود. ساییدگی مفصل، بیماری یا آسیب به زانو باعث تخریب بافت غضروفی سر استخوان ها شده و عملکرد درست مفصل را مختل کند. اگر علائم آرتروز شدید باشند، ممکن است پزشک به شما جراحی تعویض مفصل زانو را پیشنهاد کند.

جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟

در حین عمل، جراح ارتوپد بخش غضروفی سر استخوان ها را برداشته و از مفصل خارج می کند. سپس مفصل مصنوعی را به سر استخوان – جایی که قبلا بافت غضروفی آن را پر کرده بود – می چسباند. نام دیگر این جراحی، آرتروپلاستی زانو است، که یکی از پر تکرار ترین عمل های جراحی ارتوپدی در دنیاست.

علائم آرتروز زانو

آرتروز، سه نوع فراگیر دارد: استئوآرتریت، آرتروز روماتوئید و آرتروزی که به علت آسیب به زانو (ضربه یا غیره) به وجود بیاید. بیماری شما از هرکدام از این انواع که باشد، علائم آن یکسان است: درد، توم و خشکی مفصل زانو. با گذر زمان، ممکن است سفتی و خشکی مفصل زانو به حدی برسد که راه رفتن را مختل یا غیرممکن کند. همچنین ممکن است شما –بسته به نوع آرتروزی که دارید – علائم دیگری را نیز تجربه کنید.

ا – استئوآرتریت در زانو

در این بیماری، غضروفی که سطح سر استخوان را می پوشاند، با افزایش سن کم کم از بین می رود. این مساله باعث می شود که سر استخوان ها بهم برخورد کنند. نتیجه ی آن درد شدید به هنگام راه رفتن یا دیگر فعالیت هایی ست که زانو در آن حرکت می کند. این ساییدگی، آرتروز استخوانی یا اوستئوآرتریت نام دارد و غالبا در افراد بالای 50 سال مشاهده می شود.

2- آرتروز روماتوئید زانو

آرتروز روماتوئید یک بیماری خود-ایمنی مزمن است که در آن، سیستم ایمنی بدن اشتباها به سلول های مفصل حمله می کند و باعث تورم و درد شدید می شود. درحالی که آرتروز استخوانی می تواند تنها در یکی از زانوها اتفاق بیفتد، آرتروز روماتوئید در هر دو زانو رخ می دهد. در چنین بیمارانی معمولا دیگر مفاصل همچون مفاصل دست، کمر و پا نیز دچار مشکل می شوند. آرتروز روماتوئید همچنین می تواند علائم دیگری نظیر تب یا خستگی را نیز به جا بگذارد.

3- آرتروز بعد از آسیب

در برخی مواقع، آرتروز بعد از وارد شدن آسیبی به مفصل آغاز می شود، مثل شکستن زانو یا پاره شدن ربات های مفصلی. البته این نوع از آرتروز ممکن است بلافاصله رخ ندهد، بلکه استخوان یا ربات آسیب دیده، به مرور زمان باعث ساییدگی غضروف مفصلی و ایجاد آرتروز خواهد شد، و می تواند به درد یا خشکی مفصل زانو منجر شود.

چه وقت به انجام جراحی فکر کنیم؟

شما هنگامی باید جراحی تعویض مفصل زانو را در نظر بگیرید که درمان های دیگر برای آرتروز شما جوابگو نباشند. این جراحی برای شما مناسب است اگر:

• نمی توانید مسافت زیادی را راه بروید و یا خوب راه بروید.
• به راحتی نمی توانید روی صندلی بنشینید یا از روی آن بلند شوید.
• دچار پای پرانتزی (به سمت بیرون یا داخل) شده اید.
• حتی در هنگام استراحت نیز زانو درد دارید.

آماده کردن خانه:

اگر قرار است که جراحی تعویض مفصل زانو را انجام دهید، بهتر است تغییرات زیر را در خانه ی خود ایجاد کنید:

1. دستگیره های حفاظتی در حمام قرار دهید
2. فرش ها و قالیچه های شل را جمع کنید تا لیز نخورید
3. یک زیرپایی تهیه کنید تا پای خود را بالا بگذارید
4. شما همچنین باید از فردی بخواهید که تا چند هفته ی اول بعد از جراحی، در کارها به شما کمک کند.

اقدامات دیگری که باید پیش از جراحی مفصل زانو انجام دهید را اینجا مطالعه کنید.

در طول جراحی چه اتفاقی می افتد؟

جراحی تعویض مفصل زانو معمولا بین 1 تا 2 ساعت به طول می انجامد. همانطور که در بالا اشاره شد، جراح ارتوپد شما بخش های آسیب دیده ی مفصل (شامل غضروف و استخوان) را بر می دارد و قطعه ی جایگزین فلزی را به سر استخوان ران و ساق پا می چسباند. قطعه ای پلاستیکی بین دو سر فلزی مفصل مصنوعی قرار می گیرد تا مفصل جدید بتواند راحت تر خم و راست شود.

اقامت در بیمارستان

بیشتر مردم پس از جراحی تعویض مفصل زانو، چند روزی را در بیمارستان می گذرانند. در آنجا به بیمار داروی مسکن و آنتی بیوتیک داده می شود و به او کمک می کنند تا پایش را حرکت دهد. حرکت کردن باعث افزایش جریان خون اطراف زانو و در عضلات شده و به بهبود سریع تر پا کمک می کند.

برای مطالعه ی بیشتر درباره ی مراقبت های پس از جراحی تعویض مفصل زانو، اینجا را کلیک کنید.

بازگشت به خانه

وقتی از بیمارستان به خانه بر می گردید، باید بتوانید با عصا یا واکر راه بروید. اما ممکن است بین 3 تا 6 هفته برای حمام کردن، آشپزی یا دیگر کارهای منزل احتیاج به کمک داشته باشید. اگر به تنهایی زندگی می کنید، بهتر است تا بهبود کامل در یک کلینیک توانبخشی اقامت داشته باشید.

به حرکت ادامه دهید

برای اینکه زانوی جدید شما درست کار کند، باید به دستورات پزشک خود در رابطه با انجام فعالیت های مختلف در هفته های اول بعد از جراحی عمل کنید. استراحت بیش از حد، روند بهبود شما را کند خواهد کرد. اما تحرک بیش از حد نیز تاثیر مثبتی ندارد. بر روی حرکت دور تا دور خانه ی خود تمرکز کنید، و تمرین هایی که فیزیوتراپیست به شما می دهد را حتما انجام دهید.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی برای جراحی تعویض مفصل زانو شامل تمریناتی برای افزایش انعطاف و قدرت است. شما می توانید این تمرینات را در مرکز فیزیوتراپی یا در خانه انجام دهید، اما ابتدا باید نحوه ی انجام صحیح آنها را به طور کامل از یک متخصص یاد بگیرید. روند فیزیوتراپی برای بهبود دامنه ی حرکتی، معمولا تا دو ماه پس از جراحی ادامه خواهد داشت.

بهبود چقد طول می کشد؟

برای هر بیمار، طول روند بهبود بعد از عمل متفاوت است. جراح ارتوپد شما به شما خواهد گفت که چه هنگام می توانید به فعالیت های روزمره ی خود بازگردید. اما معمولا به این شکل است:

• انجام کار های منزل: 3 الی 6 هفته
• رابطه ی جنسی: 4 الی 6 هفته
• رفتن به سر کار: 6 الی 8 هفته
• شنا کردن: 6 الی 8 هفته
• رانندگی کردن: 6 الی 8 هفته

خطرات جراحی

جراحی تعویض مفصل زانو برای اکثر بیماران کم خطر است، اما بهرحال خطرات زیر وجود دارند:

1. جای زخم جراحی ممکن است دردناک یا بدقیافه باشد.
2. خونریزی شدید یا عفونت ممکن است رخ دهد.
3. لخته ی خون در رگ های پا ممکن است ایجاد شود.

پیشگیری از ایجاد لخته ی خون

ایجاد لخته ی خون در رگ های پا بعد از جراحی محتمل است. این لخته اگر به سمت ریه های شما برود، می تواند خطر مرگ داشته باشد. جوراب های حمایتی (یا جوراب واریس) و داروی ضد انعقاد خون ازجمله اقداماتی هستند که پزشک شما انجام خواهد داد تا از ایجاد لخته جلوگیری کند. غذاهای بخصوص و حرکت مچ پا نیز بسیار کمک می کند. به طور کلی کم تحرکی خطرناک است، پس باید به محض اینکه پزشک به شما اجازه داد، در خانه حرکت کنید.

چه هنگام درخواست کمک فوری کنیم؟

علائم وجود لخته ی خون در ریه ها (که به نام آمبولی ریه نیز شناخته می شود) شامل تنگی نفس ناگهانی، درد قفسه ی سینه و سرفه است. علائم عفونت نیز شامل تب، قرمزی رو به افزایش، حساسیت و چرک زیر زخم جراحی زانو است. اگر هرکدام از این علائم را دیدید یا احساس کردید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.

مشکلات زانوی مصنوعی

زانو های مصنوعی تولید شده، هرروز بهتر می شوند، اما بی نقص نیستند. با گذر زمان، آنها ساییده می شوند و یا ممکن است شل شوند. همچنین ممکن است جای زخم، بافت سفتی را ایجاد کند و دامنه ی حرکت زانو را کاهش دهد. حتی اگر زانو کاملا درست کار کند، به هنگام خم و راست شدن ممکن است صدای تق بدهد.

مراقبت از زانوی جدید

شما می توانید عمر مفصل مصنوعی خود را با انجام کارهای مختلفی افزایش دهید. بعد از جراحی، از یک عصا با واکر برای راه رفتن استفاده کنید، تا هنگامی که بتوانید تعادل خود را به طور کامل حفظ کنید. زمین خوردن یا افتادن، می تواند آسیبی جدی به مفصل تازه تعویض شده ی شما وارد کند. همچنین فعالیت های شدید نیز می تواند آسیب جبران ناپذیری را به زانوی مصنوعی شما وارد کند. به همین خاطر اکثر پزشکان، شما را از دویدن، پریدن و ورزش های سنگین منع می کنند.

چشم انداز کلی تعویض مفصل زانو

با اینکه برخی از فعالیت ها را بعد از جراحی تعویض مفصل نمی توانید انجام دهید، اما هنوز کارهای زیادی است که می توانید از بین آنها انتخاب کنید! راه رفتن بی حد و مرز، بازی گلف، کوه نوردی های سبک، دوچرخه سواری، رقص و شنا از جمله ورزش هایی هستند که به راحتی می توانید بعد از جراحی آنها را انجام دهید. احتمال اینکه زانوی جدید شما تا 20 سال سالم بماند 80% است، البته اگر دستورات پزشک خود را به طور کامل اجرا کنید!

ترجمه و تحقیق: امیلی احمدی