اختلال یادگیری یا ناتوانی یادگیری، نام کلی‌ای است که طیف وسیعی از مشکلات یادگیری را شامل می‌شود. اختلال یادگیری به معنای نقص در هوش یا انگیزه نیست. کودکان دچار اختلال یادگیری تنبل یا کودن نیستند، در حقیقت اکثر آنها به اندازه‌ی سایرین باهوش هستند و فقط مغزشان به طریقه‌ی متفاوتی عمل می‌کند. این تفاوت‌ها در مغز در نحوه‌ی دریافت و تجزیه و تحلیل اطلاعات این کودکان اثر می‌گذارد.
به زبان ساده، کودکان و بزرگسالانی که به اختلال یادگیری دچارند متفاوت از سایرین می‌بینند، می‌شنوند و درک می‌کنند. آنها به همین دلیل در یادگیری اطلاعات و مهارت‌های تازه یا به کارگیری آموخته‌‌هایشان با مشکل مواجه می‌شوند. شایع‌ترین انواع اختلالات یادگیری عبارت‌اند از: اِشکال در خواندن، نوشتن، ریاضیات، استدلال، گوش کردن و حرف زدن.
محتوای صفحه (قابل کلیک)
کودکان دچار اختلالات یادگیری می‌توانند موفق باشند
روبرو شدن با این احتمال که فرزندتان دچار اختلال یادگیری باشد دشوار است. ممکن است فکر کنید که با وجود این مشکل آینده‌ی او چگونه خواهد بود؟ یا چطور باید از پس مدرسه بربیاید؟ ممکن است نگران باشید که به علت این اختلال به فرزندتان برچسب «کُندذهن» بخورد یا به مدارس کودکان استثنایی معرفی شود.
آنچه در این میان اهمیت دارد این است که به یاد داشته باشید اکثر کودکان دچار اختلال یادگیری به اندازه‌ی سایرین باهوش هستند، فقط لازم است آموزش آنها به نحوی باشد که با شیوه‌ی یادگیری مختصِ آنها سازگاری داشته باشد. به عنوان والدین چنین کودکانی لازم است درباره‌ی این اختلالات به طور کلی و درباره‌ی مشکل فرزندتان به طور خاص مطالعه کنید تا بتوانید در مسیر موفقیت تحصیلی، او را یاری کنید.
علائم و نشانه‌های اختلالات و ناتوانایی‌های یادگیری
اگر شک دارید، معطل نکنید. اگر احتمال می‌دهید مشکلات یادگیری فرزندتان نیاز به رسیدگی خاص دارد لطفا برای دریافت کمک تعلل نکنید. در مواجهه با اختلال یادگیری هرچه سریع‌تر اقدام کنید شانس اینکه فرزندتان بتواند به حداکثر پتانسیل‌هایش دست پیدا کند را بالاتر برده‌اید.
اختلالات یادگیری در هر کودک به شکل خاصی خود را نشان می‌دهد. یک کودک ممکن است برای خواندن و هجی کردن مشکل داشته باشد، در حالیکه دیگری عاشق کتاب است اما در درک ریاضیات مشکل دارد. کودکی دیگر هم ممکن است برای درک آنچه دیگران می‌گویند یا مکالمه‌ها مشکل داشته باشد. مشکلات یادگیری تفاوت بسیاری با هم دارند اما همگی جزئی از اختلالات یادگیری هستند.
تشخیص اختلال یادگیری همیشه هم کار ساده‌ای نیست و به علت گستردگی انواع آن، هیچ نشانه یا علامت واضحی که مدرکی دال بر یک اختلال باشد نمی‌توان معرفی کرد. اگرچه، در هر سنی مشاهده و بروز برخی نشانه‌ها معمول‌تر است که اگر درباره‌ی آنها اطلاع داشته باشید میتوانید به سرعت متوجه‌ی احتمال اختلال یادگیری فرزندتان بشوید و به سرعت برای کمک گرفتن اقدام کنید.
فهرستی که در ادامه می‌آید برخی از نشانه‌های جدی اختلال یادگیری است. فراموش نکنید ممکن است همه‌ی کودکان گاهی دچار برخی از این نشانه‌ها بشوند، اما آنچه احتمال وجود اختلال یادگیری را مطرح می‌کند عدم تسلط دائمی در انجام و تکمیل مهارت‌های خاص است.
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری در سنین پیش از مدرسه
وجود مشکل…
در تلفظ کردن کلمات
در یافتن واژه‌ی مناسب
در بازی کلمات هم‌قافیه (سر، در، پر)
در یادگیری حروف الفبا، اعداد، رنگ‌ها، اشکال، روزهای هفته
در پیگیری دستورالعمل‌ها و در آموختن روال کارها
در به دست گرفتن مداد، ماژیک و قیچی یا وجود اشکال در رنگ کردن تصاویر بدون بیرون زدن از خط
در کار با دکمه، زیپ، قزن و یادگیری بستن بند کفش‌ها
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری در سنین ۵ تا ۹ سال
درک ارتباط موجود بین حروف و صداها برایش دشوار است.
در ترکیب اصوات برای تولید کلمات با مشکل روبرو است.
در هنگام خواندن کلمات ساده دچار سردرگمی می‌شود.
به طور دائم غلط‌های املایی داشته و روخوانی او پُراشکال است.
در یادگیری مفاهیم پایه‌ای ریاضیات مشکل دارد.
در خواندن ساعت و به خاطر سپردن ترتیب و توالی‌ها راحت نیست.
در یادگیری مهارت‌های جدید کُند است.
علائم و نشانه‌های اختلالات یادگیری در سنین ۱۰ تا ۱۳ سال
در درک مطلبی که خوانده است یا مهارت‌های ریاضی ضعف دارد.
در پاسخگویی به سوالات بازپاسخ (سوالاتی هستند که بر خلاف سوالات تستی یا بله و خیر باید جواب آنها را خود دانش‌آموز به خاطر بیاورد) مشکل دارد.
در پاسخگویی به سوالات مرتبط با لغات با مشکل روبرو است.
خواندن و نوشتن را دوست ندارد و از روخوانی با صدای بلند اجتناب می‌کند.
در یک متن واحد یک کلمه را به روش‌های متفاوتی تلفظ می‌کند.
مهارت‌های سازماندهی ضعیفی دارد ( تخت‌خواب، تکالیف مدرسه و میز او نامنظم و نامرتب هستند).
در دنبال کردن بحث‌های کلاسی و بیان نظرات خود با سختی روبرو است.
دست‌خط بدی دارد.
برای تشخیص اختلالات یادگیری دقت به مراحل طبیعی رشد کودکان پیش از ورود به دبستان بسیار با اهمیت است. یافتن زودهنگام تفاوت بین کودک با سایرین، می‌تواند نشانه‌ای از ناتوانایی‌های یادگیری باشد و اصلاح مشکلاتی که سریع‌تر تشخیص داده شوند راحت‌تر خواهد بود.
ممکن است تا زمانی که کودک به سنین بالاتر می‌رسد، تاخیر در مراحل رشد به عنوان علامت اختلال یادگیری در نظر گرفته نشود. اما اگر شما وقتی فرزندتان کوچک است متوجه این علائم باشید، میتوانید مداخله را زودتر آغاز کنید. شما بهتر از همه فرزندتان را می‌شناسید، پس بدانید اگر احتمال می‌دهید مشکلی وجود دارد از انجام ارزیابی ضرر نخواهید کرد. همچنین میتوانید از پزشک اطفال درخواست کنید نمودار رشد کودک را در اختیار شما قرار دهد تا بتوانید مسیر رشد او را از نظر طبیعی بودن بررسی کنید.
مشکل در خواندن، نوشتن و ریاضیات
اختلالات یادگیری معمولا بر اساس مهارت‌های مرتبط با تحصیل طبقه‌بندی می‌شوند. اختلالات یادگیری در مورد کودکی که به مدرسه می‌رود معمولا حول خواندن، نوشتن یا ریاضیات دور می‌زند.
اختلال یادگیری در خواندن (نارساخوانی) (dyslexia)
اختلال یادگیری خوانشی دو نوع متفاوت دارد. اختلال بنیادی در خواندن، زمانی است که فرد برای درک ارتباط موجود بین اصوات، حروف و کلمات با مشکل روبرو است و اختلال در درک مطلب، زمانی رخ می‌دهد که فرد برای درک مطلب حین خواندن کلمات، عبارات و پاراگراف‌ها با مشکل روبرو باشد.
علائم اختلال خواندن شامل مشکل داشتن با:
شناسایی حروف و کلمات
فهمیدن کلمات و معنی
سرعت خواندن و روان بودن
و مهارت‌های کلی با واژگان است.
اختلال یادگیری در ریاضیات (dyscalculia)
اختلال یادگیری ریاضی بسته به توانایی و ضعف کودک در سایر زمینه‌ها به صورت‌های بسیار مختلفی بروز پیدا می‌کند. توانایی ریاضی کودک با توجه به سایر اختلال‌ها و اِشکالات تحت تاثیر قرار می‌گیرد. مشکل در زبان‌آموزی، اختلالات دیداری یا مشکل در ترتیب‌گذاری، حافظه یا سازماندهی همگی به صورت‌های متفاوتی بر اختلال ریاضی فرد اثر می‌گذارند.
کودکی که دچار اختلال اساسی ریاضیات است ممکن است با به خاطرسپردن و سازماندهی اعداد، علامت‌های ریاضی و قوانین اعداد (مانند:۱۰=۵+۵ یا ۲۵=۵ ×۵) مشکل داشته باشد. این کودکان ممکن است با قوانین شمارش اعداد (مانند شمارش دوتایی …۲،۴،۶یا پنج‌تایی …۵،۱۰،۱۵) یا خواندن ساعت راحت نباشند.
اختلالات یادگیری در نوشتن (dysgraphia)
اختلال نوشتن می‌تواند شامل عمل فیزیکی نوشتن یا عمل ذهنیِ درک و آمیختن اطلاعات با یکدیگر باشد. اختلال اساسی نوشتاری مربوط به اِشکال در شکل دادن فیزیکی به کلمات و حروف روی کاغذ است. در اختلال بیانی نوشتاری فرد در سازماندهی به افکار برای انتقال دادن به روی کاغذ دچار اِشکال است.
نشانه‌های ناتوانی در نوشتن حول عمل نوشتن دور می‌زند. این نشانه‌ها شامل مشکلاتی با:
مرتب بودن و ثبات نوشتاری
کپی بدون اشکال حروف و کلمات
ثبات در املای یک کلمه
سازماندهی و پیوستگی نگارش
تشخیص و بررسی اختلالات و ناتوانایی‌های یادگیری
با توجه به آنچه تا کنون یاد گرفته‌اید می‌دانید که تشخیص این اختلالات همیشه هم ساده نیست. با حدس و گمان فکر نکنید که می‌دانید مشکل فرزندتان چیست، حتی اگر علائم واضح به نظر می‌رسد. مهم است که برای معاینه و سنجش فرزندتان توسط فردی حرفه‌ای و دارای صلاحیت اقدام کنید.
اگر فکر می‌کنید مشکلی وجود دارد به حس خود اعتماد کنید. اگر می‌بینید معلم یا دکتر نگرانی شما را کم‌اهمیت می‌داند نظر متخصص دیگری را جویا شوید. اگر می‌بینید فرزندتان در مدرسه و برای یادگیری در تقلاست به هیچ کس اجازه ندهید به شما بگوید: «بنشین و ببین چه می‌شود» یا «نگران نباش». مشکل فرزند شما چه به دلیل اختلال یادگیری یا دلیلی دیگر نیازمند مداخله است. بدانید که اگر مشکل را جدی بگیرید و پیگیری کنید مرتکب خطا نخواهید شد.
به یاد داشته باشید پیدا کردن متخصصی که بتواند به شما کمک کند زمان و تلاش لازم خواهد داشت. گاهی حتی متخصصین هم اختلالات یادگیری را با ADHD و یا مشکلات رفتاری دیگر اشتباه می‌گیرند. بنابراین ممکن است لازم باشد با بیشتر از یک متخصص ملاقات کنید.
در این میان سعی کنید شکیبایی خود را حفظ کنید و به یاد داشته باشید که همیشه جواب واضحی دریافت نخواهید کرد. بیش از حد خود را درگیر این نکنید که دکترها نام خاصی برای اختلال فرزندتان به شما بدهند. این بخش را به متخصصین واگذار کنید. به جای آن روی کارهایی تمرکز کنید که میتوانید برای حمایت از فرزندتان انجام دهید تا پاسخگوی علائم خاص او باشد.
فرایند تشخیص و تست اختلالات یادگیری
تشخیص اختلال یادگیری یک فرایند چندمرحله‌ای است که شامل ارزیابی، گرفتن تاریخچه و مشاهده توسط یک متخصص تعلیم‌دیده می‌شود. پیدا کردن یک متخصص قابل اطمینان در این مرحله اهمیت دارد، ابتدا از مدرسه‌ی فرزندتان آغاز کنید و اگر آنها کسی را سراغ نداشتند از دکتر خانوادگی‌تان یا از دوستان و آشنایانی که با موفقیت توانسته‌اند با اختلال یادگیری روبرو شوند سراغ متخصص مطمئنی را بگیرید.
افراد متخصص که در حوزه تشخیص اختلال یادگیری فعالیت می‌کنند عبارتند از:
روانشناس بالینی با تخصص کودکان
فوق تخصص روانپزشکی کودکان
روانشناس رشد
متخصص روانسنجی
متخصص کاردرمانی (اختلالات حسی که می‌تواند منجر به اختلال یادگیری شود را بررسی می‌کند.)
متخصص گفتاردرمانی
گاهی چند متخصص به شکل تیمی سعی می‌کنند به تشخیص درست، دست پیدا کنند. آنها ممکن است از معلم کودک اطلاعات بگیرند. بعد از تشخیص، متخصصان می‌توانند کودک را برای دریافت آموزش‌های ویژه یا گفتاردرمانی در قالب سیستم مدرسه فعلی ارجاع دهند.
اگر مدارس معمولی نتوانند نیازهای کودک را پاسخ دهند یک مدرسه‌ی خصوصی که در زمینه اختلالات یادگیری تخصص دارد می‌تواند جایگزین مناسبی باشد. برای کسب اطلاعات درباره‌ی این مدارس به اداره‌ی آموزش و پرورش شهر خود مراجعه کنید.
دریافت کمک برای کودکان دچار اختلال یادگیری
وقتی صحبت بر سر اختلالات یادگیری باشد همیشه آسان نیست که بدانید چه کاری انجام دهید و از کجا کمک مناسب را دریافت کنید. مراجعه به متخصصی که بتواند با دقت مشکل را تشخیص دهد کار واقعا مهمی است. از طرفی شما باید با مدرسه برای فراهم کردن اصلاحات و امکانات ویژه‌ی تحصیلی برای فرزندتان همکاری کنید. اما از نقش خودتان برای کمک به فرزندتان غافل نشوید. شما بهتر از هر کسی او را می‌شناسید، پس برای بررسی انتخاب‌هایی که دارید، کسب اطلاع درباره‌ی درمان‌ها و خدمات جدید و همراهی در آموزش فرزندتان پیش‌قدم باشید.
اطلاعات دقیق راجع به اختلال یادگیری فرزندتان کسب کنید
درباره‌ی نوع اختلالی که فرزندتان با آن مواجه است مطالعه کنید و بیشتر بدانید. بدانید اختلال خاص او چگونه بر یادگیری اثر می‌گذارد و چه مهارت‌های شناختیِ مغز در آن دخیل‌اند. اگر زمینه‌ی مشکل یادگیری او را بدانید میتوانید تکنیک‌های یادگیری را راحت‌تر محک بزنید.
درباره‌ی درمان‌ها، خدمات و تئوری‌های جدید تحقیق کنید
در کنار کسب اطلاع راجع به نوع اختلالی که فرزندتان با آن مواجه است، درباره‌ی مفیدترین درمان‌های موجود اطلاع کسب کنید. این کار کمک می‌کند تا بتوانید در مدرسه حامی فرزندتان و دنبال‌کننده‌ی درمان او در خانه باشید
درمان‌ها و خدمات را در خانه هم ادامه دهید
حتی اگر مدرسه امکانات لازم برای درمان اختلال یادگیری فرزند شما را به طور مطلوب فراهم نمی‌کند، شما میتوانید این امکانات را خودتان در خانه یا با کمک یک درمانگر یا مربی متخصص در زمینه کودکان دچار اختلال یادگیری برای او فراهم کنید.
توانایی‌های فرزندتان را تقویت کنید
حتی با اینکه کودکان دچار اختلال یادگیری در حیطه‌ای از یادگیری دچار اشکال هستند، ممکن است در حیطه‌ای دیگر عالی باشند. به علائق و اشتیاق‌های فرزندتان توجه کنید. اگر به آنها برای رشد در زمینه‌های مورد علاقه و توانایی‌شان کمک کنید، احتمالا این کار باعث خواهد شد که در زمینه‌های مشکل‌دار هم رشد کنند.
چطور میتوانید مهارت‌های اجتماعی و احساسی او را تقویت کنید
اختلال یادگیری ممکن است کودک را به شدت دچار پریشانی کند. تصور کنید در مهارتی که سایر دوستان‌تان به راحتی آن را انجام می‌دهند مشکل دارید، از اینکه در کلاس جلوی بقیه شرمنده شوید نگرانید، یا برای بیان خودتان باید تقلا کنید. برای کودکان خیلی باهوشی که اختلال یادگیری هم دارند، اتفاقی که نامعمول هم نیست، چنین شرایطی به شکلی مضاعف پریشان‌کننده است
دریافت حمایت حین کمک به کودکان دچار اختلال یادگیری
کودکان هرکدام می‌توانند هم مایه‌ی نشاط و هم مایه‌ی خستگی باشند، اما در مورد کودکان دچار اختلال یادگیری این مسئله شدت بیشتری دارد. ممکن است هنگام کار با چنین کودکانی دچار خستگی مفرط شوید و زمانی که به اطلاعات مورد نیاز دسترسی نداشته باشید به نظر برسد درگیر مبارزه‌ای نابرابر هستید. بعد از اینکه درباره‌ی اختلال یادگیری خاص کودکتان اطلاعات کسب کردید و متوجه شدید این مشکل چگونه در روی رفتار او اثر می‌گذارد، آنگاه برای مواجهه با مشکلات او در خانه و مدرسه آماده خواهید بود. اگر امکانش را دارید حتما با والدین دیگری که با اختلال یادگیری فرزندشان روبرو هستند در ارتباط باشید و از اطلاعات، دانش و حمایت عاطفی یکدیگر برخوردار شوید.
نیازها و خواسته های کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری
اجتناب از به کار بردن اصطلاحاتی که باعث خجالت و آسییب رساندن به آنها می شود(مانند تنبل، بی دقت، بی انگیزه).
دادن امید و حس خوش بینی درباره آینده، توانایی هایشان به منظور دستیابی به اهداف.
دادن حس اعتماد به این کودکان.
حمایت همه جانبه، تشویق و دفاع از آن ها در حد منطقی.
مشخص کردن و فراهم کردن آن چه که آن ها برای رسیدن به موفقیت به آن نیاز دارند.
فراهم کردن متخصصانی که در آموزش این گونه دانش آموزان دانش و تجربه کافی دارند.
اهتمام زیاد برای مقابله و پیشگیری از مشکلات.
داشتن انعطاف لازم برای ایجاد زمینه سازگاری کودک با دیگران
زمانی که این کودکان با شکست مواجه می شوند، به آن ها یادآوری شود که آن ها استعدادها و نقاط قوت زیادی دارند و این دشواری ها دلیل بر کم هوشی آن ها نیست.
کمک به آن ها در شکل گیری و باز سازی عزت نفس و اعتماد به نفس.
تلاش برای پرورش و رشد نقاط قوت، علایق و استعدادهای آن ها.
فراهم کردن فرصت هایی برای شرکت کودک در فعالیت هایی که در آن استعداد داشته و به آن علاقه دارد.
ارتباط نزدیک میان خانه، مدرسه و درمانگر، به گونه ای که مانند یک تیم با هم همکاری داشته باشند
سحر پهلوان نشان
روانشناس کودک و نوجوان
متخصص در اختلالات یادگیری_مشکلات رفتاری سازشی
51رای
امتیاز دهی به این نوشته
بزرگترین گروه فوق تخصصی پزشکان مغز و اعصاب و متخصصین روانپزشکی در ایران
شاید دیگر کمتر کسی اطلاع نداشته باشد که در مجموعه بزرگ پزشکان جایروس بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و اعصاب و روان و برترین فارغ التحصیلان آمریکا،اسپانیا و آلمان حضور دارند و خدمات مغزواعصاب و روان که در این مجموعه ارائه می شود با کیفیت ترین در تمام ایران است!
کادر درمانی جایروس از لحاظ تخصصی در حیطه های اعصاب، در تمام کشور بی نظیر است
شماره تماس های نوبت گیری سریع
مشاوره های تلفنی و ویزیت آنلاین ویدئویی نیز ارائه می شود.
اگر بی خوابی دارید، علاوه بر خدمات حضوری در کلینیک، میتوانید با تهیه دوره جامع درمان بیخوابی که توسط دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب تهیه شده است، بی خوابی تان را بدون دارو و در منزل درمان کنید.
اگر دچار افسردگی هستید یا میخواهید احساس شادی و لذت را در زندگی تان تقویت کنید، میتوانید بصورت حضوری توسط متخصصین روانپزشکی یا روانشناسان مجموعه جایروس ویزیت شوید و علاوه بر خدمات حضوری، میتوانید با تهیه دوره آنلاین درمان افسردگی در خانه که توسط مجموعه پزشکان جایروس تهیه شده است، افسردگی تان را در منزل و بدون دارو درمان کنید (برای دیدن ویدئو معرفی دوره، کلیک کنید)
