نحوه برخورد با بیماران آلزایمری در مواقع بیقراری یا پرخاشگری
اگر شما با فردی که دچار آلزایمر یا فراموشی است زندگی میکنید، ممکن است گاهی اوقات با رفتار خشن و پرخاشگرانۀ او مواجه شوید که این موضوع می تواند بسیار عذاب آور باشد.در این نوشته سعی داریم دلایل وقوع و راههای مواجهه با این رفتارها را بیان نماییم.
معنی رفتار پرخاشگرانه در بیمار آلزایمری چیست؟
رفتار پرخاشگرانه در فرد مبتلا به آلزایمر شامل دشنام یا تهدید کلامی،تهدید فیزیکی مانند لگد زدن،اعمال خشونت علیه افراد و وسایل منزل،واکنش بسیار شدید به موقعیتهای مختلف ،از جمله انتقاد دیگرانمی باشد
دلایل رفتار پرخاشگرانه چبست؟
دلایل متعددی برای وقوع رفتار پرخاشگرانه وجود دارد که شامل احساس ترس و وحشت،احساس بیهودگی و ناتوانی در فهمیدن منظور دیگران،اثرات جسمی فراموشی (که می تواند باعث اشکال در مراقبت از خود و قضاوت مختل بیمار گردد)و از دست دادن توانایی مهاررفتارهای نامتناسب،می باشد
کنار آمدن با رفتارهای پرخاشگرانۀ این بیماران گرچه کار راحتی نیست ولی می توان با شناسایی عوامل بر انگیزانندۀ این رفتارها،از تشدید آنها ممانعت بعمل آورد.نحوۀ مواجهه ما با رفتارهای فرد(که شکلی از برقراری ارتباط توسط اوست)باید به گونه ای باشد که فرد، احساس سرخوردگی و بیهودگی نکند.
گرچه هر نوعی از عصبانیت و پرخاشگری نا خوشایند است،اما باید در نظر داشت که انجام این عمل توسط بیماراز روی عمد نیست.شما باید پرخاشگری بیمار نسبت به خودتان را به حساب این بگذارید که این عمل او ناشی از وجود تغییراتی در ساختمان مغزاوست(نه اینکه او احساس خصومت و دشمنی با شما دارد).در مورد این بیماران،گرچه احساسی که زمینه ساز شکل گیری پرخاشگری بوده،ممکن است پایدار بماند ،اما بیمار احتمالا˝بسیاری ازموارد رفتارهای خشونت آمیز خود را فراموش خواهد کرد.
در ادامه قدم به قدم شیوه های مدیریت و یافتن ریشه های شکل گیری پرخاشگری را خواهیم گفت:
قدم اول:یافتن راههای واکنش و مقابله با موقعیتهای پرخاشگرانه.
پیشگیری بهترین راه حل برای کنترل رفتارهای خشونت آمیز بیماران مبتلا به آلزایمر است.در هنگام تشدید موقعییت پرخاشگرانه ،نکتۀ مهم این است که شما خودتان را مقصر ندانید و با تمرکز و دقت کافی و به آرامی از شیوه های زیر استفاده کنید
1:در همان زمان:قبل از هر گونه مقابله و واکنش،نفس عمیقی بکشید.در فضای پشت سر بیمار قرار بگیرید.به آرامی تا 10 بشمارید.ممکن است برای حفظ آرامش بیشتر،نیاز به ترک اتاق باشد.
2:سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و با بیمار وارد بحث نشوید.هر گونه پاسخ خشمگینانه از طرف شما موقعییت پرخاشگرانه را بدتر می کند.
3:به بیمار اطمینان دهید و به او نشان دهید که متوجه اضطراب او شده اید.
4:سعی کنید حواس او را پرت کنید
5:سعی کنید بیمار متوجه ترس و اضطراب شما نشود،چرا که این موضوع بیقراری و پرخاشگری او را تشدید می کند.
6:مگر در مواقع ضرورت از بستن و محدودیتهای فیزیکی بیمار در مواقع خشونت بپرهیزید،چرا که این اتفاق خشونت بیمار را بیشتر می کند.
7:اگرخود را جای بیمار بگذارید و از خود بپرسید آیا کارهایی که انجام می دهید همه لازم است یا نه،ممکن است از مقابله با بیمار جلوگیری شود.
8:در صورت نیاز از دیگران کمک بخواهید.
بعد از خشونت:
با هر گونه وسوسه در مورد انتقام گرفتن و تنبیه کردن بیمار مقابله کنید.(مانند اینکه بخواهید نسبت به درمان او غافل شوید)به یاد داشته باشید بیمار به سرعت رفتار خود را فراموش می کند.شما سعی کنید به صورت معمولی برخورد نمایید.در صورت تشدید یا تکرار برخورد خشونت آمیز،با پزشک متخصص (روانپزشک سالمندان)مشورت نمایید.آنها ممکن است راههای دیگری برای کنترل پرخاشگری بیمار پیشنهاد کنند.
استفاده از دارو برای کنترل رفتار خشونت آمیز بیمار توصیه نمی شود،زیرا دارو هم می تواند باعث گیجی بیمار شود و هم اینکه،گرچه رفتار خشن را مهار می کند،اما پرشکان را در تشخیص علل پرخاشگری سر در گم می کند.تجویز دارو باید توسط پزشک،در صورت نیاز و با مقدار کم شروع شود.
آشنایی با عواملی که باعث شروع پرخاشگری می شوند:
آشنایی با عوامل تشدید کننده پرخاشگری بیمار می تواند کمک کند که با مشاهدۀ این عوامل و مواجهۀ صحیح با آنان ،از تشدید این رفتارها جلوگیری کرد.این عوامل عبارتند از:
1:با توجه به اینکه بیماران دچار فراموشی نمی توانند با شرایط مختلف زندگی کنار بیایند،گاهی اوقات تحت شرایط سخت و پر فشاراحساس نا امیدی می کنند که این مو ضوع می تواند باعث تشدید عصبانیت و خشونت در آنها شود.
2:کمکی که به آنها برای انجام برخی کارها مانند لباس پوشیدن،نظافت و توالت رفتن می شود،گاهی اوقات برای آنها نا راحت کننده است.چون احساس می کنند استقلال و حریم خصوصی آنه با انجام این کمکها توسط دیگران تهدید می شود و این موضوع آنها را عصبانی می کند.
3:احساس اینکه دیگران آنها را به خاطر فراموشکار بودن و نا توانی در انجام تکالیف روز مره ،سرزنش می کنند یا مورد انتقاد قرار می دهند.
4:احساس سر در گمی و اضطراب بدلیل سر و صدای زیاد یا وجود افراد متعدد در اطراف بیمارو یا احساس تغییر در افراد آشنای بیمار.
5:احساس اضطراب ،تنش و مورد تهدید واقع شدن به خاطر نشناختن افراد و مکانها
6:احساس ترس و وحشت زدگی هنگام شنیدن صدای ناگهانی یا صدای تیز،دیدن حرکات ناگهانی یا دیدن فردی که بدون هشدار قبلی و از پشت سر با بیمار مواجه می شود.
7:درد و ناراحتی جسمانی،خستگی و حتی احساس تشنگی.
قدم سوم:مهار کردن عوامل تشدید کننده:
بعد از آشنایی با عوامل تشدید کننده رفتار خشونت آمیز،می توان از طریق مقابله با این عوامل مانع شکل گیری و تشدید رفتارهای پر خطر شد
1:اگر بیمار دچار فراموشی نتواند با شرایط و موقعیتهای مختلف، تطابق کافی و مناسب داشته باشد،باید سعی کنیم انتظارات از او را کم کنیم و شرایط بدون استرس و تنش برایش ایجاد کنیم.
2:به یاد داشته باشیم که بیمار ممکن است متوجه حرفها و منظور ما نشود،بنا بر این سعی کنیم در حد امکان برای برقراری ارتباط با بیماراز جملات ساده استفاده کنیم.فرصت کافی برای پاسخگویی در اختیار بیمار قرار دهیم(بیش از زمانی که او مبتلا به فراموشی نبوده است)
3:برای کمک کردن به بیمار ،شیوه هایی که توأم با نهایت ادب و نزاکت است را به کار گیرید.راهنمایی و کمک به بیمار و واگذاری کارهای راحت و قابل انجام نیز می تواند موثر باشد.
4:سعی کنید تا حد امکان از بیمار انتقاد نکنید.عصبانیت خود را در هنگامی که از دست او ناراحتید ،پنهان کنید.زمانی که بیمار کاری را با موفقییت انجام می دهد او را تحسین کنید و کارهایی را به او بسپارید که مطمئنید می تواند انجام دهد.
5:مراقب علائم هشدار دهنده ای مانند اضطراب،بیقراری و کلافگی در بیمار باشید و در صورت وقوع آنها،بلافاصله به بیمار آرامش داده و در او احساس اطمینان ایجاد کنید.
6:سعی کنید عوامل برانگیزانندۀ علائق فرد را پیدا کنید و اطمینان حاصل کنید که او به اندازۀ کافی فعالیت بدنی دارد.
7:از وجود سلامت جسمانی فرد اطمینان حاصل کنید و در صورت بیحالی یا احساس درد و ناراحتی،سریع با پزشک عمومی تماس حاصل کنید.
کنار آمدن و مدارا با احساسات خود:
بسیاری اوقات ناکام ماندن در مهار و کنترل رفتارهای خشونت آمیز بیمار، باعث ایجاد یک احساس نا امیدی،خستگی و فشار در شما می شود.خیلی مهم است که از شکل گیری چنین احساسی جلو گیری نمایید(چه بلافاصله بعد از وقوع رخداد و چه در طولانی مدت).نکتۀ مهم این است که در چنین مواقعی احساس گناه و احساس خشم نکنید.در نظر داشته باشید شما تحت فشار سنگینی هستید.شما می توانید در این باره با دوستان مجرًب یا افراد دیگری که می توانند به شما کمک کنند،مشورت کنید.پیشنهاد می شود که در چنین مواقعی:
1:با دوستان ،همسایگان و بستگانی که با آنها احساس راحتی می کنید،هم نشینی ،درد دل و رفع خستگی کنید.
2:زیادی به این موضوع فکر نکنید و در خود فرو نروید.
3:اگر شما به عنوان مراقب ایشان هستید،در گروههایی که سایر مراقبین افراد دچار فراموشی شرکت می کنند،حضور یابید و تجربیاتتان را در زمینۀ نحوۀ مراقبت از این بیماران،در اختیار همدیگر قرار دهید.
4:به پزشک متخصص(نورولوژیست یا روانپزشک سالمندان و…)اطلاع دهید.
5: برای کسب آگاهی در مورد بیماری آلزایمر و مشکلات مرتبط با آن به سایتalzheimers.org.uk/factsheets مراجعه کنید.
[divider]
♦ دکتر زینب طاهری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات -فارغ التحصیل دانشگاه علوم پزشکی تهران
کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.
بزرگترین گروه فوق تخصصی پزشکان مغز و اعصاب و متخصصین روانپزشکی در ایران
شاید دیگر کمتر کسی اطلاع نداشته باشد که در مجموعه بزرگ پزشکان جایروس بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و اعصاب و روان و برترین فارغ التحصیلان آمریکا،اسپانیا و آلمان حضور دارند و خدمات مغزواعصاب و روان که در این مجموعه ارائه می شود با کیفیت ترین در تمام ایران است!
کادر درمانی جایروس از لحاظ تخصصی در حیطه های اعصاب، در تمام کشور بی نظیر است
شماره تماس های نوبت گیری سریع
مشاوره های تلفنی و ویزیت آنلاین ویدئویی نیز ارائه می شود.
واحد مغز و اعصاب و روان ☎ 22616377_021 ☎
واحد ویزیت متخصص اختلالات خواب و نوبت انجام تست خواب ☎ 02122648627 ☎
واحد مشاوره و روانشناسی ☎ 22636863_021 ☎
اگر بی خوابی دارید، علاوه بر خدمات حضوری در کلینیک، میتوانید با تهیه دوره جامع درمان بیخوابی که توسط دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب تهیه شده است، بی خوابی تان را بدون دارو و در منزل درمان کنید.
درمان بی خوابی بدون دارو با ۱۱۳ روش علمی و خانگی (برای شروع، اینجا کلیک کنید)
اگر دچار افسردگی هستید یا میخواهید احساس شادی و لذت را در زندگی تان تقویت کنید، میتوانید بصورت حضوری توسط متخصصین روانپزشکی یا روانشناسان مجموعه جایروس ویزیت شوید و علاوه بر خدمات حضوری، میتوانید با تهیه دوره آنلاین درمان افسردگی در خانه که توسط مجموعه پزشکان جایروس تهیه شده است، افسردگی تان را در منزل و بدون دارو درمان کنید (برای دیدن ویدئو معرفی دوره، کلیک کنید)
درمان افسردگی در منزل بدون دارو (برای شروع، اینجا کلیک کنید)
سلام مادر من الزایمر دارن ولی رفتارشون مثل یه الزایمری نیست چون مادربزرگمم دچار این بیماری بودن چون مادر من مدام کلافن همش درحال راه رفتنن تو خواب مدام جیغ میکشن دنبال یه راهکار هستم
سلام دوست عزیز
جهت بررسی این موضوع و ارائه راهکار مناسب، نیاز به معاینه و ارزیابی طبی مادر گرامی تان می باشد.
متاسفانه بدون بررسی طبی پاسخ دقیقی در این خصوص نمی توانیم ارائه دهیم.
در صورت تمایل با مرکز شماره یک تهران تماس بگیرید تا همکاران راهنماییتان کنند.
تا شخصی یک دوره طولانی با بیمار آلزایمری را نگذرانده باشه نمیتونه با ابعاد این بیماری آشنا بشه حتی پزشکان متخصص این بیماری. شاید براتون عجیب باشه این اظهار نظر ، ولی پزشکان هم دانش کافی در رابطه با عوارضی که از این نوع بیمارها سر میزنه ندارند چون اونها بیشتر به زمینه های پزشکی این قضیه میپردازند تا روانکاوی اونها. از اونجایی که آلزایمر با روح و روان و شخصیت بیمار ارتباط مستقیم داره و از طرف دیگه هر بیمار شخصیت منحصر بفرد خودشو داره رفتار های متفاوتی از خودشون بروز میدند. این بیماری خیلی پیچیده هستش. من تجره سه ساله دارم و خیلی هم در این خصوص مطالعه میکردم. امیدوارم در آینده نزدیک درمان قطعی این بیماری مشخص بشه.
سلام دوست عزیز
از دیدگاه و نظرتان سپاسگزاریم.
سلام
مادرم الزایمر دارد الان مشکل عدم کنترل ادرار و شروع خشونت و جلوگیری از استحمام
شروع شده من و خواهرم و یک نفر دیگر مراقب ایشان هستیم خیلی نگران خواهرم هستم من را راهنمایی کنید
بهتر است یک نوبت با خانم دکتر نیوشا محمدی ویزیت داشته باشید .
درود
پدر من هم آلزایمر داره متاسفانه عدم وجود سازمان و نهاد حمایتی از خانواده هایی که چنین بیمارانی دارند بیش از هر چیزی سلامت سایر افراد رو نیز به خطر می اندازد. چون آلزایمر یه بیماری شیوعی به اطرافیان هست و به نوعی اطرافیان را درگیر و به سلامت روحی و روانی آنها آسیب وارد می کند.
به نظر من بهتره در این مورد همکاری اعضای خانواده در تقسیم کار بسیار مهم است.
با شما احساس همدری می کنم و امیدورارم توان و انرژی تان بیشتر شود.
سلام من هم پدرم خشونت و توهم شدید داره باید همکاری گروهی کنیم ولی ای کاش مرکز مخصوصی حداقل برای مشاوره و درمان اختصاصی تو ایران وجود داشت