افسردگی در کودکان

آیا نسبت به بروز افسردگی در کودکان خود دچار نگرانی شده اید؟ روزهایی در زندگی بسیاری کودکان وجود دارد که احساس تنهایی و افسردگی می کنند. اما اگر کودک شما مدام ناراحت و ناامید به نظر می رسد و این مسئله بر روی روابط وی تاثیر می گذارد، در واقع نوعی افسردگی کودکانه را دچار شده است که یک شرایط روحی بسیار جدی بوده و نیاز به درمان فوری دارد.

در هر زمانی، از هر 5 کودک، یک کودک با مشکلات روحی روبه رو می شود. خبر خوب اینکه متخصصان به درستی می توانند این مشکل را از طریق دارو و روان درمانی شناسایی و درمان کنند.

افسردگی کودکی با حزن و اندو چه تفاوتی دارد؟

افسردگی کودکی با ناراحتی های روزانه که اکثر کودکان در طول روز دچار آن می شوند، متفاوت است. اینکه یک کودک احساس تنهایی و ناراحتی کند یا اینکه آسیب پذیر باشد، به معنای افسردگی کودکی نیست. افسردگی کودکی نوعی ناراحتی مداوم می باشد. زمانی که این افسردگی اتفاق می افتد، کودک احساس ناامیدی، درماندگی و بی ارزشی می کند. زمانی که این نوع ناراحتی تمام نشدنی باشد، تمام بخش های زندگی کودک را مختل می کند، از جمله فعالیت های روزمره، کارهای مدرسه و روابط وی با همسن و سالانش. به علاوه می تواند زندگی دیگر اعضای خانواده را نیز تحت تاثیر قرار دهد.

به هرحال این نوع افسردگی تشخیص داده می شود و به راحتی با دارو و روان درمانی درمان می شود. درمان نکردن این نوع افسردگی منجر به بروز اختلالات جدی شده و حتی ممکن است منتهی به خودکشی کردن فرد شود.

چه عواملی باعث بروز افسردگی کودکی می شود؟

عوامل بروز افسردگی دوران کودکی ناشناخته هستند. این بیماری ممکن است به خاطر مشکلات جسمی، وقایع زندگی، محیط خانوادگی، میزان حساسیت ژنتیکی و اختلال بیوشیمیایی بروز کند.

نشانه های افسردگی کودکی چگونه هستند؟

نشانه های افسردگی کودکی متفاوت هستند. این نشانه ها به کودک و نوع اختلالات روحی وی بستگی دارند. خیلی وقت ها افسردگی کودکی ناشناخته و درمان نشده باقی می ماند، این مسئله به این دلیل است که تغییر رفتار عاطفی و روانی در طول دوره ی رشد طبیعی به نظر می رسد.

نشانه های افسردگی کودکی عبارتند از:

• تغییر در اشتها – یا اشتها زیاد می شود یا کم می شود.
• تغییر در نظم خواب – خواب آلودگی یا کم شدن خواب
• احساس ناراحتی مداوم یا ناامیدی
• مشکل در تمرکز
• خستگی مفرط و کم شدن انرژی
• احساس بی ارزشی یا گناه
• مشکل در تفکر و تمرکز
• افزایش حساسیت
• تحریک پذیری یا خشم
• بروز مشکلات جسمی (مانند دل درد یا سردرد) که به درمان ها پاسخی نمی دهند.
• کاهش توانایی در عملکرد و انجام فعالیت های خانه و مدرسه و یا دیگر سرگرمی ها و علائق دیگر
• بروز افکار مرگ یا خودکشی
• طغیان و گریه بی دلیل

آیا این علائم در تمام کودکان مبتلا به افسردگی کودکی مشاهده می شود؟

پاسخ منفی است. تمام کودکان مبتلا به این مشکل همه ی این نشانه ها را نشان نمی دهند. در حقیقت کودکان در زمان ها و موقعیت های مختلف علائم متفاوتی را نشان می دهند. برخی کودکان در محیط های دارای ساختار مناسب عملکرد خوبی دارند. اما اکثر این کودکان تغییر قابل توجهی در فعالیت های اجتماعی، کم شدن علاقه به مدرسه، عملکرد تحصیلی ضعیف و یا تغییر در ظاهر از خود نشان می دهند. این کودکان ممکن است به مصرف الکل و مواد مخدر روی آورند. اگر بیشتر از 12 سال داشته باشند، سیگار کشیدن را شروع خواهند کرد.

برخی کودکان تلاش به خودکشی می کنند، گرچه این مشکل در بین کودکان زیر 12 سال به ندرت اتفاق می افتد. تحقیقات نشان داده اند که این مشکل بین دختران رایج تر است، اما پسران زمانی که اقدام به خودکشی می کنند، این عمل را با جدیت بیشتری انجام می دهند. کودکانی که در خانواده خود سابقه مصرف الکل یا سوء استفاده های جنسی وجود دارد، بیشتر در معرض خطر خودکشی هستند.

در کمتر از 10 سالگی، این نوع افسردگی بیشتر بین پسران رایج است. تا سن 16 سالگی، دختران تمایل بیشتری به خودکشی دارند. کودکان در خانواده هایی که سابقه ی بیماری افسردگی را دارند، بیشتر مبتلا به افسردگی خواهند شد.

آیا افسردگی کودکی قابل پیشگیری است؟

کودکانی که والدین افسرده دارند، زودتر از کودکان دیگر به این مشکل مبتلا خواهند شد. کودکانی که در خانواده های دارای مشکل و هرج و مرج هستند نیز بیشتر در معرض خطر خواهند بود.

اگر علائم بیان شده در مورد افسردگی را در کودک خود مشاهده کردید که بیشتر از 2 هفته ادامه پیدا کردند، حتما به مشاور و پزشک مراجعه کنید. مشاوره مربوط به این بیماری هم با کودک و هم با والدین وی انجام می شود. به علاوه انجام برخی تست های روانشناسی نیز به تشخیص این بیماری کمک خواهند کرد. همچنین مشاور اطلاعاتی را در رابطه با کودک از دوستان و همکلاسی ها و معلمان وی جمع آوری خواهد کرد.

درمان افسردگی کودکان چگونه است؟

درمان ایت افسردگی، مشابه نوع آن در بزرگسالان، به وسیله ی دارو و روان درمانی انجام می شود. پزشک در ابتدا روان درمانی را پیشنهاد می کند و در صورت عدم موفقیت، داروهای ضدافسردگی تجویز خواهد کرد. تحقیقات نشان داده اند که ترکیب روان درمانی و دارو موثرترین روش درمان این نوع افسردگی است. سازمان غذا و دارو (FDA) هشدار می دهد که مصرف داروهای ضدافسردگی خطر اقدام به خودکشی را افزایش می دهد.

آیا دارو بر روی افسردگی کودکان تاثیر دارد؟ پاسخ به این سوال مثبت است. قسمت گسترده ای از تحقیقات نشان داده اند که اثربخشی داروهای ضدافسردگی در برطرف کردن علائم افسردگی کودکان ثابت شده است. این تحقیقات ثابت کرده اند که 71 درصد نوجوانانی که ترکیب دارو و روان درمانی را دریافت می کنند، علائم کمتری را نشان می دهند.

نگارنده: سمیه محمدی

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا