چگونه خطر سکته مغزی ر ا کاهش دهیم ؟

یکی از علل شایع مرگ و میر و یا کاهش کیفیت زندگی سکته مغزی است.

در حال حاضر تلاش می شود با سریع ترین و قابل فهم ترین رویکرد ریسک سکته مغزی ر ا کاهش داده شود.

برر سی ژنتیکی،  

پرسیدن و دانستن سابقه فامیلی

در صورت وجود علل زمینه ای ژنتیک مثل و جود کلیه پلی کیستک و یا بیماری فابری ، وجود بیش از دو نفر از فامیل نزدیک با سابقه خونریزی مغزی و یا وجود ناهنجاری فیبر ماسکولار در عروق گردن ، بررسی لازم است.

میزان چربی خون:

در صورت بالا بودن کلسترول خون و پایین بودن HDL ریسک سکته مغزی بالا می رود، درمان با استاتین ها مثل اتورواستاتین یا سیمواستاتین ریسک را کم می کند.

بالا بودن تری گلیسرید نیز باید درمان شود ولی درمان آن در کاهش ریسک سکته مغزی مشخص نشده است.

در کسانی که عدم تحمل اتورواستاتین دارند دارو ی جدیدی معرفی شده است به نام ezetimab ازتیمب .این دارو از جذب دوباره کلسترول در روده ها جلوگیری می کند،

مشخص شده است که در صورت تجویز همزمان ازتیمب و سیمواستاتین کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی و سکته مغزی بیشتر بوده است در مقایسه با تجویز به تنهایی سیمواستاتین.

فعالیت فیزیکی:

نبود فعالیت فیزیکی خطر سکته مغزی ر ا افزایش می دهد، توصیه میشود که انجام فعالیت فیزیکی هوازی airobic به  صورت 40 دقیقه در روز 3 تا 4 روز در هفته انجام شود.

تغذیه و رژیم غذایی :

دو رژیم غذایی مورد بررسی قرار گرفته اند و هر دو براساس کاهش حجم دریافتی سدیم  یا نمک و افزایش دریافت پتاسیم است.

1.DASH    رژیم غذایی جهت کاهش فشار خون؛

به صورت تاکید به مصرف میزان زیاد میو ه ها و سبزیجات و گوشت سفید و دانه های مقوی و چربیهای اشباع نشده و لبنیات کم چرب و مصرف کمتر روغن ها اشباع شده و نمک است.

2 . Mediterranean  

ا ین رژیم غذایی نیز مشابه رژیم فوق است و بر مبنای گیاه خوار و حجم کمتر مصرف  گوشت مرغ و ماهی و به ندرت و گهگاه گوشت قرمزی ست.

هردو رژیم غذایی در کاهش ریسک سکته مغزی موثر هستند.

کنترل فشار خون:

چک کردن مرتب فشار خون و در صورت بالا بودن ( بالاتر از 140 در فشار سیستولیک و 90 در فشار  دیاستولیک ) فشار خون درمان مناسب و دقیق آن

در صورتی که فرد مسن فشار خون بالاتر از 160 سیستولیک دارد باید با دو دارو درمان شود.

کنترل فشار خون توسط خود بیمار نیز توصیه می شود.

کنترل وزن :

توصیه به کاهش وزن شده است. البته ارتباط مستقیمی بین کاهش وزن و کاهش ریسک سکته مغزی یافت نشده است.

ولی توصیه میشود که در کسانی که BMI بین 25 تا 29 دارند و افزایش وزن دارند و نیز کسانی که BMI بیشتر و مساوی 30 دارند و چاق محسوب می شوند کاهش وزن جهت کنترل فشار خون انجام شود.

دیابت :

افراد دیابتی توصیه می شود چه نوع 1 و چه نوع 2 فشار خون کمتر از 140 برای سیستولیک و کمتر از 90 برای دیاستولیک باشد،

در این بیماران درمان با استاتین کمک کننده است.

درمان به صورت پروفیلاکسی و پیشگیری با آسپیرین کمک کننده است، البته کاهش موثر در ریسک 10 ساله سکته مغزی چندان مشخص نیست.

کنترل دقیق فشار خون توصیه می شود .

کنترل دقیق قند خون تاثیری در کاهش ریسک سکته مغزی ندارد .

سیگار کشیدن:

اثر سیگار در بروز و افزایش خطر سکته مغزی ثابت شده است.

کاهش و عدم مصرف سیگار باعث کاهش ریسک سکته مغزی می شود.

درمان دارویی و مشاوره درمانی راه کاهش مصرف سیگار است.

آریتمی قلب و ریتم فیبریلاسیون AF

در انواع ریتم ای اف AF ناشی از اختلال دریچه ای همراه با افزایش ریسک سکته مغزی باید درمان با وارفارین شروع شود و عدد INR بین 2 تا 3 باشد.

در انواع غیر دریچه ای ریتم ای اف با توجه به میزان ریسک سکته مغزی وارفارین داده می شود.

[divider]

دکتر زهرا وهابی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات – دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

مدیر دپارتمان بیماریهای ستون فقرات و اختلالات عصب و عضله مجموعه کلینیک های تخصصی آلومینا

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.