چرا میزان ابتلا به سرطان افزایش یافته است

در رابطه با میزان سرعت شیوع این بیماری و علت آن دکتر باوش بالار، مدیریت پزشکی در بخش بیماران سرطانی در نیوجرسی، هماتولوژیست و انکولوژیست نظریاتی را بیان می کند که در ادامه به آنها می پردازیم.

به عنوان یک انکولوژیست همیشه این سوال برایم مطرح بود که چرا این روزها مردم زیادی به سرطان مبتلا می شوند. بررسی هایی که طی 50 سال اخیر در باره شیوع سرطان انجام شده، بسیاری از پزشکان و محققان را شگفت زده می کند.

اما در کنار شیوع بیش از حد سرطان خبر خوب این است که بسیاری از مبتلایان شانس زنده ماندن و ادامه یک زندگی عادی و پر از شادی را دارند. طبق برآوردهای انجام شده در امریکا حدود 14.5 میلیون نفر بازمانده بیماری سرطان وجود دارند.

عوامل زیادی باعث افزایش شیوع سرطان می شوند. در امریکا تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام شده اند و برخی از مهم ترین عوامل شیوع سرطان در این کشور مشخص شده اند که در ادامه به این عوامل اشاره می کنیم.

• افراد در سنین بالا به سرطان مبتلا می شوند و جمعیت این کشور در حال پیر شدن است (وضعیتی مشابه در کشور ما)

مانند بیماری های قلبی، سرطان بیشتر بر روی افراد بیش از دیگران تاثیر می گذارد. حدود 77 درصد مبتلایان به سرطان در این کشور در سنین بالای 55 سال مبتلا به سرطان تشخیص داده می شوند، بنابراین افزایش جمعیت سالمندان در یک کشور به معنای افزایش مبتلایان به سرطانهای مختلف در آن کشور است. طبق بیانیه موسسه ملی سرطان، طول عمر مورد انتظار در امریکا به طور متوسط 79 سال است، در حالیکه سن مرگ و میر مبتلایان به سرطان 73 سال است.

چاقی در را به روی انواع سرطان باز می کند.

دومین عامل مهم در افزایش تعداد مبتلایان به این نوع بیماری ها چاقی، نبود رژیم غذایی مناسب، عدم تحرک، ورزش نکردن و کنترل نکردن وزن است. در سال 2014 انجمن انکولوژی بالینی امریکا (ASCO) هشدار داد که به زودی چاقی و اضافه وزن به عنوان مهم ترین عامل ابتلا به سرطان جای دخانیات را می گیرد. چاقی با خطر ابتلا به انواع سرطانهای زیر همراه است: سرطان پستان (پس از یائسگی)، روده بزرگ، مقعد، مری، پانکراس، کلیه، تیروئید و کیسه صفرا.

برخی سرطان ها به شدت در حال افزایش هستند.

علیرغم افزایش آگاهی، سرطانهایی هستند که بیش از دیگر انواع آن شیوع پیدا می کنند که عبارتند از:

ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV (Human papillomavirus). این ویروس یکی از مهم ترین بیماری های مقاربتی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود و شامل جهش های مختلف است. طبق بررسی ها 79 میلیون نفر به این ویروس مبتلا هستند که اکثر آنها هیچ گونه علائمی از خود نشان نمی دهند. سازمان غذا و دارو در امریکا FDA بیان کرده که برخی واکسن ها می توانند در مقابل رایج ترین انواع آن از بدن محافظت کنند. سرطان های سر و گردن به طور فزاینده ای به ویروس HPV مربوط می شوند، از جمله این سرطان ها عبارتند از سرطان پشت گلو که اغلب در پایان زبان و لوزه ها بروز می کند. علاوه بر این، سرطان دهانه رحم، واژن، مقعد و آلت سرطان های مربوط به ویروس HPV هستند.

این ویروس باعث می شود سلول های طبیعی در پوست عفونی شده، غیر طبیعی و سرطانی شوند. در اکثر مواقع بدن به طور طبیعی با عفونت HPV مبارزه می کند و سلول های عفونت گرفته به حالت طبیعی برمی گردند. اما در مواردی که بدن با ویروس مبارزه نمی کند، HPV می تواند باعث تغییرات سلولی شود که در نهایت سال ها پس از بروز عفونت این سلول ها به سرطان مبدل می شوند.

سرطانهای دستگاه گوارش. این سرطانها بر سیستم گوارش – معده، کیسه صفرا، کبد، پانکراس و روده (روده کوچک، روده بزرگ و رکتوم) تاثیر می گذارد.

علت بوجود آمدن سرطان کبد

آدنوکارسینومای گوارشی (سرطان معده) و همچنین سرطانهای پانکراس، کبد و کلیه نیز اخیرا در حال افزایش هستند. باز هم چاقی و اضافه وزن در بروز این سرطان ها نقش دارد. تشخیص سرطان در این قسمت های بدن سخت است، چرا که علائم آن مشابه بیماری های ظاهر می شوند که خیلی خطرناک نیستند، بیماری هایی مانند سندروم روده تحریک پذیر یا رفلاکس اسید معده. این مسئله باعث پیشروی سرطان، عدم تشخیص و عدم درمان آن می شود.

سرطان پوست. یکی از قابل پیشگیری ترین و در عین حال رایج ترین سرطانها، سرطان پوست است. علیرغم تمام تلاش هایی که برای پیشگیری از بروز سرطان پوست انجام می شود، اما میزان شیوع سرطان پوست در امریکا از سال 2001 سالانه در حال افزایش است.

تشخیص سریعتر بیماری شانس موفقیت درمان را افزایش می دهد.

به خاطر داشته باشید بسیاری از افرادی که این بیماری در آنها تشخیص داده می شود، به دلیل انجام تست های غربالگری و آزمایشاتی است که امروزه در دسترس است. مانند بسیاری از بیماری ها و مشکلات جسمی تشخیص سریعتر بیماری به موفقیت درمانی آن کمک می کند.

تشخیص سرطان به معنای مرگ و پایان زندگی نیست، به شرط اینکه درمان به درستی و به موقع انجام شود. این عوامل و نکات ذکر شده در مورد بیماری سرطان مربوط به کشور امریکاست که بعضی از آنها شباهت هایی با کشور ما دارد، اما با این حال برای تعیین علت دقیق شیوع این بیماری در کشورمان بررسی ها و تحقیقات بیشتری نیاز است.

همانگونه که می‌دانیم بدخیمی‌های مختلفی وجود دارند.

بیشتر بدخیمی‌ها فقط تومورهای بدخیم هستند که در اثر ایجاد جهش در سلول‌های خودی ایجاد میشوند.

این جهش‌ها سبب تقسیم کنترل نشده این سلول‌ها شده و در بیشتر موارد پاسخی از جانب دستگاه دفاعی و ایمنی بدن نیز در مراحل ابتدایی ندارد.

در بعضی موارد وجود خود تومور دشواری جدی محسوب می‌گردد.

برای نمونه در مغز و قلب.

این تومور‌ها خود به خود توانایی دارند کارکرد طبیعی سلول‌های آن ارگان را تحت اثر وارد میکند و سبب مرگ بشوند.

با وجود این مورد شایع‌تر که علت مرگ در افراد مبتلا به سرطان است، پدیده متاستاز نام دارد.

در این پروسه سلول‌های سرطانی بدلیل تغییر در ساختارهای نگهدارنده خود در مکان درست، از جای خود کنده شده و بوسیله گردش خون و یا لنف به دیگر نقطه‌های بدن انتشار می‌یابند.

در این وضعیت به سلولهای تومور، بدخیم گفته میشود.

تومورهای غیر بدخیم انواعی هستند که از جای خود کنده نشده و در حقیقت متحمل متاستاز نمی‌شوند.

هر نوع تومور قابلیت متاستاز به انواع خاصی از اندام‌ها را دارد.

به عنوان نمونه تومورهای کولون به طور عمده به کبد متاستاز می‌دهند.

ولی دیگر انواع سلول‌های سرطانی به انواع گوناگونی از ارگان‌ها و بافت‌ها به مانند استخوان، شش‌ها و طحال پخش می‌شوند.

برای آشنایی با علائم، نشانه ها و علت های سرطان پانکراس به این مقاله مراجعه کنید.

با افزایش گروه‌‌های متاستاتیک در نقطه‌های مختلف، بدن بطور معمول توانایی پشتیبانی از آنها را نخواهد داشت و سلول‌های سرطانی آغاز به تشکیل آشفتگی در کارکرد طبیعی سلول‌های معمولی نیز خواهند کرد.

بهبود مریضی در شرایط بدخیم بسیار دشوار خواهد بود؛ زیرا سلول‌های بدخیم در حقیقت سلول‌های خودی می‌باشند.

به همین سبب شیمی‌درمانی سبب از میان رفتن سلول‌های تندرست و سالم بدن نیز میشود و اثراتی مانند از میان رفتن فولیکول‌های مو و سلول‌های پوششی سیستم هاضمه علی الخصوص معده دارد.

علت دیگر برای دلیل مرگ بوسیله سرطان، متابولیزه شدن سلول‌های تندرست و سالم بوسیله ‌‌سلول‌های سرطانی است.

این پروسه سبب ایجاد زیان‌های بافتی میشود.

مورد دیگر حضور سلول‌های سرطانی در موقعیت سلول‌های عادیست.

این در حالیست که این سلول‌ها کارکرد معمولی سلول‌ها را نداشته و سبب پیدایش آشفتگی در انجام آن فرآیند می‌شوند.

راهکاری که یک نوع خاص سرطان سبب مرگ میشود با دقت به این که عینا چه فرآیندی تحت تاثیر قرار گرفته باشد متفاوت خواهد بود. کشنده‌ترین انواع سرطان‌ها انواعی هستند که افزون‌تر از سایرین متحمل متاستاز می‌شوند؛ زیرا لانه‌گزینی بیشتر این انواع سبب ایجاد آشفتگی در شمار بیشتری از سلولهای بدن میشود.

بطور نمونه تومورهای سیستم هاضمه با مسدود کردن لوله گوارشی و ایجاد آشفتگی در عمل گوارش و هم چنین جذب مواد خوراکی توانایی دارند براحتی سبب مرگ فرد بیمار گردند.

در تشخیص سرطان ریه میزان بالاتر رفته سلول‌ها در آن‌ها می‌تواند جذب اکسیژن و تبادل گازها را تحت اثر قرار بگذارد.

سلولهای سرطانی هم چنین توانایی دارند سبب مسدود شدن قسمتی از ریه بشوند که خود سبب جمع‌شدگی در آن قسمت شده و باعث ایجاد عفونت می‌گردد.

در این وضعیت فرد بیمار با سرطان پیشرفته قادر به بهبودی حتی به یاری آنتی‌بیوتیک‌ها نبوده و در این وضعیت سرطان سبب مرگ فرد بیمار میشود.

چنانچه سلول‌های سرطانی به ساختارهای استخوانی و کبد پخش شوند، توانایی دارند سبب آشفتگی در اعتدال شیمیایی بدن گردند.

بدن آدم در شرایط فیزیولوژیک غلظت مواد شیمیایی خود را با دقت بسیار بالایی تنظیم مینماید.

در نهایت آشفتگی در این ساختار ‌بسرعت میتواند منجر به مرگ گردد.

بطور نمونه بدخیمی‌های درگیرکننده استخوان‌ها سبب آزادسازی میزان فراوانی کلسیم به گردش خون شده و سیستم‌های تنظیم‌کننده نیز از پس کنترل آن برنیامده و نهایتا فرد بیمار هوشیاری خود را از دست داده و نهایتا جان خود را از دست میدهد.

کبد کارخانه شیمیایی بدن محسوب می‌شود.

به همین صورت در صورت گرفتار بودن بافت کبد با سلول‌های سرطانی وظیفه طبیعی با اختلال مواجه شده و سبب از دست رفتن هوشیاری فرد بیمار و بعد مرگ او میشود.

در صورت رشد سلول‌های سرطانی در مغز استخوان، طبیعتاً سلول‌های تندرست و سالم مغز استخوانی پایین‌تر به منظور تولید سلول‌های خونی وجود خواهد داشت.

نتیجه اساسی آن ایجاد کاهش گلبول‌های قرمز خون در فرد بیمار خواهد بود.

هم چنین ایجاد گلبول‌های سفید خون نیز با اشکال مواجه شده و بنابراین دستگاه دفاعی و ایمنی فرد بیمار تضعیف خواهد شد.

آشفتگی در ایجاد مگاکاریوبلاست‌ها نیز سبب کاهش شمار پلاکت‌های خونی و مشکلات انعقادی می‌گردد.

در این وضعیت خونریزی در نقطه‌های گوناگون بدن به مانند مغز میتواند منجر به سکته‌های مغزی شده و زیان‌های خطرناکی بر جای گذارد.

بعضی از انواع سرطان‌ها با ایجاد بعضی مواد اعتدال سیستم‌های جسم را به به صورت مستقیم تحت تاثیر قرار میدهند.

به عنوان نمونه این مواد توانایی دارند سبب کم کردن وزن شدید و هم چنین دهیدراته شدن بدن گردند.

بسیاری از راههای درمانی برای سرطان‌ها با وجود فقدان توانایی در معالجه کامل بیماری توانایی دارند سبب کنترل بیماری برای زمانی طولاتی گردند.

میزان این کامیابی به طور مستقیمی با زمان شناسایی بیماری ارتباط دارد.

در اول پسندیده‌تر است. تعریفی دقیق از واژه سرطان داشته باشیم.

طبیبان سرطان را بعنوان تقسیم تنظیم‌نشده سلول‌ها تعریف میکنند.

این سلول میتوانند در تامین مواد خوراکی برای سلول‌های تندرست و سالم خلل ایجاد کنند و سبب صدمه دیدن سلول‌های تندرست و سالم گردند.

ولی به عنوان نمونه این توضیحات علت قانع‌کننده بر کشنده بودن متاستازهای مغز استخوان ارائه نمی‌دهد.

بطور رایج مریض گرفتار و مبتلا به سرطان از نوعی اتلاف در جسم خود (cachexia) رنج می‌برد.

این اتلاف می‌تواند متعاقب از مواد سمی آزادشده بوسیله سلول‌های سرطانی و یا بوسیله سلول‌های تندرست و سالم در جواب به سرطان باشند.

با وجود این هنوز سوالات خیلی زیادی در این مورد مطرح بوده و جوابی قانع کننده برای آن وجود ندارد.

نکته‌ی دیگر در زمینه سرطان‌ها درصد کشندگی آن‎ها است. میزان پرخطر بودن سرطان‌ها بهیچوجه با همدیگر یکسان نمی‌باشند. بطور نمونه سرطان پروستات در آقایان کهن سال خیلی رایج می‌باشد با وجود این تنها ۳٪ از اشخاص مطلع از سرطان پروستات خود به دلیل بیماری جان که مردها

در حقیقت بر طبق تحقیقات علمی شکل گرفته تنها ۱۷٪ از آقایان پیش از مردن خود از سرطان پروستات خود آگاه می‌شوند و تنها ۳٪ از آن اشخاص به علت سرطان می‌میرند.

شایان توجه است بالارفتن سن احتمال گرفتار شدن به برخی سرطان‌ها را شدیدأ افزایش میدهد.

بیشتر سرطان‌ها در سالهای حدود ۵۵ سال یا افزون‌تر از آن رخ می‌دهند.

یکی از با اهمیت‌ترین مشکلات در درمان بدخیمی بحث تشخیص بموقع و زودهنگام آن است.

بخش زیادی از بیمارن به علت تشخیص دیرهنگام این اختلال قادر به مداوا آن نبوده‌اند که به مانند علل و دلایل آن دشوار بودن روندهای تشخیصی این مریضی است.

بتازگی پژوهشگران سوئدی آزمایش خونی ابداع کرده اند که گفته میشود در ۹۶ درصد از موردهای، مبتلا شدن به بدخیمی را به دقت تشخیص می‌دهد و در ۷۱ درصد از موردهای نیز نوع آن را بدرستی اعلام میکند.

پژوهندگان چینی نیز موفق به ایجاد نانوبلورهای جدیدی شدند که از اونها میشود در تصویربرداری و تشخیص سلول‌های سرطانی استفاده کرد.

بعضی از روشهای کلی مانند فقدان مصرف سیگار و دخانیات ، مصرف غذای تندرست و سالم ،اجتناب از عوامل تراتوژن (برخی مواد شیمیایی صنعتی مانند آزبست، اشعه یونیزان مانند کار در رادیولوژی، نور خورشید و…)، ورزش و اجتناب از رفتارهای پرخطر جنسی در جلوگیری از بروز بدخیمی موثرند.

بتازگی پژوهشگران در تحقیقات علمی خود روی حیوانات متوجه شدند که دویدن تا پنجاه درصد مقدار تومورها را تقلیل میدهد.

بررسی‌های جدید نشان میدهد که سبک و شیوه زندگی و علل محیطی، عامل ۷۰ تا نود درصد انواع سرطان‌ها هستند.

به همین سبب متخصصان معتقدند که سرطان با زندگی تندرست قابل پرهیز است.

برخی از رایج ترین روش های درمان سرطان عبارتند از:

• جراحی: این روش شامل برداشتن تومور و بافت سرطانی اطراف آن است.
• شیمی درمانی: این روش از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
• پرتودرمانی: این روش از اشعه برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
• درمان هدفمند: این روش از داروهایی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.
• ایمونوتراپی: این روش از سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

انتخاب روش درمانی مناسب به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع سرطان، مرحله بیماری، سن و سلامت کلی بیمار.

در اینجا توضیح مختصری در مورد هر یک از این روش ها آورده شده است:

جراحی

جراحی یکی از رایج ترین روش های درمان سرطان است. این روش می تواند برای برداشتن تومور، بافت سرطانی اطراف آن، یا کل عضو یا اندامی که سرطان در آن گسترش یافته است استفاده شود.

جراحی سرطان می تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله درد، خونریزی، عفونت، و آسیب به بافت سالم.

شیمی درمانی

شیمی درمانی از داروهای شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این داروها می توانند به صورت خوراکی، تزریقی، یا موضعی مصرف شوند.

شیمی درمانی می تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله ریزش مو، حالت تهوع و استفراغ، خستگی، و عفونت.

پرتودرمانی

پرتودرمانی از اشعه برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این اشعه می تواند از خارج بدن (پرتودرمانی خارجی) یا از داخل بدن (پرتودرمانی داخلی) ساطع شود.

پرتودرمانی می تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله خستگی، قرمزی پوست، و اسهال. پرتودرمانی چه زمانی انجام می شود؟

درمان هدفمند

درمان هدفمند از داروهایی برای هدف قرار دادن و از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این داروها می توانند به سلول های سرطانی آسیب برسانند بدون اینکه به سلول های سالم آسیب برسانند.

درمان هدفمند می تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله خستگی، حالت تهوع و استفراغ، و عفونت.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی از سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. این روش می تواند به بدن کمک کند تا سلول های سرطانی را شناسایی و از بین ببرد.

ایمونوتراپی می تواند عوارض جانبی مختلفی داشته باشد، از جمله خستگی، حالت تهوع و استفراغ، و عفونت.

علاوه بر این روش های درمانی، روش های درمانی دیگری نیز در حال توسعه هستند. این روش ها شامل درمان های ژنتیکی، سلول درمانی، و درمان های مبتنی بر فناوری نانو هستند.

پیشرفت های اخیر در درمان سرطان

در سال های اخیر پیشرفت های زیادی در درمان سرطان حاصل شده است. این پیشرفت ها منجر به افزایش بقای بیماران مبتلا به سرطان شده است.

برخی از پیشرفت های اخیر در درمان سرطان عبارتند از:

• توسعه داروهای جدید و موثرتر
• بهبود روش های جراحی
• استفاده از فناوری های جدید، مانند پرتودرمانی سه بعدی و ایمونوتراپی

آینده درمان سرطان

انتظار می رود که در آینده پیشرفت های بیشتری در درمان سرطان حاصل شود. این پیشرفت ها می تواند منجر به درمان های موثرتر و ایمن تر برای سرطان شود.

برخی از زمینه های تحقیقاتی که در حال حاضر بر روی آنها تمرکز می شود عبارتند از:

• توسعه داروهای جدید که می توانند به طور خاص سلول های سرطانی را هدف قرار دهند
• استفاده از فناوری های جدید، مانند سلول درمانی و مهندسی بافت، برای بازسازی بافت های آسیب دیده توسط سرطان
• توسعه روش های جدید تشخیص زودهنگام سرطان

با ادامه تحقیقات در این زمینه ها، امید می رود که روزی بتوان سرطان را به طور کامل درمان کرد.