آپنه خواب انسدادی از خفیف تا شدید

آپنه خواب انسدادی (OSA) معمولا می تواند پس از مشاهده خواب فرد در کلینیک یا با استفاده از ابزار آزمایش در خانه در طول شب، تشخیص داده شود. اگر تصور می کنید که مبتلا به آپنه خواب انسدادی هستید، بهتر است برای انجام معاینات دقیق تر به یک متخصص خواب مراجعه کنید.

قبل از ملاقات پزشک خود، بهتر است یکی از دوستان از اقوام خود را همراه ببرید تا در صورت امکان شما را در زمان خواب مشاهده کنند. به علاوه پر کردن یک پرسشنامه در مور خواب نیز می تواند موثر باشد. در این پرسشنامه می پرسد که تا چه اندازه امکان دارد در موقعیت هایی مانند تماشا کردن تلویزیون یا نشستن در یک جلسه خوابتان ببرد. نمره حاصل از این پرسشنامه به پزشک شما کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا شما مبتلا به اختلال خواب هستید یا خیر.

زمان مراجعه به پزشک

زمانی که به پزشک خود مراجعه می کنید، معمولا سوالاتی از شما می پرسد، از جمله اینکه آیا برخلاف خواسته خود در طول روز به خواب رفته اید.

به علاوه پزشک معاینات و آزمایشاتی را انجام می دهد، مانند آزمایش فشار خون. آزمایش خون نیز معمولا گرفته می شود. این آزمایش ها کمک می کنند تا دلیل خستگی شما، اگر بی خوابی نباشد، مشخص شود، به عنوان مثال کم کاری تیروئید نیز باعث خستگی در طول روز می شود. مرحله بعد مشاهده شما در زمانی خواب است. به این منظور پزشک شما را به یک مرکز خواب محلی معرفی خواهد کرد. این کلینیک ها کمک و درمان افراد کبتلا به اختلالات خواب هستند.

مشاهده خواب بیمار

متخصصان خواب در مرکز بررسی خواب ابتدا از بیمار در مورد علائم و سابقه بیماری سوالاتی می پرسند و معایناتی انجام می دهند. این معاینات عبارتند از اندازه گیری قد و وزن تا توده بدن وی را تعیین کنند و همچنین دور گردن بیمار را اندازه می گیرند. این اندازه گیری ها به این دلیل است که اضافه وزن و داشتن گردن بزرگ می توانند خطر بروز آپنه خواب انسدادی را افزایش دهند.

سپس متخصص برای بررسی خواب بیمار در طول شب در کلینیک برنامه ریزی خواهد کرد یا مانیتور و تجهیزاتی را برای بردن به خانه بیمار آماده خواهد کرد.

بررسی خواب در خانه

تجهیزاتی که بیمار با خود به خانه می برد، عبارتند از:

• یک سنسور تنفسی
• سنسوری برای کنترل ضربان قلب بیمار
• باندهایی که در اطراف سینه بیمار قرار می گیرند.
• سنسورهای اکسیژن که روی انگشت بیمار قرار می گیرند.

این تجهیزات سطح اکسیژن، میزان تنفس، ضربان قلب و خرخر کردن در طول خواب را ضبط می کنند. اگر اطلاعات بیشتری در مورد خواب نیاز باشد، یک بررسی کامل تر به نام پلی سومنوگرافی لازم خواهد بود که در مرکز تخصصی خواب انجام می شود.

آزمایش در یک مرکز خواب

آزمایش اصلی که برای تحلیل خواب شما در مرکز خواب انجام می شود، پلی سومنوگرافی نامیده می شود. در طول شب قسمت های مختلف بدن در هنگام خواب بررسی خواهند شد.

در این نوع بررسی الکترودها و باندهایی در قسمت های مختلف بدن و روی سطح پوست قرار خواهند گرفت. سنسورها بر روی پاها نیز قرار می گیرند و یک سنسور اکسیژن به انگشت متصل می شود.

در زمان انجام پلی سونوگرافی آزمایشات مختلفی انجام می شوند که عبارتند از:

• نوار مغزی EEG – این آزمایش امواج مغزی را بررسی می کند.
• الکترومیوگرافی EMG – این آزمایش تن عضلانی را کنترل می کند.
• ضبط حرکات در قفسه سینه و شکم
• ضبط جریان هوا از طریق دهان و بینی
• پالس اکسیمتری – این آزمایش میزان ضربان قلب و سطح اکسیژن خون را بررسی می کند.
• الکتروکاردیوگرافی ECG – این آزمایش قلب را کنترل می کند.

تجهیزات ضبط صدا و ویدئو نیز مورد استفاده قرار می گیرند.

اگر آپنه خواب انسدادی در ساعت های اولیه شب تشخیص داده شود،به فرد فشار هوای مثبت و مداوم داده خواهد شد (CPAP). CPAP ماسکی است که هوای فشرده و مداوم را وارد مسیر هوا می کند و از بسته شدن آن جلوگیری می کند و در نتیجه از آپنه خواب انسدادی جلوگیری خواهد کرد.

تعیین شدت آپنه خواب انسدادی

شدت آپنه خواب انسدادی به وسیله میزان تحت تاثیر قرار گرفتن تنفس در طی یک ساعت تعیین می شود. این تاثیرات با استفاده از شاخص آپنه – شاخص hypopnea (AHI) – اندازه گیری می شوند. شدت آپنه خواب با استفاده از معیارهای زیر اندازه گیری می شود:

• خفیف – یک AHI در یک ساعت 5 تا 14 بار اتفاق می افتد.
• متوسط – یک AHI در یک ساعت 15 تا 30 بار اتفاق می افتد.
• شدید – یک AHI در یک ساعت بیشتر از 30 بار اتفاق می افتد.

شواهد موجود نشان می دهند که درمان پیشنهاد شده به احتمال زیاد برای افراد مبتلا به آپنه خواب متوسط یا شدید مفید خواهد بود.

♦  دکتر مصطفی امیری متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات – دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

♦  فلوشیپ اختلالات خواب از اسپانیا