هر آنچه راجع به سرطان مثانه باید بدانیم!

هر آنچه راجع به سرطان مثانه باید بدانیم!

رشد غیر طبیعی سلول ها یا تکثیر سلول های سرطانی در پوشش داخلی دیواره ی مثانه، باعث ایجاد سرطان مثانه می شود. اکثرا سرطان های مثانه در مراحل اولیه قابل تشخیص اند. درست زمانی که هنوز تومور به خارج ازمثانه گسترش نیافته است و درمان موفقیت آمیز است.

وجود خون در ادرار (هماچوری)

یکی از نشانه های سرطان مثانه، وجود خون در ادرار است که به نام هماچوری هم مشهور است. البته باید دانست که وجود خون در ادرار همیشه به معنی سرطان مثانه نیست. هماچوری اغلب به علت سایر شرایط مانند عفونت، بیماری مقاربت جنسی، اختلالات خونی، تروما، مشکلات کلیوی، ورزش یا عوارض جانبی داروها اتفاق می افتد. خون در ادرار گاهی می تواند توسط چشم غیر مسلح (هماچوری نادر) و یا فقط در آزمایش ادرار (هماچوری میکروسکوپی) تشخیص داده شود.
گاهی اوقات ادرار تغییر رنگ می دهد و به نظر قهوه ای می رسد و یا تیره تر از حد همیشه خواهد بود. در مواردی نادر نیز رنگ ادرار قرمز روشن خواهد بود.

تغییرات مثانه

سرطان مثانه، گاهی اوقات باعث ایجاد تغییراتی در عادات مثانه می شود. این احساسات شامل احساس سریع به دفع ادرار بدون تولید ادرار خواهد بود. علائم دیگر می تواند شامل درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن باشد. (هنگامی که عفونتی وجود ندارد) این علائم و مشکلات مثانه مانند خونریزی معمولا به دلایلی به غیر از سرطان ایجاد می شوند سرطان مثانه تا زمانی که به مرحله ی پیشرفته برسد که درمانش را مشکل تر و دشوار می کند منجر به ایجاد علائم نمی شود.

دلایل احتمالی سرطان مثانه (سیگار کشیدن)

سیگار کشیدن بزرگترین عامل خطر شناخته شده برای سرطان مثانه محسوب می شود. سیگاری ها 4 برابر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان مثانه نسبت به غیر سیگاری ها هستند. مواد شیمیایی سمی و مضر در دود سیگار وارد جریان خون و ریه ها شده و در نهایت توسط کلیه ها فیلتر شده و به ادرار منتقل می شوند. همین امر باعث تجمع و غلیظ شدن مواد شیمیایی مضر در مثانه می شود. کارشناسان معتقدند که سیگار کشیدن باعث ایجاد نیمی از سرطان های مثانه در مردان و زنان می شود.

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی 

قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خاص در محل کار نیز می تواند خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهد. این افراد شامل: کارگران کارخانه های فلز، آرایشگاه ها و مکانیک ها هستند.

مواد شیمیایی آلی آروماتیک معطر، که در صنعت رنگ استفاده می شوند با ایجاد سرطان مثانه در ارتباط اند. افرادی که در کارخانه های تولید فلز، چرم، پارچه لاستیک و رنگ کار می کنند باید اطمینان حاصل کنند که پروتکل های ایمنی توصیه شده را دنبال کنند. سیگار کشیدن این کارکنان هم این خطر را چند برابر می کند.

چه کسانی در معرض ابتلا به سرطان مثانه اند؟

سرطان مثانه می تواند در هر فردی نمایان شود. اما گروه خاصی در خطر ابتلای بالاتری قرار دارند. احتمال گرفتن سرطان مثانه در مردان بیشتر از زنان است. تقریبا 3 برابر.سرطان مثانه در 90% موارد در افراد بالای 55 سال رخ می دهد و سفید پوستان 2 برابر بیشتر از سیاه پوستان در معرض ابتلا هستند.
عوامل دیگری که خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش می دهند عبارتند از:

_ سابقه ی خانوادگی
_ نقص های مثانه در حین تولد
هنگامی که فردی با نقص مرئی یا نامرئی در اندامی که مثانه را شکم متصل می کند به دنیا می آیند، مثانه در معرض عفونت های مکرر قرار می گیرد. همین مساله باعث افزایش حساسیت مثانه به ناهنجاری های سلولی می شود که می تواند منجر به سرطان شود. التهاب مزمن مثانه، عفونت های مکرر مثانه، سنگ های مثانه و سایر مشکلات دستگاه های ادراری باعث آسیب به مثانه می شوند، می توانند خطر ابتلا به سرطان مثانه را افزایش دهند.

تشخیص سرطان مثانه

آزمایش تک خاصی برای تشخیص سرطان مثانه وجود ندارد، اگر چه آزمایش ادرار می تواند نشان دهد که سرطان وجود دارد. در صورت بروز سرطان، ممکن است چندین تست دیگر از جمله سیتولوژی ادرار و آزمایشاتی برای تومور مارکرها انجام می شود.

سیستوسکوپی

سیستوسکوپی، نوعی آندوسکوپی است که در آن تصویری از درون مثانه، از طریق یک لوله نازک و روشن که شامل دوربین است به دست می آید. این ابزار هم چنین می تواند بیوپسی انجام دهد. بیوپسی بافت، قابل اطمینان ترین روش برای تشخیص سرطان مثانه است.

ادرار و سیتولوژی ادرار

تجریه و تحلیل ادرار یک آزمایش بسیار مفید در تشخیص و غربالگری است که در بسیاری از بیماری ها استفاده می شود. آزمایش ادرار هرگونه اختلال در ادرار نظیر خون، پروتئین، قند (گلوکز) را تشخیص می دهد. سیتولوژی ادرار بررسی میکروسکوپی ادرار به منظور یافتن سلول های غیر طبیعی است که ممکن است منشا سرطان مثانه باشد.

پیلوگرام داخل وریدی 

یک تست XRAY است که از رنگ به منظور نشان دادن، کلیه ها، رحم مثانه استفاده می کند. رنگ استفاده شده در این تکنیک، رنگ ارگان های دستگاه ادراری را متمایز می کنند و به پزشکان اجازه می دهد ناهنجاری های خاصی سرطان را مشخص کنند.

MRI و CTSCAN

سی تی اسکن و ام آر آی، اغلب به منظور شناسایی تومورها و کشف سلول های سرظان زا استفاده می شود. خصوصا ردیابی سلول هایی که متاستاز داده اندو به بخش های مختلف بدن کشیده شده اند. سی تی اسکن، یک نمای سه بعدی از مثانه، دستگاه ادراری و لگن برای مشاهده ی توده ها و سایر ناهنجاری ها فرهم می کند. سی تی اسکن، اغلب هم زمان با توموگرافی انتشار پوزیترون PEI به منظور برجسته کردن سلول هایی که رشد و متابولیسم بالایی دارند به کار گرفته می شود.

اسکن استخوان 

اگر تومور در مثانه یافت شود، اسکن استخوان ممکن است انجام شود تا تعیین شود که آیا سرطان به استخوان گسترش یافته است یا خیر. اسکن استخوان شامل ورود دوز کوچکی از مواد رادیواکتویته به داخل رگ هاست. اسکن کامل بدن، نقاط پیش رونده ی سرطان را نشان می دهد.

انواع مختلف سرطان مثانه

سرطان های مثانه، به این علت که نوع های خاصی از سلول های مثانه، سرطانی می شوند به این نام نامیده می شوند بیش تر سرطان های مثانه کارسینوم سلول ترانزشیال هستند، سرطانی که در سلو لهای موجود در درونی ترین لایه ی پوشش دستگاه ادراری مربوط به مثانه ایجاد می شود. سایر انواع کمتر شایع سرطان مثانه، کارسینوم سلول سنگفرشی و آدنوکارسینو وا هستند. کارسینوم سلول سنگفرشی، همان طور که از اسمش برمی آید در سلول های ظریف مسطح ایجاد می شود و ممکن است بر اثر التهاب و عفونته ای طولانی مدت در پوشش دستگاه ادراری مثانه ایجاد شود.

مراحل سرطان مثانه

مراحل سرطان مثانه، عموما به میزان گسترش آن بستگی دارد.
TMS: یک سیستم پویاست که متخصصان از آن استفاده می کنند تا میزان پیشرفت سرطان مثانه را نمایش دهند.
T: توضیح می دهد که سرطان تا چه حد پیشرفت کرده است.
N: نشان می دهد که آیا سرطان به گره های لنفاوی نزدیک مثانه گسترش یافته است یا خیر.
M: نشان می دهد که آیا سرطان به اندام ها و مکان های تورترمتاستاز داده است یا خیر
مرحله 0a (Ta، N0، M0): سرطان کارسینوم پاپیلار غیر تهاجمی است و به بافت همبند یا عضله دیوار مثانه حمله نکرده است.
مرحله 0is (Tis، N0، M0): سلول های سرطانی تنها در بافت انعطاف داخلی مثانه.
مرحله I (T1، N0، M0): تومور بر روی دیواره مثانه گسترش یافته است.
مرحله II (T2، N0، M0): تومور به داخل دیواره داخلی نفوذ کرده و در عضله دیواره مثانه وجود دارد.
مرحله III (T3، N0، M0): تومور از طریق مثانه به چربی اطراف مثانه گسترش یافته است.
مرحله چهارم به یکی از موارد زیر اعمال می شود: (T4، N0، M0): تومور از طریق دیواره مثانه و به دیواره لگن یا شکم افزایش یافته است.
هر T، N1، M0: تومور به گره های لنفاوی مجاور گسترش یافته است. هر T، هر N، M1: تومور به گره های لنفاوی دور یا سایت هایی مانند استخوان ها، کبد یا ریه ها گسترش یافته است.

علت بوجود آمدن سرطان کبد

درمان سرطان مثانه، جراحی

سرطان های زودرس در اغلب موارد با عمل جراحی درمان می شوند. ابزار رسکلتوسکوپ با حلقه ی سیم کوچک  وارد مثانه می شود. حلقه تومور را از طریق جریان الکتریکی می برد و می سوزاند و اجازه می دهد که از مثانه خارج شود.

سیستکتومی جزئی و رادیکال

سیستکتومی جزئی شامل حذف بخشی از مثانه است. این عمل معمولا برای تومورهای کم درجه ای است که به درون دیواره ی مثانه نفوذ کرده اند اما به ناحیه ی کوچکی در مثانه محدود اند. اما در سیستکتومی رادیکال، کل مثانه برداشته می شود. (هم چنین گره های لنفی اطراف آن و مناطق دیگر که حاوی سلول های سرطانی هستند) اگر سرطان در بیرون از مثانه و در بافت همسایه متاستاز شود، ممکن است اندام های دیگر مانند رحم، تخمدان در زنان و پروستات در مردان هم برداشته می شود.

انحراف جریان ادراری بعد از جراحی عمل مثانه

هنگامی که کل مثانه برداشته می شود جراح راه دیگری برای ذخیره و انتقال ادرار ایجاد می کند. این روش انحراف ادراری است. بسته به نوع اولویت، یک کیسه می تواند داخل یا خارج از بدن برای جمع آوری ادرار قرار گیرد. گاهی این کیسه از جنس بافت روده است. بعضی تحقیقات هم بیان کرده اند استفاده از یک مثانه ی مصنوعی در بعضی بیماران موفقیت آمیز بوده است.

شیمی درمانی

در بعضی موارد قبل از عمل جراحی، شیمی درمانی برای کاهش تومور های سرطانی استفاده می شود. هم چنین شیمی درمانی می تواند بعد از جراحی به منظور از بین بردن باقی سلول های سرطانی استفاده شود. شیمی درمانی مکن است به صورت داخل وریدی یا به طور مستقیم داخل مثانه انجام شود.

اثرات جانبی شیمی درمانی

_ تهوع و استفراغ
_ از دست دادن اشتها
_ ریزش مو
_ زخم داخل دهان و یا دستگاه گوارش
_ احساس خستگی، کمبود انرژی
_ افزایش حساسیت به عفونت
_ کبودی ای خونریزی
_ سوزش ملایم در دست یا پا

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی شامل استفاده از باکتری های مفید از طریق کاتتر (لوله) به مثانه وارد می شود تا سیستم ایمنی بدن را به جنگ باکتری ها و سلول های سرطانی وا دارد. BCG نوعی باکتری است که در این درمان استفاده می شود. درمان با BCG یک بار در هفته انجام می شود و می تواند بعد از عمل استفاده شود تا احتمال عود تومور کاهش یابد، عوارض جانبی ایمونوتراپی می تواند تحریک مثانه، خونریزی جزئی در مثانه و علائم آنفولانزا باشد.

اشعه درمانی

پرتو درمانی چیست:
روشی بدون درد، نامرئی و پر از انرژی است که می تواند سلول های سالم و سرطانی هر دو را از بین میبرد. رادیوتراپی می تواند به عنوان روشی جایگزین یا علاوه بر شیمی درمانی، جراحی و… برای ازبین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.

تابش خارجی

تابش خارجی، توسط دستگاهی در بیرون از بدن تولید می شود. هدف دستگاه، تمرکز تابش روی تومور است. تابش خارجی، معمولا 5 روز در هفته به مدت 5 تا 7 هفته انجام می شود.

تابش داخلی

تابش داخلی، شامل قراردادن یک پلت کوچک از مواد رادیواکتیو در داخل مثانه است. درمان چند روز طول می کشد و بیمار باید تا زمان خروج، پلت در بیمارستان بماند.

عوارض جانبی تابش

خستگی، تهوع، تحریک پوست، ادرار با در، اسهال

درمان های جایگزین سرطان مثانه 

تاکنون هیچ درمان جایگزینی یا مکملی برای پیشگیری و یا درمان سرطان مثانه نشان داده نشده است. محصولات انجام شده در حال بررسی نقش چای سبز یا جوانه های بروکلی به عنوان درمان های متداول بالقوه است.

نرخ بقا

همانند بسیاری از سرطان ها، میزان بقا به مرحله یا میزان گسترش سرطان بستگی دارد. حدود 50 درصد از سرطان های مثانه هنگامی که سرطان یا موتور به پوشش داخلی مثانه محدود می شود شناسایی می شود و میزان برای 5 سال 100 درصد باقی می مانند، سرطان هایی که بیشتر گسترش یافته اند، معمولا دارای میزان بقای کمتری اند. امروزه میزان بقایای نسبی در تمام مراحل سرطان مثانه در 5 سال 77%، در 10 سال 70% و در 15 سال 65% است.

رابطه جنسی پس از درمان سرطان مثانه

جراحی در برداشتن سرطان مثانه می تواند به اعصاب لگن آسیب رساند و مشکلات جنسی ایجاد کند.

تغییرات برای مردان

در برخی مردان اختلالات نعوذ ایجاد می شود. در جوانان ممکن است زنان باعث بهبودی شد، اگر عمل جراحی در جهت برداشتن غدد پروستات و تولید کننده ی مایع منی باشد، اسپرم نمی تواند تولید شود.

تغییرات جراحی زنان

در زنان ممکن است رحم، تخمدان ها و بخشی از واژن در جراحی رادیکال حذف شوند. قاعدگی، حاملگی برای همیشه متوقف شود.

پیشگیری از سرطان مثانه 

هیچ راهی برای جلوگیری از سرطان مثانه وجود ندارد، اما توصیه می شود سالم زندگی کنید. مصرف سیگار را متوقف کنید،  مصرف الکل را متوقف یا محدود کنید، در رژیم غذایی مصرف سبزیجات، میوه را بگنجانید. از مواد شیمیایی خطرناک دوری کنید، ورزش کنید.

درمان های جدید و تجربی برای سرطان مثانه

درمان های جدید برای سرطان مثانه، مورد بررسی قرار می گیرند که شامل درمان فتودینامیک، ژن درمانی و درمان مصرف فیبر اند.

درمان فتودینامیک

استفاده از نورلیزرو مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی و کوچک شدن تومورها

مقالات بعدی ما را دنبال کنید.

محقق و مترجم: میلاد اسد بیگی