روان شناسی فرا فردی چیست و چگونه اثر می کند؟

روان شناسی فرا فردی

روان شناسی فرا فردی ( یا همان مشاوره فرا فردی ) رویکردی انسان مدار یا انسان گرایانه در برابر روش های روان درمانی دارد که توسط روان شناس آمریکایی، آبراهام ماسلو در دهه 1960 پیشرفت و گسترش یافت.

واژه ‘transpersonal‘ به معنای ” در ورای و آن سوی فرد” است که هدف اصلی و ملخص کلام این نوع روش درمانی را منعکس می کند_ _ کندوکاش، جستجو و بررسی رشد انسان و کمک به افراد در پیدا کردن شناخت عمیق تری از خویشتن.

روان پزشکان برای تمامیت و همه جنبه های فرد ارزش قائل اند. آنها بر این باورند که ضمیر، نهاد و عنصر اساسی هر شخصی آمیزه ای از جنبه ها و یا ویژگی های فرا فردی، متعالی و معنوی تجربه های آدمی ست.

تمامی تجربه های آدمی ارزشمند بوده و موجبات رشد و تعالی او را فراهم می آورد و هرکس با توجه به ذات و سرشت خود به سوی حقیقتی بزرگ قدم بر می دارد. در نهایت، در روان شناسی فرا فردی، التیام و بهبود یافتن و رشد هر فردی بستگی بسیار زیادی به شناخت او از خود دارد.

متدلوژی و روش تحلیلی مورد استفاده برای اجرای این پروسه درمانی ترکیبی از سنت ها و رسوم روحانی و معنوی ست که با اصول بنیادی روان شناسی معاصر پیوند خورده است.

چهار چوب و ساختار اصلی آن می تواند به درمان طیف گسترده ای از انسان ها با شخصیت های متمایز کمک کند، مانند:

گروهی از مردم چون خانواده ها و همکاران. از افرادی که از آموزش های چنین روش درمانی بهره میبرند، انتظار می رود که شناخت کامل و بی نقصی از خود، توانایی ها و روابط اجتماعی و خویشاندی شان پیدا کنند و به مهارت هایی مجهز شوند که بتواند به آنها در رویارویی با زندگی واقعی و چالش های آن کمک کند.

بررسی فکری روان شناسی فرا فردی

روان شناسانی که از اصول روان شناسی فرا فردی بهره می برند، بر این باورند که وجودیت، تمامیت و رشد و تعالی انسان از آنجایی آغاز می شود که افراد از دست یابی به و شکوفایی استعدادهای بالقوه خود باز می مانند ( برای مثال دچار اختلالات روانی می شوند).

در روان شناسی فرا فردی، برای انسان شخصیت مشروط و محدود در نظر گرفته نمی شود. در واقع، تمامی ویژگی های شخصیتی و خصلت هایی که به ما نسبت داده می شود، همچون پوشش و نقابی بر روی خود واقعی و فطرت ماست.

جوهره و هستی ما همچون پوسته و صدفی است که روح و روان ما را به زندگی واقعی انتقال می دهد و بنابراین، انچه که ما هستیم پنجره ایست به سوی ضمیر فرا فردیمان. به همین علت است که در روان شناسی فرا فردی تمامی جنبه های وجودی انسان ( احساسی، معنوی، اجتماعی، جسمی، خلاق و عقلانی) مورد ملاحظه و توجه قرار می گیرد و به ما کمک می کند تا پیشرفت و ترقی کنیم. با پرورش استعدادها و توانایی های ذاتی مان، می توانیم خود را برای تغییرات طولانی مدت اماده سازیم.

یکی دیگر از عناصر کلیدی و مهم روان شناسی فرا فردی، اعمال محرک یا انگیخته های مثبت برعکس عذاب های فکری و روحی به روان ادمی است تا زمینه رشد و تعالی او فراهم شود.

این تکنیک به تحقیقات و مطالعات روان شناس آمریکایی، آبراهام ماسلو بر روی موضوع خود شکوفایی بر می گردد و باور به اینکه خلاقیت، تجارب، فعالیت، اقدامات فردی و همگان دوستي (فلسفه وعلم الاخلاق اعتقاد بر اينكه هدف غايي اعمال فردى بايد سعادت كل جامعه باشد) بیرون از شخصیت عادی هرکس و در کنه وجودی او یافت می شود.

با قرار دادن الگوهای مثبتی که مظهر ذات واقعی روحی ادمی هستند در مرکزیت توجه، روان شناسان به مراجعان خود اموزش می دهند تا توانایی های ذاتی خود را بشناسند و برای رسیدن به آن ایده آلها تلاش و کوشش کنند.

نقش روان شناس فرا فرد

روان شناسی فرا فردی به شدت به نوع رابطه درمانی میان روان شناس و مراجع وابسته است. نخست، روانش شناس می بایست وانمود کند که هم سنگ بیمار خود بوده و تلاش کند تا از نظر فکری و روحی به یکدیگر متصل و مرتبط باشند.

در واقع با مراجع خود همزاد پنداری کند، تجارب او را با گوشت و پوست خود کاملا احساس کند. این به اشتراک گذاری ذهن و خاطر تضمین می کند که احساس همدلی و روان آگاهی به موازات موضع نکته سنج و تحلیلگر روان شناس به وقوع می پیوندد.

اگرچه به طور اساسی، حالت اولیه ای که روان شناس می بایست بخود بگیرد، همان روراستی، احترام متقابل، صاف و سادگی و حس کنجکاوی در گفتار و رفتار است به گونه ای که چیزهایی که برای اولین بار گفته می شود، احساس می شود و به انها پرداخته می شود، تماما جدید هستند.

در نهایت، مراجع و روان شناس هر دو سخت تلاش می کنند که به یکدیگر توجه کامل داشته باشند، روی واقعی خود را به یکدیگر نشان دهند و نسبت به وجود هم اگاه باشند و همین عامل تضمین کننده ایجاد یک رابطه و محیط درمانی ایده ال است که موجبات رشد و بهبود بیمار را فراهم می آورد.

چگونگی عملکرد روان شناسی فرا فردی

روان شناسی فرا فردی، فرآیندی در جهت خودشکوفایی و خودشناسی ست که به مراجع کمک می کند به کنه ماهیت وجودی خود پی ببرد. این روش بر تقویت ، شرح و بسط دادن خصیصه های فردی، معنویت و خود آموزی (خود پیشبری) تاکید می کند_ _ کمک به مراجع در به کار گفتن اختیار و اراده آزاد و سرمایه های درونی تا بتواند به راحتی تضاد های درونی خود را رفع کند و تعادل را به زندگی باز گرداند. در پایان، از طریق روان شناسی فرا فردی، شخص به سطحی ازعملکرد برحسب کار و روابط می سرد که عادی و نرمال تلقی شده و در سلامت روانی کامل به سر می برد.

اگرچه متخصصان در نوع الگوی مورد استفاده در این فرآیند درمانی اختلاف نظر دارند، سه حوزه اصلی وجود دارد که آن را شامل می شود:

1. ورای روان شناسی خویشتن (روان شناسي : آن بخش از روان كه توسط حس ها با جهان رابطه دارد و كنش را رهبرى مي كند واستدلال مي سازد و مياندار نهاد id و فراخود superego و نيازهاى محيط است )
2. روان شناسی قابل تغییر و تعدیل
3. روان شناسی کل گرا (وابسته به سازواره های وابسته)

در این ساختار، روان شناسانی که در زمینه روان شناسی فرا فردی مطالعه و پژوهش می کنند، از میان گستره وسیعی از تکنیک ها، موردی را بر می گزینند که قابل آموزش باشد و از ثبات برخودار باشد به گونه ای که مراجع بتواند حتی پس از درمان نیز آن را بکار گیرد. براساس نیازهای خاص و شرایط فردی هر مراجع، این تکنیک ها قابل تعدیل و تغییر هستند.

خودپیشروی در روان شناسی فرا فردی سبب می شود که فرد به پرورش اندیشه و تفکرات خود به عنوان بخش سازنده ماهیت روحی و معنوی او اقدام کند. بدین گونه ست که روان شناسی فرا فردی قادر به ایجاد ثبات و برانگیختن حس درونی فرد برای دستیابی به آزادی، وحدت وجودی و سعادت است.

از جمله روش های متداول مورد استفاده در روان شناسی فرا فردی:

1. آگاهی و هشیاری نسبت به بدن و حرکات اعضای بدن
2. یادداشت روزانه
3. ورزش های هوازی
4. کمک به کودک درون
5. تجسم فکری
6. مدیتیشن
7. یوگا
8. هدف گذاری
9. پرورش افکار و رویاها
10. جرات آموزی
11. استفاده از روان شناسی گشتالت
12. روش درمانی بازگشت به الگوهاى كودكي
13. تقویت قوه تخیل و قدرت درون یابی
14. به کار بردن آثار هنری سمبولیک

حوزه های تحت تاثیر روان شناسی فرا فردی

روان شناسی فرا فردی برای افراد این زمینه و فرصت را ایجاد می کند که ارزش وجودی خود را بشناسند و آن را ارج نهند. این روش درمانی به خصوص برای افرادی سودمند است که ارزش وجودی خود را نمی دانند و بدترین تجربه خود را از زندگی دارند.

زمینه ها و یا مشکلاتی که روان شناسی فرا فردی می تواند در رفع آنها موثر باشد، شامل اضطراب و استرس، افسردگی، انواع ترس بیمار گونه و عادت های قوی است.

از جمله پیامدهای روان شناسی فرا فردی می توان به تقویت ارتباط معنوی، توجه به دیگران و پی بردن به ارزش زندگی اشاره کرد. منوط به تنوع استفاده از تکنیک ها در فرآیند درمان، میزان بهبود و رشد مراجعان با یکدیگر متفاوت و متمایز است.

در حالی که ورزش یوگا و فعالیت بدنی موجب تسکین اضطراب و استرس، افزایش کارکرد و ثبات ذهن می شوند، تمرین های هوازی موجب تغییر روش فکری و رویکرد فرد می شوند.

علاوه بر این، مدیتیشن و تجسم فکری به مراجع کمک می کند تا در درون خود آرامش برقرار کند در حالی که خواب درمانی و کمک به کودک درون موجب تقویت اعتماد به نفس و ایجاد تفکرات مثبت نسبت به زندگی در فرد می گردد.

[divider]

مرکز تحقیقات کلینیک مغز و اعصاب و روان آلومینا