حقایقی در مورد بیش فعالی!

وقتی به بیش فعالی فکر می کنید، چه چیزی به ذهنتان می رسد؟ یک تصور عامیانه از بیش فعالی در بین مردم وجود دارد، همه پسری پر انرژی را تصور می کنند که در حال دویدن به اطراف و سر و صدا کردن است.

اما همه مبتلایان به این اختلال لزوما بیش فعال نیستند و در سنین بزرگسالی اکثر آنها آرامتر از قبل می شوند. به همین دلیل بیش فعالی زمانی یک اختلال مربوط به دوران کودکی در نظر گرفته می شد، اما امروزه این اختلال در برخی بزرگسالان نیز تشخیص داده می شود.

بررسی ها نشان داده اند که 4 درصد بزرگسالان تحت تاثیر این اختلال قرار دارند. بسیاری از این افراد نمی توانند شغل ثابتی برای خود داشته باشند و یا روابط خود را حفظ کنند. این افراد معمولا فراموش کار هستند و بدون فکر کاری را انجام می دهند یا رابطه ای را شروع می کنند و گاهی به مواد مخدر روی می آورند یا دچار افسردگی می شوند. در حالیکه نمی دانند علت بروز تمام این مشکلات چیست.

در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی تشخیص این اختلال کمک بزرگی به آنها می کند پس از آن می توانند به زندگی معمول خود بازگردند. در ادامه به حقایقی در مورد این اختلال اشاره می کنیم که شاید تاکنون در مورد آنها چیزی نشنیده باشید.

دارو نمی تواند بیش فعالی را درمان کند.

دارو به بهبود علائم بیش فعالی کمک می کند و معمولا اولین پیشنهاد توسط پزشک است، اما بهتر است بدانید دارو به تنهایی کافی نیست. مبتلایان به اختلال بیش فعالی اغلب برای سازماندهی فکر و اولویت های زندگی خود به کمک احتیاج دارند. این افراد در سن بزرگسالی در موقعیت های بحرانی و گرفتن تصمیمات مهم لازم است کنترل و راهنمایی شوند. به علاوه حمایت های عاطفی نیز برای این افراد بسیار مهم و حیاتی است.

لزوما افراد پرانرژی به اختلال بیش فعالی دچار نیستند.

تقریبا تصور همه ما نسبت به اختلال بیش فعالی شبیه به هم است، اما در حقیقت بسیاری از افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، نه تنها بیش فعال نیستند بلکه منزوی و گوشه گیر نیز هستند. یک کودک بیش فعال ممکن است در کلاس بسیار ساکت باشد، طوریکه دیگران تصور کنند دائم در حال رویا پردازی است. در مورد بزرگسالان هم ممکن است فرد در مورد خواسته ها و کارهای خود مطمئن نباشد.

افراد مبتلا به بیش فعالی در توجه و تمرکز مشکلی ندارند.

این افراد با تمرکز کردن بر روی برخی مسائل مشکل دارند، اما ممکن است ساعت ها به انجام بازی کامپیوتری بپردازند یا یک متن قشنگ بنویسند. آنچه برای این افراد سخت است کنترل توجه شان به موارد دلخواهشان است. اگر مسئله ای برایشان جالب نباشد، وقت زیادی را از آنها می گیرد و شاید سرانجام نتوانند به خوبی روی آن تمرکز کنند. البته این مسئله در بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی مشکل بزرگی محسوب می شود و ممکن است روی روابط فرد تاثیر بگذارد.

بیش فعالی فقط یک نوع نیست

ویژگی ها، توانایی ها و چالش های افراد برای مقابله با بیش فعالی با یکدیگر متفاوت است. برخی افراد مبتلا به این اختلال خیلی محبوب هستند و به راحتی با دیگران ارتباط برقرار می کنند، برخی دیگر نمی توانند روابط خوبی با دیگران برقرار کنند اما در موقعیت های بحرانی مورد توجه دیگران هستند زیرا می توانند به خوبی از برخی توانایی های خود استفاده کنند.

هوش ارتباطی به بیش فعالی ندارد.

بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و افراد بزرگ هستند که به این اختلال مبتلا هستند. باهوش بودن به عملکرد بهتر مبتلایان به این اختلال کمک می کند، اما ابتلا به بیش فعالی تاثیری بر روی هوش و استعدادهای فرد نمی گذارد.

بسیاری از مبتلایان به بیش فعالی با حافظه کوتاه مدت خود دچار مشکل می شوند.

این افراد بسیاری از مسائل مربوط به گذشته های دور را به خاطر می آورند، اما به یاد ندارند که رئیس آنها سه دقیقه قبل در مورد چه چیزی صحبت کرد. داشتن یک تقویم یا سیستم یادآوری یکی از مهم ترین ابزاری است که فرد مبتلا به بیش فعالی باید داشته باشد.

مبتلایان به این اختلال در انجام مرتب کارهای روزمره دچار مشکل می شوند.

تحقیقات نشان داده اند که افراد مبتلا به این اختلال در خوابیدن دچار مشکل هستند. برخی دیگر دچار اختلال در عادت های خوردن غذا هستند. به طور کل انتخاب یک رژیم غذایی سالم، ورزش منظم و 8 ساعت خواب شبانه روز در کنترل و عملکرد بهتر به افراد کمک می کند. اما انجام این اقدامات و دنبال کردن این اقدامات روزانه برای مبتلایان به بیش فعالی سخت است.

بیش فعالی در مراحل مختلف زندگی به شکل های متفاوتی نمایان می شود.

بسیاری را می شناسیم که در مدرسه و دبیرستان عملکرد موفقی داشتند، اما پس از ورود به دانشگاه زیاد موفق نبودند. یا افرادی که در دوران مجردی افراد موفقی بودند، اما پس از ازدواج و با و اضافه شدن کودکان به زندگی زیاد موفق عمل نکردند. علائم مربوط به بیش فعالی در مراحل مختلف زندگی به شکل های مختلف بروز می کند.

بیش فعالی شرایطی است که تمام عمر با فرد مبتلا همراه است.

این اختلال بخش های مختلف زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، از جمله کار، مدرسه و روابط وی. اما فرد می تواند به روش های مختلف با این اختلال مقابله کند و زندگی موفقی داشته باشد.

بیش فعالی یک اختلال رایج است که همه را تحت تاثیر قرار می دهد.

بیش فعالی یک اختلال رایج است که هر فردی در هر سنی، هر جنسیتی و از هر نژادی ممکن است به آن مبتلا شود. تشخیص بیش فعالی در پسران 2 تا 3 برابر دختران است. اما این به معنای شیوع بیشتر اختلال در پسران نیست، بلکه تشخیص آن در دختران سخت تر است.

تشخیص بیش فعالی بسیار پیچیده است.

برای تشخیص بیش فعالی فرد باید تا مدت ها علائم خاصی را از خود نشان دهد و این علائم حداقل 6 ماه مشاهده شوند. به علاوه برخی علائم مربوط به این اختلال با رفتارهای طبیعی اشتباه گرفته می شوند، در حالیکه طبیعی نیستند. آنچه بیش فعالی را منحصر به فرد می سازد این است که نشانه های آن فراگیر و مداوم هستند.

آزمایش خاصی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد، بلکه تشخیص براساس رفتارهای مشاهده شده در فرد انجام می شود.

بیش فعالی منجر به بروز اختلالات روحی دیگری نیز می شود.

• بیش از 30 درصد کودکان و 25 تا 45 درصد از بزرگسالان مبتلا به بیش فعالی دچار اختلالات اضطراب نیز می شوند.
• بسیاری از محققان معتقدند بیش از 70 درصد مبتلایان به بیش فعالی تحت درمان افسردگی نیز قرار می گیرند.
• مبتلایان به این اختلال 2 تا 3 برابر دیگران در معرض ابتلا به اختلالات خواب هستند.

بیش فعالی یک اختلال خوش خیم نیست.

این اختلال، به ویژه اگر تشخیص داده نشود و درمان نشود، خوش خیم نیست. این اختلال در زندگی فرد منجر به بروز مشکلات زیر می شود:

• مشکل در مدرسه و درس خواندن
• مشکل در محل کار و از دست دادن بهره وری
• مشکل در روابط
• رانندگی های خطرناک و افزایش میزان تصادفات
• پرخوری و چاقی
• بروز مشکل با قانون

بروز اختلال تقصیر هیچکس نیست

هیچ کس عامل بروز این اختلال نیست. مشکلات اخلاقی یا رفتارهای اشتباه پدر و مادر، اشتباهات معلم ها، تلویزیون، حساسیت های غذایی و یا مصرف قند زیاد، هیچ کدام از اینها در بروز این اختلال نقشی ندارند. این اختلال یک مشکل ژنتیکی و یک اختلال مبتنی بر مغز است.

عواملی که احتمال بروز این اختلال را افزایش می دهند عبارتند از ژنتیک، جنسیت، سابقه خانوادگی، خطرات دوران بارداری، سموم محیطی و تفاوت های فیزیکی در مغز.

درمان اختلال

در حال حاضر روش های موجود برای درمان این اختلال بر روی کمتر شدن علائم و بهبود عملکرد تمرکز می کنند. روش های درمانی موجود عبارتند از مصرف دارو، روان درمانی، مداخلات رفتاری، تعلیم و آموزش. معمولا یک فرد مبتلا به بیش فعالی ترکیبی از چند روش درمانی را دریافت می کند.

فاطمه امیری

روان درمانگر و روانشناس بالینی

منابع مقاله: 

www.adhdawarenessmonth.org

commonhealth.legacy.wbur.org