آیا بیماری آلزایمر ژنتیکی است؟

هیچ کس علت اصلی بیماری آلزایمر را نمی داند، اما دانشمندان می دانند که ژن ها در این بیماری دخیل هستند. سالها محققان به دنبال ژن هایی بوده اند که بر روی مبتلا شدن افراد به آلزایمر تاثیر می گذارند. سرنخ های جالبی در این رابطه وجود داشته، اما تحقیقات بیشتر به درک ارتباط های ژنتیکی این بیماری کمک خواهند کرد.

ژن ها چگونه گار می کنند؟

ژن ها اساس چگونگی عملکردهای شما و جنبه های مختلف ساختار بدن شما هستند. ژن ها طرح های کلی هستند که رنگ چشم های شما و یا بروز برخی بیماری ها را در بدن شما مشخص می کنند. ژن ها را از والدین خود دریافت می کنید و به صورت گروهی و به شکل رشته های DNA به نام کرموزوم می باشند. هر انسان سالم با 46 کرموزوم در 23 جفت متولد می شود. معمولا شما هر کرموزوم را در یک جفت از والدین خود دریافت می کنید.

ارتباط ژن ها با بیماری آلزایمر

دانشمندان شواهدی در مورد ارتباط بین بیماری آلزایمر و چهار ژن به نام های کرموزوم های 1، 14، 19 و 21  یافته اند. یکی از این ارتباط ها مربوط به ژن کروموزم 19، به نام APOE، و آلزایمر دیررس می باشد. این یکی از رایج ترین گونه های بیماری است که بر روی افراد بالای 65 سال تاثیر می گذارد. مطالعات زیادی در رابطه با بیماری آلزایمر نشان داده که نوعی از ژن APOE به نام APOE 4 وجود دارد که احتمال گرفتن بیماری آلزایمر را افزایش می دهد.

اما ارتباط آن خیلی واضح نیست. برخی افرادی که دارای ژن APOE 4 هستند، آلزایمر نمی گیرند. برخی دیگر نیز با وجود اینکه در DNA خود ژن APOE4 را ندارند، باز هم آلزایمر می گیرند. به عبارت دیگر، گرچه ژن APOE بر روی آلزایمر تاثیر دارد، اما یکی از علائم قطعی مربوط به این بیماری نیست. دانشمندان باید بیشتر در مورد ارتباط آن بدانند.

آلزایمر خانوادگی

بیماری آلزایمر در برخ خانواده ها زودرس بوده و محققان آن را به عنوان یک فرم جداگانه از این بیماری می دانند. این نوع بیماری آلزایمر خانوادگی زودرس نامیده می شود. با بررسی DNA این خانواده ها، محققان دریافته اند که بسیاری از این خانواده ها در ژن های مرتبط روی کرموزوم های 1 و 14 دچار مشکل هستند. برخی خانواده ها دارای یک تفاوت مشترک در یکی از ژن های روی کرموزوم 21 هستند.

ژن کرموزوم 21، به خاطر تاثیری که بر روی سندروم دارد،  یکی از علل بروز آلزایمر است. افراد دارای سندروم دان دارای یک کپی اضافه از کرموزوم 21 هستند. این افراد وقتی پیرتر می شوند، معمولا علائم آلزایمر را نشان می دهند و در سنین پایین تری نسبت به بقیه دچار این بیماری می شوند. سلول های مغز این افراد نیز دچار همان صدمه هایی شده اند که مغز یک فرد آلزایمری دچار شده است. دانشمندان هنوز سعی دارند ارتباط بین این شرایط را درک کنند.

برخی محققان معتقدند که تحقیق برای ژن آلزایمر به پایان رسیده است. اما آنها این مسئله را نیز می دانند که تنها علت آلزایمر ژن ها نیستند. تحقیقات بیشتر نشان خواهند داد که DNA، سبک زندگی و فاکتورهای محیطی نیز نقش مهمی در ابتلا شدن افراد به آلزایمر بازی می کنند.

[divider]

گردآورنده : سمیه محمدی

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا