آیا فرزند شما برای مدت طولانی است که در کشمکش است؟  روزها، هفته‌ها و یا ماه‌هاست که رفتارهای غیرعادی دارد؟ اغلب اوقات مضطرب و حساس است؟ و یا شاید خانواده‌ی شما در یک دوره‌ی گذار سختی قرار دارد که برای کودک تحمل آن سخت است. در هر صورت اگر کوچکترین احساس نگرانی‌ای نسبت به کودک خود دارید بهتر است او را به یک روانشناس کودک(مریم عبداللهی در مرکز مغزو اعصاب وروان آلومینا ) معرفی کنید.

برای بیشتر خانواده‌ها مراجعه به روانشناس کودک ترسناک به نظر می‌رسد. آنها اغلب از این موضوع می‌ترسند که مراجعه به روانشناس همه چیز را بدتر کند و یا اینکه فرزندانشان را قانع کند که مشکل روانی دارند و یا اصرار کنند که تا همیشه فرزندشان روان‌درمانی شود.

علاوه بر این آن‌ها نگرانند که مورد ندامت روانشناش قرار گیرند و این حس را دارند که ممکن است بردن فرزندشان نزد روانشناس کودک به معنی شکست آن‌ها در فرزندپروری است.

قطعا بردن فرزندتان نزد روانشناس کودک به معنای شکست شما در فرزندپروری نیست، قطعا کمک‌های درست و سازنده به فرزندانتان بهترین هدیه‌ی زندگی‌شان از جانب شما خواهد بود که از این طریق رنج آن‌ها کمتر شده، ارتباطاتشان بهبود می‌یابد و فرزندانتان برای مقابله با مشکلاتشان تجهیز می‌شوند.

روانشناس کودک هیچگاه برای فرزند شما پدر یا مادر نیست بلکه این نقش فقط و فقط برای شماست. یک روانشناس کودک همواره ترکیبی از مربی، راهنمای شادی، مادربزرگ و یا پدربزرگ افسانه‌ای است، که علاوه بر این‌ها دانش عمیقی نیز از رشد و پرورش کودک، روابط شخصی و تحقیقات بالینی دارد.

بسیاری از افراد دست از تلاش برای یافتن روانشناس کودک مناسب برمی‌دارند برای اینکه فکر می‌کنند مشکلشان آنقدرها هم بد نیست. اگر واقعا مشکلتان آنقدر بد نیست نباید صحبت کردن با کودک و یا آرام کردن کودک ساعت‌ها وقت شما را بگیرد.

روانشناس به شما در تربیت فرزندانتان کمک خواهد کرد و اینجاست که شما حس توانمندی بیشتری خواهید کرد.

اما چیز مهمتر این است که چگونه یک روانشناس کودک مناسب پیدا کنیم؟ درست همانند زمانی که یک متخصص اطفال را انتخاب می‌کنید، افراد بسیاری نیز به عنوان متخصص روانشناس وجود دارند که خود را مجرب و با تجربه معرفی می‌کنند، اما شما باید کسی را انتخاب کنید که بتوانید به او و تخصص او اطمینان کنید.

روان‌درمانی کودک از روان‌درمانی بزرگسال متفاوت است، زیرا کودکان اغلب مخالف حضور در چنین مکان‎‌هایی هستند، آن‌ها تحت تاثیر افراد بسیاری در محیط خود هستند. بنابراین شما باید روانشناسی را پیدا کنید که از بودن با بچه‌ها لذت می‌برد و تجربه‌ی کار با آن‌ها را دارد. حداقل ۵۰% تمرینات روانشناسان باید کار با کودکان باشد.

ابتدا یک لیست از نام‌ها و شماره تلفن روانشناسان تهیه کنید. به صورت مختصر شرایط را شرح دهید و سپس با پرسیدن پرسش‌هایی می‌توانید حس کنید که کار با این روانشناس کودک چطور می‌تواند باشد.

به خودتان اعتماد کنید، هیچکس به خوبی شما فرزندتان را نمی‌شناسد، بنابراین خودتان می‌توانید تشخیص دهید که کدام روانشناس می‌تواند عملکرد بهتری داشته باشد.

۴ سوالی که می‌توانید از یک روانشناس کودک بپرسید:

برای کمک به تحقیقات شما سوالاتی وجود دارد که می‌توانید از یک روانشناس کودک بپرسید. به عنوان منبع می‌توانید نگاهی به پاسخ‌ این سوال‌ها نیز بیندازید تا به شما دید جزئی‌تری به قضیه بدهند.

1. شما معمولا چگونه با چنین مشکلی کار می‌کنید؟

من فرزند شما را ندیده‌ام، اما، درکل من تمرکزم را بر روی کمک به بچه‌ها و تبدیل کردن آن‌ها به یک متخصص می‌گذارم و راه حل‌های مفیدی به آن‌ها می‌دهم تا بتوانند با مشکلشان مقابله کنند ( این کارها ممکن است شامل یادگیری برای برقراری ارتباط بهتر، فکر کردن در مورد شرایط از دیدگاه‌های مختلف، دستیابی به راه‌حل‌های بهتر نسبت به راه‌حل‌های احمقانه، مدیریت ناامیدی، ایجاد اعتماد به نفس برای کنترل شرایط حساس، باشد).

علاوه بر این‌ها من با والدین نیز کار می‌کنم، تا راه‌های موثر برای حمایت از آن‌ها و کنار آمدن با چالش بوجود آمده را بیاموزند. امید من این است که بتوانم منبع هر دو حمایت احساسی و عملی برای فرزندتان باشم.

2. والدین چگونه در جلسات شرکت می‌کنند؟

من علاقمند به همکاری با والدین هستم. عقیده‌ی من بر این است که من متخصص روانشناسی هستم اما شما متخصص کودکانتان هستید. کار ما این است که فکرهایمان را روی هم بریزیم و در نهایت بتوانیم به فرزندتان بهترین کمک را ارائه دهیم.

هرچه سن کودکان پایین‌تر باشد نیاز بیشتری برای حضور والدین هست. در مواقعی که کودکان خیلی خردسال هستند، در واقع این والدین هستند که نقش روان درمانگر را ایفا خواهند کرد. زیرا این شمایید که بیشتر مواقع را با کودکتان می‌گذرانید و بیشتر با کودکانتان آشنایی دارید و می‌دانید که کدام روش ممکن است برای او کارسازتر باشد.

اما حتی در مواقعی که کودکان سن بالاتری دارند و یا در سن نوجوانی هستند نیز اطلاعات والدین بسیار موثر خواهد بود. کودکان معمولا چیزهایی را که دانستن آن‌ها لازم است نمی‌گویند، بنابراین معمولا جلساتی با والدین گذاشته می‌شود و طی چند جلسه اطلاعات لازم را در ارتباط با کودکان و چالش آن‌ها به دست میاوریم.

گاهی نیز حضور والدین با کودک و یا حضور بقیه‌ی اعضای خانواده نیز بسته به شرایط لازم می‌شود. سپس جلساتی را نیز با کودک خواهیم داشت.

من معتقدم که روان درمانی یک راز مخفی نیست و در حالت کلی روش کلی درمان را با شما در میان خواهم گذاشت. از طرفی دیگر کودک شما نیز نیاز به حریم خصوصی دارد تا بتواند به من اعتماد کند، بنابراین هر جلسه تمامی جزئیاتی را که فرزندتان به من می‌گوید جزء به جزء نخواهم گفت. اما حتما اگر مورد مهمی باشد که دانستن شما ضروری باشد، قطعا با شما در میان خواهم گذاشت.

3. چگونه درمان را آغاز می‌کنیم؟

من علاقمندم که ابتدا والدین را ملاقات کنم. من این کار را به دو دلیل انجام می‌دهم: اولا، به من این فرصت را می‌دهد که تا جای ممکن سوالاتم را بپرسم و اطلاعات کافی درباره‌ی مشکل و تاریخچه‌ی آن کسب میکنم. کودک شما را نیز تا حدودی خواهم شناخت و نقاط قوت و ضعف او متوجه خواهم شد. دوم اینکه دیدار من با والدین این فرصت را به آن‌ها خواهد داد که در مورد من تصمیم بگیرند، که آیا من روانشناس کودک مناسبی برای فرزند آن‌ها خواهم بود یا خیر.

علاوه بر این در انتهای ملاقاتم با والدین خواهم پرسید که آیا به نظر شما من از آن دسته شخصیت‌هایی هستم که کودک شما بتواند با من ارتباط برقرار کند؟

اگر نظر شما منفی باشد هیچ مشکلی از نظر من ندارد و من به شما کمک خواهم کرد که گزینه مناسب‌تری انتخاب کنید. اگر جواب شما مثبت باشد که عالی است و می‌توانید به فرزند خودتان بگویید که فلان شخص را ملاقات خواهی کرد و می‌دانیم که حتما از او خوشت می‌آید. این حرف به او حس خوبی خواهد داد تا بیاید و با من ملاقات کند.

4. چقدر طول می‌کشد تا نشانه‌های بهبود را مشاهده کنم؟

پیش بینی بهبود ، کار دشواری است، زیرا افراد نرخ تغییرات متفاوتی دارند. در کل مشکلات شدیدتر زمان طولانی‌ای برای بهبود لازم دارند و برای اینکه جنبه‌های بیشتر زندگی فرد را شامل می‌شوند و نیاز به کار بیشتری بر روی هر جنبه دارند.

من طبعا به زمان نیاز خواهم داشت تا فرزند شما با من احساس راحتی کند و استراتژی مناسب برای درمان او را نیز بیابم. اگر راه حل ساده و سریعی وجود داشت قطعا تاکنون خود شما می‌توانستید آن را انجام دهید و مشکل فرزندتان را حل کنید.

معمولا تا حدود ۱۲ هفته لازم است تا علائم قابل توجهی مشاهده شوند. اما بسته به سختی این شرایط ممکن است که زودتر و یا دیرتر از این زمان طول بکشد. از طرفی من نیاز دارم که دوره به طور مرتب انجام شود تا من حضور پررنگی در زندگی کودک شما داشته باشم و بتوانم به خوبی به او کمک کنم.

پیشرفت کار معمولا به صورت خطی نیست. کودکان بسته به شخصیت ها و مشکلاتی که دارند به درمان واکنش نشان می‌دهند. برخی ممکن است در ابتدا رشد سریعی داشته باشند. سپس مدتی رشد آنها کاهش پیدا کند. برخی ممکن است در ابتدا سرعت پیشرفت آهسته‌ای داشته باشند و سپس این سرعت افزایش یابد. اما چیزی که مهم است این است که انجام مداوم و مرتب درمان قطعا تاثیر گذار خواهد بود.