گفتار درمانی – کودکان 4 تا 5 سال

کودک در این سن باید قادر به انجام کارهای زیر باشد:

شنیدن و درک مطلب

• درک لغات ترتیبی، مانند اولین، بعدی و آخرین
• درک لغات مربوط به زمان، مانند دیروز، امروز و فردا
• دنبال کردن دستورات طولانی، مانند “لباست را بپوش.” :دندانهایت را مسواک بزن.” یا “کتابت را بردار”
• پیروی کردن از دستورات و راهنمایی کردن ها در سر کلاس، به عنوان مثال “یک دایره روی کاغذ بکشید.”
• شنیدن و درک کردن اکثر مواردی که در خانه یا بیرون بیان می شوند.

صحبت کردن

• بیان تمام صداها در کلمات، کودک در این سن ممکن است در بیان برخی صداها مشکل داشته باشد، از جمله صداهای ل، س، ر، ز، چ، ش
• پاسخ به سوال: “چی گفتی؟”
• صحبت بدون تکرار صداها و لغات
• بیان جملاتی که بیش از یک لغت عملکردی دارند، مانند پریدن، بازی کردن و گرفتن.
• بیان یک داستان کوتاه
• ادامه یک مکالمه
• صحبت در موقعیت های مختلف که بستگی به مخاطب و مکان دارد. ممکن است با کودکان کم سن و سال از جملات کوتاه استفاده کند یا با صدای بلند صحبت کنند.

چگونه می توان به کودک کمک کرد؟

• در مورد لغات و رابطه آنها (مانند اولی، وسطی و آخری یا راست و چپ) و متضادها (مانند بالا و پایین، بزرگ و کوچک) با کودک خود صحبت کنید.
• چیزی را برای کودک توصیف کنید یا سر نخ هایی به کودک بدهید و از وی بخواهید انتخاب مورد نظر شما را حدس بزند.
• مولفه ها و گرو های مختلف را برای کودک توصیف کنید (مانند میوه ها، لوازم خانه و اشکال هندسی).
• صحبت ها ودستورات کودک خود را دنبال کنید و به توضیحات وی گوش دهید.
• زمانی که کودک در حال صحبت کردن است به طور کامل به او توجه کنید، وی را تشویق کرده و از او حمایت کنید. قبل از اینکه با کودک خود شروع به صحبت کنید، مطمئن شوید که توجه کامل به شما دارد. قبل از اندکی صحبت کمی توقف کنید و به وی اجازه دهید که به توضیحات و صحبت های شما پاسخ دهد.
• دایره لغات کودکتان را تقویت کنید. لغت های جدید را تعریف کنید و از آنها در موققعیت های مختلف استفاده کنید.
• در صورتی که کودک معنای لغتی را درک نکرد، وی را تشویق کنید که سوال بپرسد و توضیح بخواهد.
• به چیزهای متفاوت یا شبیه به هم اشاره کنید. بازی کنید و از این موارد در بازی های خود استفاده کند.
• آیتم ها را در دسته های مختلف قرار دهید. سپس سعی کنید تفاوت های بیشتر بین موارد را بیان کنید و آنها را با جزئیات توضیح دهید. به عنوان مثال سنگ هایی که صاف و صیقلی هستند در مقابل سنگ هایی که زبر و خشن می باشند، سبک در مقابل سنگین و کوچک در مقابل بزرگ.
• مهارت های اجتماعی و مهارت های بیانی را گسترش دهید (به عنوان مثال از طریق تعریف داستان و نقش بازی کردن). دکتر بازی کنید و لباس های مختلف در حین بازی و بیان داستان به تن کنید.
• داستان های ساده ای را بازی کنید که کودک بتواند سناریوی مربوط به آن را دنبال کند. به کودک کمک کنید تا اتفاقات داستان را پیش بینی کند. از کودک بخواهید برخی صحنه های داستان یا بخش مورد علاقه خود را نقاشی بکشد. این کار را می توانید برای برنامه های تلویزیونی و ویدئویی نیز انجام دهید. سوالاتی در مورد این برنامه ها پرسیده و پاسخ کودک را کنترل کنید.
• با توضیح برخی اشیاء اطراف خانه از کودک بخواهید شی مورد نظر را حدس زده و به این ترتیب دایره لغات و زبان کودک تقویت می شود. به عنوان مثال بگویید: “این جسم دایره شکل است و برای نشان دادن زمان استفاده می شود و گاهی آن را به دیوار آویزان می کنیم.” زمانی که کودک شی را حدس زد از او بخواهید که سرنخ هایی از یک شی به شما بدهد.
• درخواست های دو مرحله ای از کودک خود داشته باشید، به عنوان مثال:” لباست را از کمد بردار و آن را بپوش”. از کودک بخواهید توضیحاتی در مورد فعالیت هایی که انجام داده ارائه دهد، به عنوان مثال چگونگی ساخت خانه ای که با لگوهای خود آماده کرده است. در زمان دکتر بازی از کودک بخواهید مراحل معاینه و درمان کودک را توضیح دهد. تصویری بکشید و داستان کودک خود را بنویسید. کودک به زودی تحت تاثیر بیان داستان و زبان نوشتار قرار خواهد گرفت.
• بازی هایی که انتخاب می کنید متناسب با سن کودک باشد.
• از کودک بخواهید فعالیت های روزانه خود را برنامه ریزی کرده و در رابطه با آنها صحبت کند. به عنوان مثال از او بخواهید یک لیست خرید آماده کند یا به شما کمک کند برای جشن تولد آماده شوید. از او نظر بخواهید: “فکر می کنی پسر خاله ات برای تولدش چه چیزی دوست دارد؟ چه میوه هایی بخریم بهتر است؟

منبع:

http://www.asha.org/public/speech/development/45/

نگارنده: سمیه محمدی

ارائه خدمات گفتاردرمانی برای کودکان و بزرگسالان در مرکز سلامت روان رستا – آلومینا در کرج

گروه پزشکان جایروس