افسردگی ونقش آن در تصمیم گیری

دو بخش مجزا در مغز، اثر مستقل در تصمیم‌گیری فرد دارند

کورتکس ventrolateral prefrontal و کورتکس orbitofrontal نقش‌های کلیدی در تصمیم‌گیری ایفا می‌کنند.



معمولا در هنگام تصمیم‌گیری، ما “ارزش موردانتظار” را محاسبه می‌کنیم که حاصل‌ضرب ارزش آن چیز برای ما –میزان علاقه یا نیاز ما به داشتن چیزی- در احتمال به دست آوردن آن است. 

مفهومیکه برای اولین بار توسط ریاضیدان قرن17، Blaise Pascal بیان شد.

تحقیق منتشرشده در مجله‌ی Neuron که در دانشکده‌ی پزشکیIcahn  در Mount Sinai در 30 آگوست سال 2017 انجام شد، برای اولین بار در میمون‌ها نشان داد که کدام بخش‌های مغز در مکانیسم دو مرحله‌ای تصمیم‌گیری دخیل اند.مکانیسمی که همان “ارزش مورد‌انتظار” را شکل می‌دهند.

“برای مدتی طولانی تصور می‌شد که ارزیابی “ارزش” و “احتمال” در تصمیم‌گیری در یک بخش منفرد از مغز انجام می‌شود.

” Peter Rudebeck –PHD، استادیارعلوم اعصاب و روان‌پزشکی در دانشکده‌ی پزشکی Icahn در Mount Sinai  میگوید:

” فرآیند تصمیم‌گیری در دو بخش مختلف از مغز، که هم از نظر عملکرد و هم از نظر آناتومیک با هم تفاوت دارند انجام می‌ شود .»»

در این تحقیق، پژوهش‌گران توجه خود را بر دو ناحیه از مغز متمرکز کردند ventrolateral prefrontal cortex(VLPFC)- وcortex (OFC)  . –orbitofrontal

گرچه که پژوهش قبلی بیان کرده‌بود که افرادی که ناحیه‌ی OFC آن‌ها چه در اثر ضربه یا بیماری آسیب دیده بود، قدرت تصمیم‌گیریشان ضعیف شده است، اطلاعات بسیار محدودی درباره‌ی نقش دقیق این مناطق در فرآیند تصمیم‌گیری در دست بود.

“اختلالات افسردگی و اضطراب ریشه در تغییر در نحوه‌ی پردازش افراد نسبت به پاداش‌هاو سپس تصمیم‌گیری آن‌ها دارد. در بعضی از موارد این تغییرات در تصمیم‌گیری می‌تواند به حدی باشد که اشخاص قادر به رهبری زندگی عادی خود نیز نخواهند بود.

تعیین بخش‌هایی از مغز که در فرآیند تصمیم‌گیری براساس میزان”ارزش” شخصی و “احتمال” به دست آوردن، به ما کمک می‌کنند نیز یک قدم حیاتی برای درک نحوه‌ی رخداد این اختلالات است.”

برای تشخیص تمایز‌ها در بخش‌های OFC و VLPFC، تیم تحقیق دو آزمایش مجزا انجام دادند.

در آزمایش اول میمون‌ها مجبور به انجام نوعی بازی خاص شدند، به این صورت که عکس‌هایی بر روی صفحه نمایش لمسی به آن‌ها نشان داده می‌شد و آن‌ها باید تشخیص می‌دادند که کدام تصویر با احتمال بیش‌تری برای آن‌ها به جایزه ختم خواهد شد.

محققان به صورت دوره‌ای احتمال دریافت جایزه را تغییر داده و مشاهده کردند که میمون‌های گروه کنترل قادر به تنظیم انتخاب‌هایشان با توجه به این تغییرات دوره‌ای بودند، به این صورت که تصویر‌های با احتمال بیش‌تر دریافت جایزه را لمس کردند. 

میمون‌هاییکه منظقه‌ی OFC آن‌ها آسیب دیده بود، مشابه میمون‌های گروه کنترل عمل کردند. اما میمون‌ها با آسیب منطقه‌ی VLPFC قدرت در نظر گرفتن احتمال دریافت جایزه را از دست دادند.

در آزمایش دوم، میمون‌ها بازی دیگری انجام دادند که قدرت انتخاب بین دو نوع جایزه متفاوت داشتند: بادام‌زمینی یا M&M. این پاداش‌ها در زیر اشیایی پنهان شده بود و میمون‌ها از قبل آگاه بودند که کدام شی با کدام پاداش همراه است.

چون میمون‌ها بادام‌زمینی و M&M را به یک میزان دوست داشتند، به یک نسبت اشیایی که زیرشان بادام‌زمینی و ‌M&M وجود داشت را انتخاب می‌کردند.

امابرای افزایش تمایل میمون‌ها به‌ بادام‌زمینی بلافاصله قبل از انجام آزمایش به آن‌ها M&M داده شد.

طبق انتظار میمون‌ها اشیایی که زیرشان بادام‌زمینی بود را انتخاب کردند.

میمون‌هایی که آسیب در منطقه‌ی VLPFC داشتند، تمایل یکسانی مشابه گروه کنترل داشتند.

امامیمون‌ها با آسیب OFC، تمایل به انتخاب M&M از خود نشان دادند.

. “تحقیق قبلی بیان می‌کند که که هر دوی این بخش‌ها پیام‌های ارتباطی به بخش دیگری از لوب پیشانی به نام ventromedial prefrontal cortex(VMPFC) می‌فرستند.

نتایج حاصل از fMRI پیشنهاد می‌کنند که که VMPFC منطقه‌ای است که تصمیم نهایی در آن شکل می‌گیرد.”

پژوهش‌گران در یک دسته آزمایش مجزا به بررسی نقش VMPFC در مقایسه کردن ارزش‌های تصمیم‌های مختلف پرداختند، به این صورت که آسیب‌هایی در این ناحیه القا کردند.

حیوانات توانایی تصمیم‌گیری براساس “احتمال” و”ارزش” به تنهایی داشتند. اما هنگامی که نیاز به مقایسه‌ی این ارزش‌ها بود، قدرت کم‌تری برای تصمیم‌گیری داشتند.

“این اطلاعات کاملا منطبق و دربرگیرنده‌ی مشاهدات در گونه‌ی بشر نیز هست،

انسان‌ها با آسیب مغزی در این ناحیه نیز دارای مشکل در تصمیم‌گیری هستند.

نتایج حاصل از تحقیقات  قابل بهره‌گیری برای توسعه روش درمانی جدیدی برای افرادی است که از افسردگی و اضطراب رنج می‌برند.

مهدی وزیریان 

روان شناس ارشد بالینی 

درمانگر افسردگی ،وسواس و اختلالات اضطرابی 

مولف مجموعه کتاب های آنسوی اندیشه 

منبع: NeuroscienceNews