12 روش جهت بزرگ کردن فرزندانی با اعتماد به نفس بالا

12 روش جهت بزرگ کردن فرزندانی با اعتماد به نفس بالا

اعتماد به نفس، گذرنامه فرزند شما برای داشتن زندگی توام با سلامت روان و شادی اجتماعی است. فونداسیون  یک انسان بالغ کامل، پرورش کودکی با اعتماد به نفس بالا است. در تمامی سنین، دید شما از خودتان بر رفتارتان تاثیر می گذارد. تصور کنید که نسبت به خودتان و آنچه که هستید احساس خوبی دارید؛ در اینصورت به راحتی با دیگران ارتباط بر قرار می کنید و در مودرشان احساس خوبی دارید.

خود شناسی/ داشتن تصویر از خود (Self-Image)

خودشناسی باعث درک درست فرد از خود می شود. کودک در آینه نگاه می کند و از فرد درون آینه خوشش می آید. او به خود نگاه  و از آنچه که میبیند و هست احساس آرامش می کند. او، باید به این تصور دست یابد که فرد درون آینه کسی است که تصمیم می گیرد، هر آنچه بخواهد را می تواند به دست بیاورد  و سزاوار دوست داشتن است.

پدر و مادر منبع اصلی دریافت این حس ارزشمندی در کودکان هستند.

فقدان خود شناسی/ داشتن تصویر از خود (Self-Image)

نداشتن تصویر درست از خود باعث مشکلات و اختلالات رفتاری می شود. چنانچه والدینی این حس ارزشمندی را نداشته باشند، آن را به کودکان خود نیز انتقال می دهند.

خود شناسی/ داشتن تصویر از خود (Self-Image) به معنای خودشیفتگی و یا تکبر نیست !!!

1. تمرین ایجاد دلبستگی عاطفی به والدین 

خود را به جای کودکی قرار دهید که ساعات طولانی را در آغوش پرستارش می گذراند، در جای گرم و نرم است، با شیر مادر تغذیه می شود و به محض گریه به او توجه می شود. تصور می کنید این کودک چه احساسی دارد؟

این کودک احساس “دوست داشته شدن” می کند؛ احساس ارزشمند بودن. 

اعتماد به نفس واکنش گرا، کلید ایجاد حس ارزشمندی در نوزادان است. برای مثال، کودک نشانه ایی می گذارد: در هنگام گرسنگی و یا ناراحتی = گریه کردن. چنانچه به سرعت و به طور مداوم، صدها و یا هزاران بار در یک ساله اول، به سرعت پاسخگویی شود به کودک این حس را القا می کند که ” کسی به من گوش می کند، بنابراین من ارزشمند هستم” .

البته، این پاسخ نمی تواند همیشه به سرعت باشد. زمانی وجود دارد که والدین خسته هستند و یا صبر و تحمل آنها کم شده است. کودک به مرور این شرایط را نیز درک می کند و پاسخ مناسب به آن را می یابد. مهمترین مسئله این است که این حس به او داده شود که در هر شرایطی “والدین همراه او هستند”.

این ایجاد دلبستگی عاطفی در کودکان حساس کاربردی تر است. به دلیل حساسیت بالا، از اطراف خود پاسخ منفی بیشتری دریافت می کنند. که با ایجاد ارتباط درست بین والدین و کودک، به او اعتماد به نفس لازم جهت بهتر شناختن و داشتن حس ارزشمندی می دهد.

به دلیل این تربیت پاسخگویانه، کودک به راحتی میفهمد که چه انتظاراتی از او هست؛ اما در کودکانی که این حالت را ندارند، سردرگمی بیشتر دیده می شود و آنها پاسخ مناسب را دریافت نمی کنند و به این باور می رسند که ” من ارزشمند نیستم، دیگران به من ترحم می کنند، هیچ راهی برای داشتن آنها ندارم”.

دلیل تاکید بر تربیت و پرورش عاطفی در سالهای اولیه این است که در 2 سال ابتدایی مغز کودک به سرعت رشد می کند. این زمانی است که کودک الگوهای وابستگی، دلبستگی و مشارکت را می سازد- مدلهای ذهنی روش کارکرد  هر چیزی. ذهن در حال رشد نوزاد مانند کمدی با قفسه های متعدد است. در هر قفسه “نشانه” و “پاسخ”(مثبت یا منفی) مرتبط با آن ذخیره می شود. پس از مدتی نوزاد یک تصویر ذهنی از آنچه اتفاق افتاده است ذخیره می کند. هرچه این قفسه پر از پاسخ مثبت باشد به کودک احساس “درست و خوب بودن” می دهد. این احساس در تمام طول عمر کودک باقی می ماند و به او کمک میکند تا با مشکلات زندگی مقابله کند. به او انگیزه داشتن این احساسات خوب را میدهد.

جبرانی: از نمونه والدینی هستید که این دوره را از دست داده اید؟ نگران نباشید. با توجه به این مثل که “ماهی را هر وقت از آب بگیرید تازه است”، می توانید از همین امروز شروع کنید. به فرزندتان اهمیت دهید و سعی در داشتن پاسخ مناسب، درست و به جا داشته باشید تا حس ارزشمندی و اعتماد به نفس را در او ایجاد کنید.   

2. بهبود اعتماد به نفس خودتان به عنوان پدر و مادر

پدر و مادر شدن جنبه درمانی دارد. توجه به کودک و مراقبت از او به والدین نیز کمک می کند تا به خودشناسی و حتی به ایجاد اعتماد به نفس برسند. این مراقبت باعث بروز مشکلات مربوط به خردسالی شما می شود. چنانچه نتوانستید آنها را حل کنید حتما به روانشناس/روانپزشک مراجعه کنید.

اعتماد به نفس به دست آوردنی است، ارثی نمی باشد!!!! داشتن کودک به شما فرصتی می دهد تا همان مادر /پدری شوید که آرزو داشتید. چنانچه اعتماد به نفستان به دلیل رفتار والدینتان پایین است، سعی کنید که آن را درمان کنید.

روش “نگه داشتن بهترین ها و دور انداختن باقی”:

• لیست کنید:رفتار خاصی که والدینتان انجام داده اند که باعث بالا رفتن اعتماد به نفستان شده است.
• لیست کنید:رفتار خاصی که والدینتان انجام داده اند که باعث پایین آمدن اعتماد به نفستان شده است.
• حال رفتارهای ایجاد کننده اعتماد به نفس را تقلید کنید و باقی را دور بریزید.
• چنانچه اینکار برای شما سخت است از یک متخصص کمک بگیرید تا هر دو ، شما و کودکتان، سود ببرید.

به پدر و مادرتان سخت نگیرید!!! آنها نسبت به زمان و موقعیتشان تمام تلاششان را کرده اند. حال، ممکن است برخی روشهای تربیتی آن زمان مناسب نبوده و یا متفاوت با این زمان باشند. مهم این است که شما در این زمان بهترین روش را برای کودکتان انتخاب کنید.

والدین عزیز، شما مانند آینه هستید، لطفا این آینه را تمیز کنید!!! هیچ آدمی نمی تواند به طور دایم شاد و خوشحال باشد، اما ناخشنودی همیشگی والدین بر فرزندان تاثیر دارد. شما آینه احساسات برای کودکتان هستید. تصور کودک از خود در سال اول زندگی، تصوری است که از مادر خود دارد. چنانچه دائم نگران و بی اعتماد باشید بر فرزندتان تاثیر می گذارد.

3. آینه مثبت کودک بودن

قسمت عمده ی خودشناسی که کودک از خود دارد به دلیل برداشت او از خود نیست، بلکه به دلیل نحوه برداشت دیگران از او است. این امر به ویژه در کودکان پیش دبستانی دیده می شود، زیرا این زمانی است که بیشتر پاسخهای مثبت و منفی را از واکنش  والدین خود دریافت می کند. آیا تصویری مثبت و یا منفی به کودکتان نشان داده ایید؟  آیا او را کودکی با اعتماد به نفس و شاد نشان داده ایید؟ به او نشان داده ایید که نظرات و خواسته هایش برایتان مهم است؟ که از رفتار او خوشتان می آید؟

 واقع بین باشید!!! اگر انسان هستید، روزهایی وجود دارد که احساس خوب ندارید، خسته هستید و یا ناراحتید. پس سعی نکنید ماسک لبخند و شادی بزنید که کودک به سرعت متوجه آن می شود. به او آموزش دهید که روزی شما اعتماد به نفس او را بالا می برید و در روز دیگر او اعتماد به نفس شما را.

در سال اول به کودک اعتماد به نفس بدهید، در سالهای بعدی از آن محافظت کنید. 

4. بالا بردن اعتماد به نفس با بازی کردن با کودک 

زمانی که با کودک خود بازی می کنید، هم در مورد او و هم در مورد خودتان مواردی را یاد می گیرید. با اینکار به کودکتان این پیام را می دهید” شما فرد با ارزشی هستی که ارزش زمان گذاشتن دارد”. به این زمان یه عنوان اجبار نگاه نکنید، بلکه آن را آموزشی برای کودک خود بدانید و سعی کنید لذت بخش باشد.

اجازه دهید کودک شروع کننده بازی باشد. اینکار به کودک اعتماد به نفس می دهد.  

کاری کنید که کودکتان احساس خاص بودن داشته باشد. در طول بازی حواستان را کامل به او بدهید. کودک متوجه پرتی حواستان می شود.

خود والدین به این بازی نیاز دارند. امروزه والدین به قدری مشغول هستند که وقت برای تفریح ندارند. بازی با کودک به آنها فرصت “بچگی” می دهد.

بازی را مانند یک سرمایه گذاری ببینید. با بازی بر یک کودک با اعتماد به نفس سرمایه گذاری می کنید.

5. خطاب کردن کودک با اسم 

اسم چه قدرتی دارد؟ اسم ماهیت فرد است- بزرگ و کوچک هم ندارد. زمانی که فردی را به نام می خوانید به او این پیام را می دهید که “آنقدر خاص بودی که اسمت را به خاطر دارم”. زمانیکه کودک کار خطایی می کند و او را با نام کامل می خوانید به او این پیام را می دهید که این نام کامل پاسخ منفی است، مثلا “امیرعلی بسه!!”. اما در موارد دیگر وقتی می گویید “امیر جان” به او پاسخ مثبت داده می شود و این همان نشانه است. کودکان دارای اعتماد به نفس، همسالان و بزرگسالان خود را با نام یا عنوان خطاب می کنند.

6. پرورش استعداد

با توجه به کودک خود متوجه استعدادهای او خواهید شد. به عنوان والدین شما باید به کودک خود اعتماد به نفس داده و بهه او کمک کنید تا استعداد خود را شکوفا کند. برای مثال، شما متوجه می شوید که پسرتان در ورزش بسیار عالی است اما در زمینه درس خواندن مشکل دارد و برایش سخت است. بنابراین شما باید روشی پیدا کنید که او را ترغیب به درس خواندن و گرفتن نمرات بهتر و در نتیجه بالا رفتن اعتماد به نفس کند و از سوی دیگر به فعالیت ورزشی او نیز آسیب نزند.

7. آماده کردن کودک برای رسیدن به موفقیت

بخشی از برنامه تربیتی، کمک به کودک جهت رشد استعداد و کسب مهارتهای لازم است. چنانچه مهارتی را در فرزند خود کسب کردید که او متوجه آن نیست، او را تشویق کنید تا به آن دست یابد. توجه کنید که بین هل دادن و محافظت کردن تعادل ایجاد کنید. چنانچه فرزندتان را تشویق نکنید، مهارت لازم کسب نمی شود و شما یک عامل سازنده را از دست می دهید. چنانچه از کودکتان در مقابل انتظارات غیر واقعی محافظت نکنید، شایستگی و لیاقت او زیر سوال می رود.

به نحوه ارزش گذاری کودک دقت کنید. به او بفهمانید که او را با خودش و نه با دیگران مقایسه می کنید.

برای او دیوار افتخارات ایجاد کنید. هرچه انجام می دهد را به نحوی روی این دیوار به نمایش بگذارید.

8. کمک کنید کودک در خانه خردمند شود تا در کوچه باهوش

گاهی والدین بر این باورند که کودک باید با دیگر کودکان از قشرهای مختلف در تماس باشد و خود راه درست را انتخاب کند. این ایده ی بسیار خوبی است اگر در خانه به او خردمندی کامل آموخته شود که بتواند درست و غلط را تشخیص دهد. نه اینکه با در معرض قرار گرفتن باهوش شود. به مانند اینکه کشتی را بی ناخدا و سکان به دریا بیندازید. کودکتان به قدری با ارزش است که او را به دست “شانس” نسپرید!!!

مراقب دوستان او باشید. به او اجازه دهید دوست انتخاب کند. سپس کنترل کنید که آن دوست باعث بالا رفتن اعتماد به نفس هست و یا نیست. اگر نبود با هوشیاری و با انتخاب روش درست به این دوستی خاتمه دهید.

کاری کنید همه دوستان او بخواهند به خانه شما بیایند. این احساس راحتی به شما این اجازه را می دهد که به درستی رفتار اجتماعی او را پرورش دهید.

9. بالا بردن اعتماد به نفس با از بین بردن برچسب ها 

“برچسب”، چیزی است که اعتماد به نفس کودک را میگیرد. برای مثال کودکی را میبینید که به راحتی خود را “آسمی” معرفی می کند. این به آن دلیل است که در خانه والدین سعی کرده اند همه چیز را بر اساس آسم او تنظیم کنند و این به کودک این نشانه را داده است که او فقط از این جنبه دارای اهمیت است.

10. کنترل کردن تاثیر مدرسه بر کودک

مدارس می توانند خطر جدی برای سلامت عاطفی کودک باشند. بنابراین، انتخاب مدرسه مناسب اهمیت زیادی در بالا بردن اعتماد به نفس کودک دارد. زیرا در محیط مدرسه کودک با انتظارات متفاوتی مواجه است که در صورت نداشتن اعتماد به نفس باعث آزار او خواهد شد.

11. دادن مسئولیت به کودک

کودکان به شغل نیاز دارند. به آنها وظایف خانگی داخلی و خارجی بدهید؛ مثلا گرفتن نان. این کار به آنها احساس مهم و ارزشمند بودن می دهد.

توجه کنید به چه کاری علاقه دارد مسئولیت آن را به او بدهید. مثلا از جارو کردن خوشش می آید.

با دادن عنوان ” ویژه” به کار او ، اعتماد به نفس او را بالا ببرید.

نمودار شغلی ایجاد کنید. کارها را بنوسید و اجازه دهید کودک خود انتخاب کند و سپس نمودار شغلی ایجاد کنید.

باغچه خانوادگی ایجاد کنید. باغبانی یکی از کارهای مورد علاقه کودکان است.

12. تشویق به بیان احساسات و نگه نداشتن آنها

بیان احساسات به کودک اعتماد به نفس می دهد. به او بیاموزید که بین بیان احساسات و کنترل احساسات تعادل ایجاد کند. او باید بیاموزد که چگونه در شرایط دشوار خود را کنترل کند. زمانکه کودک برای بیان احساسات پیش شما می آید، به او توجه کنید و با او همراه شوید تا دچار سرخوردگی و انزوا نشود.

[divider]

نگارنده: شیرین قلی زاده

کلنیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا