تحقیقات نشان می دهد، کودکانی که منحصراً با شیر مادر تغذیه شده اند، نسبت به کسانی که با شیر خشک تغذیه کرده اند ، (حتی پس از کنترل موارد احتمالی دیگر( مانند وضعیت اقتصادی و اجتماعی، طول مدت حاملگی،وزن هنگام تولد، آموزش والدین، و فرصت های آموزشی) در آزمون کارکردهای شناختی و هوش عملکرد بهتری داشتند.
همچنین به نظر می رسد نه فقط بین ضریب هوشی و تغذیه با شیر مادر ارتباط وجود دارد بلکه بین ضریب هوشی و طول مدت تغذیه با شیر مادر نیز ارتباط وجود دارد.
کودکانی که زمان بیشتری با شیر مادر تغذیه شده اند ضریب هوشی بالاتری دارند. به علاوه کودکانی که با شیر مادر تغذیه شده بودند، قسمت لوب جداری( که بسیاری از عملکردهای شناختی از جمله وظایف مهارت فضایی، ریاضی و توجه در این بخش انجام می شود) در آنها از قشر ضخیم تری برخوردار بود.
محققان در یک مطالعه ی جدید که در دانشگاه براون انجام شد،به بررسی ماده ی سفید مغز 133 کودک در سنین 4 سال و 10 ماه، به منظور درک تفاوت های اولیه در مغز ،بسته به این که با چه شیری تغذیه کرده بودند، پرداختند.
شرکت کنندگان در این مطالعه در 3 گروه جای گرفتند:
_ کودکانی که منحصراً باشیر مادر تغذیه کرده بودند.
_ کودکانی که منحصراً از شیر خشک استفاده کرده بودند.
_ کودکانی که از ترکیب این دو نوع شیر تغذیه کرده بودند.
ازکودکان در دستگاه(MRI) در حالی که به منظور کاهش تاًثیرات حرکتی(تحریف در تصاویر به دلیل حرکت) خواب بودند، اسکن مغزی گرفته شد.
سپس ماده ی سفید در سه گروه از کودکان مقایسه شدند. محققان به نتایج قابل توجهی از این تحقیق دست یافتند.
مناطق مختلف مغز با درجات مختلفی رشد و توسعه یافته بودند. ماده ی سفید مغز به نظر سفید می رسد، زیرا نورون ها در این منطقه مغز از عایق چربی(میلین) که بسیار شبیه به عایق سیم برق کار می کند،پوشیده شده است ،این عایق از مغز محافظت می کندو در عین حال اجازه می دهد که ارسال پیام با سرعت بیشتری انجام شود. همانطور که مغز انسان رشد می کند مناطقی از ماده ی سفید مغز با سرعت مختلف و زمانها ی مختلف ملین دار می شوند و این کار تا بین 20 تا 30 سالگی ادامه پیدا می کند، مناطق پیشانی مغز و دیگر مناطق درگیر در انجام وظایف شناختی پیچیده ( برنامه ریزی، زبان،سازماندهی) زودتر رشد می کنند.
با این مطالعه ی جدید محققان دریافتند که تغذیه منحصراً با شیر مادر در اوایل کودکی با افزایش رشد در مناطق از ماده سفید که بعدها رشد و توسعه می یابند، ارتباط دارد.
این مناطق و اتصالات که رشدشان در کودکان شیر خوار افزایش یافته است معمولاً با وظایف شناختی پیچیده، از جمله عملکرد های اجرایی، عملکرد اجتماعی و عاطفی و زبان در ارتباط است.
علاوه بر این، در نوزادان شیر خوار بهبود عملکرد در حوزه شناختی یافت شد.این مناطقی از مغز در کودکانی که منحصراً از شیر مادر تغذیه کرده بودند رشد بیشتری در مناطق درگیر با عملکردهای زبان، دریافت بصری و کنترل حرکتی نشان داد.
بر اساس یافته های این مطالعه و دیگر مقیاس های بزرگ، منحصراً تغذیه با شیر مادر به وضوح با رشد بهتر مغز در اوایل کودکی و در دوره نوجوانی مرتبط است.
تغذیه منحصراً با شیر مادر همچنین با نمره IQ بالاتر و عملکرد بهتر در انجام وظایف شناختی مرتبط است.
طول مدت تغذیه با شیر مادر نیز مهم است، شواهد از مفید بودن شیر مادر حداقل در دو سال اول زندگی کودک حمایت می کنند.
آنچه هنوز نمی دانیم این است که چرا شیر مادر خیلی بهتر از شیر خشک است، یا اگر عوامل دیگری وجود دارد هنوز کشف نشده است که واقعاً چه سودی دارند.
قسمت دوم
نقش شیر مادر در رشد و مسیر تکاملی مغز کودک
مزیتهای غذایی، ایمونولوژیک، عاطفی روانی شیرمادر، هم چنین نقش آن در سلامت مادر در دو دهه گذشته به خوبی شناسایی شده است. اطلاعات ویافتههای ده سال تازه نشان دهنده این موضوع است که شیرمادر اثرات انکار ناپذیری در مسیر تکاملی بینایی و مسیر تکاملی مغز داشته وضریب هوشی (IQ) شیرخوارانی که باشیرمادر تغذیه میشوند بطور میانگین حدود ۱/۳ درجه نسبت به شیرخوارانی که تغذیه تصنعی دارند بالاتر است.
در روزگار کنونی به اثبات رسیده است که تحریکات حسی، مانند تماس پوست با پوست، چشم درچشم وزمزمههای مادرانه به منظور رشد وتکامل وعملکرد طبیعی مغز واجب است. همچنین اثبات شده که میزان سروتونین خون در موقعیتها کمبود یا اختلال درارتباط مادر وشیرخوار (حسی تماسی) کاهش داشته است. تریپتوفان موجود در کلستروم وشیرمادر، پیش نیاز تشکیل سروتونین است وکاهش سروتونین میتواند در رابطه مستقیم با افسردگی و یا خشونت باشد.
عوامل مداخله گر در سود هوشی فرد خیلی زیاد میباشد، برخی ازاین عوامل مداخله گر عبارت از سود هوشی وسطح سواد پدرو مادر، سطح اقتصادی اجتماعی خانواده، سن مادر، محیط خانه، ارتباط مادر وکودک، ترسهای مادر، بیماریهای شیرخوار، ارتباط پدر وکودک، وزن تولد، رسیدن اکسیژن دربدو تولد، رشد درون رحمی، سن حاملگی موقع تولد و … میباشند.
محققین بعد از تطبیق عوامل مداخله گر با برآیند بررسیهای انجام گرفته، به این جمع بندی رسیدند کودکانی که شیرمادر میخورند نسبت به آنها که با شیرمصنوعی تغذیه میشوند بطور میانگین از ۲/۳ درجه ضریب هوشی بیشتری برخوردارند ومدت تغذیه باشیرمادر با حاصل هوشی ارتباط مستقیم دارد وهرچه مدت شیردهی بیشتر باشد حاصل هوشی بالاتر است.
این مسئله برای نوزادان نارس وکم وزن مهمتر بوده وتفاوت به ۱۸/۵ میرسد در بررسی دیگر که برمبنای اجتماع هجده ساله بوده، نشان داده شده که کودکانی که بیشتر از ۸ ماه شیرمادر خورده اند، از ۵/۱ تا ۵/۴ درجه ضریب هوشی بالاتر برخوردار بودند.
این مسئله در نوزادان پره ترم منتهی به تفاوت حدود ۹/۱۰ درجه در ۵/۷ الی ۸ سالگی شده بود.بررسیهای بسیاری در رابطه با ضریب هوشی کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکردند انجام شده است و همهی آنها، افزایش ضریب هوشی (IQ) را در بین شیر مادر خواران نشان داد.
نوزادانی که از شیرمادر تغذیه میکنند، هوشیار ترند.
این دسته از شیرخواران در هفته اول ودوم تولد تحرک جسمانی بیشتر داشته و واکنشهای آنها نیز از دیگر نوزادان بیشتر است.
بررسیهای انجام گرفته نشان داده کودکانی که ازشیر مادر تغذیه میکنند ۲ماه پیش از دیگران راه میافتند وهر چه مدت تغذیه باشیرمادر طولانیتر باشد این اختلاف بیشتر است.
ضمنا چنانچه تغذیه انحصاری با شیر مادر به مدت ۶ماه ادامه یابد آثار پیشرفت مسیر تکاملی در شیرخوار بیشتر میشود واگر مدت تغذیه به ۹ ماه افزایش یابد این پیشرفت در مسیر تکاملی کودک همچنان افزایش میابد.
بنابراین هرچه مدت تغذیه با شیرمادر بیشتر باشد قدرت تشخیص، مکالمه و حافظه کودک بیشتر افزایش میابد.
در یک وارسی و تحقیق نشان داده شده که نسبت DHA ( یکی از سه اسید چرب اومگا ۳) و آراشیدونیک اسید درشیرمادر با نسبت آن درجریان خون مغز شیرخوار و رشد دورسر در یک ماهگی وسه ماهگی ورشد وزن مغز (با محاسبه دورسر) نسبت مستقیم دارد، بررسیهای متعدد دیگر نیز ارتباط تغذیه باشیرمادر با رشد دورسر را تأیید میکنند و جالب اینجاس که قسمت اعظم اسیدهای چرب اشباع نشده شیرمادر بی اثر از برنامه غذایی مادر است. در بررسی نوزادان نارس نشان داده شده که اشباع اکسیژنی، درجه گرمای بدن، نبض وتعداد تنفس هنگام تغذیه از پستان بیشتراز زمان تغذیه از بطری میباشد.
بررسیهای بلند مدت نشان داده اند مشکلات اجتماعی- روانی وطلاق در اشخاصی که دوره شیرخواری از شیرمادر تغذیه شده اند، اندکتر از سایرین است.
نتیجتا با اعتماد کامل میتوان بیان کرد که با ترویج تغذیه با شیرمادر، میتوانیم به سود هوشی بالاتر، توسعه پایدار، تبدیل فرهنگ خشونت به صلح، طلاق کمتر درجامعه وارتباطات انسانی مناسبتر برسیم. ما ادعا نمیکنیم که شیرمادر، فرزندانمان را به برندگان جایزه نوبل تبدیل خواهد کرد ولی قطعا شیرمادرخواران تیزهوشتر و هوشیارتر خواهند بود.
تغذیه با شیرمادر علاوه بر ارضاء مادر سبب تسریع در پیشرفت مراحل مختلف مسیر تکاملی فرزند نیز میشود، عوامل گوناگونی دراین ارتباط نقش دارند ازجمله این که عفونی شدن گوش ودرنتیجه کاهش شنوایی دربین کودکانی که از شیرمادرتغذیه میکنند به مراتب اندکتر از دستهای است که با شیر تصنعی تغذیه میشوند مضاف بر این قدرت بینایی، همچنین حدت بینایی در کودکانی که از شیرمادر تغذیه میکنند بیشتر است.
این دسته از کودکان زودتر راه میافتند، زودتر تکلم میکنند، از ضریب هوشی بالاتری برخورداربوده وقدرت فراگیری آنها در همه سطوح تحصیلی وحتی در سالهای پایان دبیرستان بیشتراست.
بررسیهای هم چنین نشان میدهد که ثبات عاطفی روانی آن بخش از اشخاص که درکودکی از شیرمادر تغذیه کرده اند به مراتب بیشتر است. ضریب هوشی وتسریع مسیر تکاملی کودک نه فقط به علت اسیدهای چرب با زنجیره طولانی موجود در شیرمادر است بلکه تماس نزدیک و پوست به پوست فرزند در بغل مادر نیز عامل بسیار مؤثر دیگری بشمار میآید.
شیر مادر در التیام و بهبود مسیر تکاملی مغز نوزادان نارس تاثیردارد، ترکیبات موجود در شیر مادر نه فقط برای رشد بدنی جنین و شیرخوار ضروری است شاید که در مسیر تکاملی مغز شیرخوار نیز تاثیردارد در پژوهشی که برآیند آن بتازگی انتشار یافته است پژوهشگران به بررسی ارتباط اخذ شیر مادر با مسیر تکاملی مغز در نوزادان نارس پرداخته اند.
در این بررسی ۱۸۰ شیرخواری که پیش از هفته ۳۰ بارداری متولد شده بودند یا در وقت تولد اندکتر از ۱۲۵۰ گرم وزن داشتند شرکت کردند.
پژوهشگران شمار روزهایی که این شیرخواران از زمان تولد تا روز ۲۸ تولد از شیر مادر به عنوان تامین کننده بیش از پنجاه درصد نیازهای غذایی استفاده میکردند را مورد وارسی قرار دادند.
بعد اطلاعات مرتبط به حجم مناطقی از مغز که بوسیله استفاده از MRI در سالهای شیرخواری و بعد در سن ۷ سالگی مقدار گیری شده بود و نیز سود هوشی (IQ) ، توانایی خواندن، ریاضیات، کارکرد شناختی و … در سن ۷ سالگی ارزیابی شد. یافتههای حاصل از این بررسی نشان داد در شیرخوارانی که در اغلب روزهایی که در بخش مراقبتهای خاص نوزادان (NICU) بستری بودند از شیر مادر استفاده میکردند حجم منطقهای از مغز که در پردازش و انتقال پیامهای عصبی به دیگر نقطههای مغز تاثیردارد، بزرگتر و در سن ۷ سالگی این کودکان کارکرد بهتری از دید IQ و ریاضیات داشتند. در حالت کلی، اخذ شیر مادر با بالارفتن حجم مناطقی از مغز در سن شیرخواری و بهتر کردن کارکرد شناختی در سن ۷ سالگی مرتبط بود.
طبق گفته پژوهشگران این اطلاعات از توصیههای فعلی مبنی بر بکارگیری شیر مادر جهت تغذیه نوزادان نارسی که در بخش NICU بستری هستند پشتیبانی میکند، بخش زیادی از مادرانیکه نوزاد نارس دارند در شیر دادن به طفل گرفتار دشواری هایی میشوند. با عنایت به اثرات مفید شیر مادر بر رشد و مسیر تکاملی کودک بایست حمایتهای واجب و ضروری از این مادران بعمل آید تا در شیردهی به فرزند خود موفق گردند.
قسمت سوم
اهمیت تغذیه با شیر مادر، تاثیر بر هوش فرزند
شاید برای خیلی از پدر و مادرها تهی از لطف نباشد که بدانند آنها هم میتوانند تاثیراتی در بالارفتن یا کاهش ضریب هوشی فرزندشان داشته باشند.شاید هم این نوشته برای بعضی بسیار حیاتی باشد.
به ویژه برای اولیایی که دوست دارند فرزندشان به نابغهای بی بدیل به عنوان مثال آلبرت اینشتین مبدل گردد.
هر چند این نیز از شوخیهای روزگار است! چنانچه آلبرت دیگری متولد شود، آنهم به شمار آرزومندانی که دوروبرمان سراغ داریم، فکر میکنم دیگر اینشتین بودن امر بطور کامل عادی و کم اهمیت خواهد بود نه یک اتفاق محیرالعقول!
شیر مادر
پژوهش هایی که تاکنون صورت پذیرفته است رابطهای را میان شیرخوردن از سینه مادر و رشد شناختی و ادراکی کودکان نشان میدهد.بعضی از این پژوهشها حتی پا را فراتر گذاشته و تاثیر شیردادن مادر به فرزند را گستردهتر از این دیده و آن را در ارتقای موقعیت اجتماعی آتیه کودک نیز سهیم دانسته اند.
با وجود این هرگز به درستی معلوم نشده است آیا این آثار مثبت فقط حاصل شیر مادر است یا حاصل پیوندی که شیر دادن مادر به فرزندش میان آن دو ایجاد میکند؟ شاید هم موقعیت اجتماعی و تحصیلات فرد مادر (و پدر) است که خواه ناخواه در ایفای نقش مادر و پدری شان بروز کرده و در تشکیل ضریب هوشی فرزندشان اثر میگذارد.
اکنون پژوهشگران مرکز درمانی اطفال بوستون ادعا میکنند به جامعترین بررسی در این مورد دست زده اند تا عینا مشخص کنند شیرخوردن از سینه مادر تا چه مقدار میتواند بر رشد مغزی نوزادان تاثیر گذارد و احیانا چه سهمی از این رشد را بعهده دارد؟
آنها برای این کار تمام عوامل شناخته شدهای را که امکان دارد در تشکیل هوش کودک سهمی داشته باشند مورد وارسی و حلاجی گذاشته اند.این عوامل از ضریب هوشی مادر گرفته تا درآمد و تحصیلات والدین را دارا میشود.
حتی مسائلی مانند این که آیا کودکان در طی روز زمانی را خارج از خانه و در مراکز نگاهداری از کودکان مانند مهد کودک میگذرانند نیز مورد مداقه این پژوهندگان بوده است.
آنها هم چنین اطلاعات جزئی و دقیقی از ۱۳۱۲ کودک و مادر گردآوری کرده اند.
این که مادر چه زمانی از سینه خودش به طفل شیر میدهد، آیا نوزاد تنها از سینه مادر شیر میخورد و این که مادر چه مقدار ماهی مصرف میکند؟
مقدار استفاده ماهی در دوره شیردهی خیلی پراهمیت است.
زیرا اسیدهای چرب امگا۳ موجود در بعضی ماهیها بعد از گوارش در بدن مادر به شیر او راه پیدا میکنند و در روزگار کنونی برای ما مسلم است که این اسیدهای چرب بر رشد مغزی کودک تاثیر مثبتی میگذارند.تاثیر تغذیه مستقیم از شیر مادر بقدری است که اینروزها یافتههای علمی میگویند هر چه مادر افزونتر از سینه خود به کودکش شیر بدهد، بیشتر ممکن است فرزندش در آزمونهای واژگان در سه سالگی و در آزمونهای هوش هفت سالگی امتیازات بالاتری به دست آورد.
تغذیه شیر از سینه مادر طی سال ابتدای زندگی میتواند ضریب هوشی فرزند را هنگام وارد شدن به مدرسه حدود چهار امتیاز ارتقا دهد.
ولی آیا اینهمه صرفا کار شیر مادر است؟
برای جواب به این پرسش اکنون پژوهش هایی در حال انجام است که مواد خوراکی مانند اسیدهای چرب موجود در شیر مادر را در کانون عنایت قرار داده است، ولی این پژوهشها هنوز شواهد محکمی به دست نیاورده اند که نشان بدهد. این مواد خوراکی عامل اساسی افزایش ارتباط سلولهای سیستم عصبی یا افزایش رشد قسمتهای شناختی مغز است.
با وجود این و ولو در غیاب این شواهد هم، آخرین یافتههای علمی که در دهههای تازه رو به افزودن است نمایانگر تاثیر انکارناپذیر شیر مادر است و بخش زیادی از پژوهشگران میکوشند مادران را ترغیب کنند در ماههای نخست زندگی فرزندشان، او را تنها و مستقیم از شیر خود تغذیه کنند.به عنوان مثال آکادمی طب اطفال آمریکا و سازمان جهانی تندرستی و بهداشت به مادران توصیه میکند در ۶ ماهه نخست زندگی کودکشان تنها از شیر خودشان به آنها بدهند و اینکار را نیز صرفا از مسیر شیر دادن مستقیم انجام دهند نه این که شیر خود را بدوشند و به عنوان مثال از مسیر شیشه به کودکشان بدهند.
هم چنین این مراکز به مادران توصیه میکنند تغذیه با شیر مادر باید دستکم تا یک سالگی کودک ادامه یابد.
ولی نه فقط شیر مادر
ولی فقط شیر خوردن از سینه مادر نیست که میتواند تاثیری اساسی بر تشکیل و رشد قوای شناختی کودک داشته باشد.اکنون علم بوضوح برای ما آشکار کرده است که مادران حتی پیش از زادروز کودکشان و در مرحله بارداری همچنین میتوانند تاثیر با اهمیتی بر هوش کودکان خود بگذارند.
عوامل متعددی در بالارفتن انرژی ذهنی و افزایش هوش بچهها تاثیر گذار است و این عوامل در میلیون فرد زمانی چند ساله از تشکیل جنین در رحم مادر تا چند سال نخست زندگی دست به کار تیزهوشی یا کندذهنی کودکان اند:
ژنتیک:
پژوهشگران از تحلیلهای وسیع ژنوم آدم و نیز تصاویر مغز برای گزینش ژن هایی که پدر و مادر به کودکانشان جابهجا میکنند، استفاده کرده اند.این کار به منظور تشخیص ژن هایی بوده است که در حقیقت مقدار مغز و ضریب هوشی فرد را گزینش میکنند.
آوریل ۲۰۱۲، محققان دو ژن را تشخیص دادند که هم بر مقدار مغز و هم بر ضریب هوشی اثر میگذارد، ولی با این وجود همین ژنها باعث افزایش ریسک مبتلا شدن به اختلالات مغزی مانند آلزایمر نیز میشود.
آلایندهها:
همواره توصیههای فراوانی به خانمهای حامله میشود که تا میزان ممکن از واقع شدن در معرض انواع آلودگیهای محیطی اجتناب نمایند.این توصیهها علی الخصوص در تهران و شهرهای بزرگ کشورمان در روزهایی که کثیفی هوا به وضع هشدار میرسد، بسیار شنیده میشود.
در حقیقت صرف نظر از تمام دشواری هایی که آلایندههای محیطی میتوانند برای سلامت جنین به همراه داشته باشند، یافتههای علمی نشان میدهد مادرانیکه طی دوره حاملگی در معرض آلاینده هایی نظیر سرب، جیوه و تمام آلاینده هایی که از اگزوز اتومبیل خارج میشوند و حتی سموم دور کردن آفات کشاورزی هستند.، رشد مغزی و ذهنی کودکشان را در آستانه خطر قرار میدهند.
بچهها چنین مادرانی احتمال دارد بیشتر از دیگر کودکان در معرض ریسک مبتلا شدن به انواع مشکلات مغزی و ذهنی از اوتیسم گرفته تا ضریب هوشی پایین قرار داشته باشند.
ترتیب تولد:
شاید ترتیب تولد در نگاه نخست، مسئله چندان با اهمیتی در میزان سود مندی بچهها از هوش به نظر نرسد.شاید هم دوروبر خودمان خانوادههای زیادی را بشناسیم که اتفاقا بچهها میانی یا فرزند پایان از فرزند ارشد خانواده هوشمندتر است.
با وجود این، مطالعهای که سال ۲۰۰۷ انجام شده نشان میدهد ضریب هوشی فرزند ارشد خانواده بطور میانگین حدود سه امتیاز بیشتر از فرزند بعدی خانواده است.
در نظر داشته باشید که «به طور میانگین» یعنی نه در همه موارد، ولی چرا باید فرزند ارشد از هوش سود بیشتری ببرد؟ این مسأله بیشتر به مسأله سروکله زدن پدر و مادر با کودکان شان برمی گردد.
در حقیقت احتمال دارد پدر و مادر زمان زیادتری را با نخستین کودک خود صرف کنند.
با توجه به اینکه این موقع عموما به بازی کردن با اونها یا خواندن کتاب و داستان برای آنها میگذرد، بر رشد قوای ادراکی و شناختی این بچهها تاثیر مثبتی خواهد گذاشت.
تنبیه بدنی:
تنبیه جسمی برای بعضی پدر و مادر در حکم ابزاری بسیار قدرتمند است تا کودکشان را البته بظاهر به قالبی درآورند که مطلوبشان است، ولی این ابزار زودبازده بسیار مخرب و پرخطر است.بررسیها نشان میدهد میان تنبیه جسمی کودکان و ضریب هوشی پایینتر آنها رابطهای برقرار است.
در حقیقت زیانهای روحی روانی ناشی از تنبیه جسمی میتواند باعث ظهور اضطراب و نگرانی و ترسی شود که قطعا مانع فراگیری است.
بدین گونه کودک و پدر و مادر در یک دور باطل گرفتار خواهند شد.
بزرگترین گروه فوق تخصصی پزشکان مغز و اعصاب و متخصصین روانپزشکی در ایران
شاید دیگر کمتر کسی اطلاع نداشته باشد که در مجموعه بزرگ پزشکان جایروس بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و اعصاب و روان و برترین فارغ التحصیلان آمریکا،اسپانیا و آلمان حضور دارند و خدمات مغزواعصاب و روان که در این مجموعه ارائه می شود با کیفیت ترین در تمام ایران است!
کادر درمانی جایروس از لحاظ تخصصی در حیطه های اعصاب، در تمام کشور بی نظیر است
شماره تماس های نوبت گیری سریع
مشاوره های تلفنی و ویزیت آنلاین ویدئویی نیز ارائه می شود.
واحد مغز و اعصاب و روان ☎ 22616377_021 ☎
واحد ویزیت متخصص اختلالات خواب و نوبت انجام تست خواب ☎ 02122648627 ☎
واحد مشاوره و روانشناسی ☎ 22636863_021 ☎
اگر بی خوابی دارید، علاوه بر خدمات حضوری در کلینیک، میتوانید با تهیه دوره جامع درمان بیخوابی که توسط دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب تهیه شده است، بی خوابی تان را بدون دارو و در منزل درمان کنید.
درمان بی خوابی بدون دارو با ۱۱۳ روش علمی و خانگی (برای شروع، اینجا کلیک کنید)
اگر دچار افسردگی هستید یا میخواهید احساس شادی و لذت را در زندگی تان تقویت کنید، میتوانید بصورت حضوری توسط متخصصین روانپزشکی یا روانشناسان مجموعه جایروس ویزیت شوید و علاوه بر خدمات حضوری، میتوانید با تهیه دوره آنلاین درمان افسردگی در خانه که توسط مجموعه پزشکان جایروس تهیه شده است، افسردگی تان را در منزل و بدون دارو درمان کنید (برای دیدن ویدئو معرفی دوره، کلیک کنید)
درمان افسردگی در منزل بدون دارو (برای شروع، اینجا کلیک کنید)