بیماری اختلال در بلع چیست؟| دیسفاژی چیست؟

بیماری اختلال در بلع چیست؟|دیسفاژی چیست؟

چه عواملی باعث مشکل در بلع (دیسفاژی) می شود؟

دیسفاژی به دشواری در بلع اشاره دارد، برای جابجایی مواد غذایی از دهان به معده، تلاش بیش از حد طبیعی است. معمولاً در اثر مشکلات عصبی یا عضلانی ایجاد می شود، دیسفاژی می تواند دردناک باشد و در افراد مسن و نوزادان بیشتر دیده می شود.

اگرچه اصطلاح پزشکی “دیسفاژی” اغلب به عنوان یک نشانه یا علامت در نظر گرفته می شود، اما گاهی اوقات برای توصیف یک وضعیت در نوع خود استفاده می شود. طیف گسترده ای از دلایل احتمالی دیسفاژی وجود دارد. اگر فقط یک یا دو بار اتفاق بیفتد، احتمالاً مشکل اساسی وجود ندارد، اما اگر به طور مرتب اتفاق بیفتد، باید توسط پزشک معاینه شود.

از آنجا که دلایل زیادی برای ایجاد دیسفاژی وجود دارد ، درمان به علت اصلی بستگی دارد. در این مقاله ، در مورد علل مختلف دیسفاژی به همراه علائم، تشخیص و درمانهای احتمالی صحبت خواهیم کرد.

دیسفاژی چیست؟

” دیسفاژی ” معمولی شامل چندین عضله و اعصاب درگیر می کند. دیسفاژی ممکن است در اثر مشکل در هر نقطه از فرآیند بلع ایجاد شود.

سه نوع کلی دیسفاژی وجود دارد:

1) دیسفاژی دهان: مشکل در دهان است، که گاهی اوقات به دلیل ضعف زبان پس از سکته مغزی، مشکل در جویدن غذا یا مشکلی در انتقال غذا از دهان ایجاد می شود.

2) دیسفاژی حلق: مشکل در گلو است. مشکلات در گلو اغلب توسط یک مشکل نورولوژیکی ایجاد می شود که بر اعصاب تأثیر می گذارد (مانند بیماری پارکینسون، سکته مغزی یاALS ).

3) دیسفاژی مری: مشکل در مری است. این معمولاً به دلیل انسداد یا تحریک است که اغلب یک عمل جراحی لازم است.

شایان ذکر است که درد هنگام بلع (odynophagia) با دیسفاژی متفاوت است، اما امکان وجود هر دو در یک زمان وجود دارد. 

دلایل دیسفاژی

دلایل احتمالی دیسفاژی شامل موارد زیر است:

آمیوتروفیک لترال اسکلروزیس یا ALS، یک شکل غیرقابل درمان از انحطاط عصبی پیشرونده در طی زمان است. اعصاب مغز و نخاع به تدریج عملکرد خود را از دست می دهند.

آشالازی: عضله تحتانی مری به اندازه کافی ریلکس نمی کند که اجازه ورود مواد غذایی به معده را بدهد.

اسپاسم پراکنده : عضلات در مری به روش غیر هماهنگ منقبض می شوند.

سکته مغزی: سلولهای مغزی به دلیل کمبود اکسیژن می میرند زیرا جریان خون کاهش می یابد. اگر سلولهای مغزی که بلع را کنترل می کنند ، تحت تأثیر قرار بگیرند ، می تواند باعث دیسفاژی شود.

حلقه مری: بخش کوچکی از مری باریک می شود وگاهی اوقات از عبور غذاهای جامد جلوگیری می کند.

 التهاب ائوزینوفیلیک مری: سطح شدید ائوزینوفیل ها (نوعی گلبول سفید) در مری. این ائوزینوفیل ها به شکلی کنترل نشده رشد می کنند و به دستگاه گوارش حمله می کنند و منجر به استفراغ و مشکل در بلع غذا می شوند.

مالتیپل اسکلروزیس یا MS ، سیستم عصبی مرکزی توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار می گیرد و میلین که به طور طبیعی از اعصاب محافظت می کند را از بین می برد.

میاستنی گراویس یا گلدفلام: عضلاتی که تحت کنترل ارادی هستند به راحتی خسته و ضعیف می شوند. به دلیل مشکل در نحوه تحریک اعصاب برای انقباض عضلات است. این اختلال خود ایمنی است.

بیماری پارکینسون یا سندرم پارکینسونیسم: بیماری پارکینسون یک بیماری عصبی پیشرونده تدریجی است که مهارت های حرکتی و )در فاز پیشرفت بیماری، مهارت هایغیرحرکتی) را مختل می کند.

پرتو درمانی: بعضی از بیمارانی که پرتو درمانی (رادیوتراپی) به ناحیه گردن و سر انجام داده اند ممکن است دچار مشکل بلع باشند.

شکاف کام و لب: انواع رشد غیرطبیعی صورت به دلیل اتصال ناقص استخوان در سر و در نتیجه ایجاد شکاف (شکاف) در ناحیه کام و لب به بینی می شود.

اسکلرودرما: گروهی از بیماری های نادر خود ایمنی که پوست و بافت های متصل ضخیم تر و سخت تر می شوند. بیماری های نادر و پیشرونده روماتیسمی هستند.

سرطان مری: نوعی سرطان در مری است که معمولاً به الکل و استعمال دخانیات یا ریفلاکس معده مربوط می شود.

تنگی مری: تنگ شدن مری ، اغلب مربوط به ریفلاکس معده مربوط می شود.

خشکی دهان یا زروستومیا: بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان وجود ندارد.

علائم دیسفاژی

برخی از بیماران مبتلا به دیسفاژی هستند و از آن آگاهی ندارند، در این موارد ممکن است تشخیص داده نشوند و تحت درمان قرار نگیرند و خطر ابتلا به پنومونی آسپیراسیون را افزایش می دهد، عفونت ریه ای که می تواند بعد از ورود تصادفی بزاق یا مواد غذایی به ریه ایجاد شود. دیسفاژی تشخیص داده نشده همچنین ممکن است منجر به کم آبی و سوء تغذیه شود.

علائم مرتبط با دیسفاژی عبارتند از:

خفگی هنگام غذا خوردن

سرفه یا تهوع هنگام بلع

آبریزش از دهان

برگشت اسید یا مواد غذایی از معده به گلو

سوزش سردل یا رفلاکس معده_مری 

گرفتگی صدا

احساس گیر کردن غذا در گلو یا سینه یا پشت استخوان سینه

کاهش وزن بدون دلیل 

بازگشت مواد غذایی 

مشکل در کنترل مواد غذایی در دهان

مشکل در شروع فرآیند بلع

پنومونی مکرر

عدم توانایی در کنترل بزاق دهان

ممکن است بیماران احساس کنند غذا گیر کرده است.

عوامل خطر ابتلا به دیسفاژی

عوامل خطر دیسفاژی شامل موارد زیر است:

پیری: بزرگسالان مسن بیشتر در معرض خطر هستند. این به دلیل فرسودگی عمومی بدن بر اثر گذشت زمان است. همچنین برخی از بیماریهای سالخوردگی می تواند باعث دیسفاژی مانند بیماری پارکینسون.
بیماران مربوط به مغز و نخاع: برخی از اختلالات سیستم عصبی باعث اختلال در بلع می شود.

عوارض دیسفاژی

ذات الریه و عفونتهای تنفسی فوقانی، به طور خاص پنومونی آسپیراسیون وقتی بروز می کند که چیزی در مسیر اشتباهی بلعیده و وارد ریه ها شود.

سوء تغذیه، این خصوصاً در مورد افرادی که از اختلال در بلع خود آگاه نیستند و برای آن معالجه نمی شوند، اتفاق می افتد. آن ها ممکن است به اندازه کافی مواد مغذی حیاتی برای سلامتی دریافت نکنند.

کمبود آب بدن، اگر فرد نتواند به طور صحیح بنوشد ، میزان مایعات آن ها ممکن است کافی نباشد و منجر به کم آبی (کمبود آب در بدن) شود.

نحوه تشخیص دیسفاژی

آزمایش بلع باریم می تواند برای تشخیص دلیل بیماری دیسفاژی مفید باشد. یک آسیب شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر)  سعی خواهد کرد تا تشخیص دهد مشکل در کجا رخ داده، کدام بخش از فرآیند بلع مشکل ایجاد می کند. از بیماران درمورد علائم، مدت زمان بروز آن علائم و اینکه مشکل در بلع مایعات، جامدات یا هر دو هست سوال می گردد.

مطالعه دیسفاژی: این معمولاً توسط یک متخصص گفتاردرمانی انجام می شود. آنها غلظت های مختلفی از مواد غذایی و مایعات را آزمایش می کنند تا ببینند کدام یک مشکل ایجاد می کند. آنها همچنین ممکن است یک تست ویدیویی بلع را برای دیدن محل مشکل انجام دهند.

آزمایش بلع باریم: بیمار مایع حاوی باریم را بلع می کند. باریم در پرتونگاری ایکس نشان می دهد و به پزشک کمک می کند تا آنچه را که در مری اتفاق می افتد با جزئیات بیشتر ، خصوصاً فعالیت عضلات را تشخیص دهد.

آندوسکوپی: پزشک از یک دوربین برای نگاه کردن به مری استفاده می کند. اگر چیزی پیدا کنند که فکر می کند ممکن است سرطان باشد ، آنها نمونه برداری (بیوپسی) می کنند.

مانومتری:این مطالعه تغییرات فشار تولید شده در هنگام کار عضلات مری را اندازه گیری می کند. اگر موردی در طول آندوسکوپی یافت نشود، مانومتری انجام می شود.

درمان دیسفاژی

درمان به نوع دیسفاژی بستگی دارد:

درمان دیسفاژی دهان:

از آنجا که دیسفاژی دهان اغلب یک مشکل نورولوژیکی است، ارائه درمان مؤثر چالش برانگیز است. بیماران مبتلا به پارکینسون ممکن است به خوبی به داروهای پارکینسون پاسخ دهند.

بلع تراپی:

این درمان توسط گفتار درمانگر انجام خواهد شد. فرد روشهای جدید بلع صحیح را فرا خواهد گرفت. ورزش به بهبود عضلات و نحوه پاسخ آنها کمک خواهد کرد.

رژیم غذایی:

بعضی از غذاها و مایعات یا ترکیبی از آن ها ، بلعیدن آسان تر دارد. در حالی که بیمار در طی درمان مرحله خوردن غذاهای با اسان ترین بلع است، مهم است که بیمار رژیم متعادل مناسبی داشته باشد.

تغذیه از طریق لوله: 

اگر بیمار در معرض ذات الریه ، سوءتغذیه یا کم آبی قرار داشته باشد ، ممکن است لازم باشد از طریق یک لوله بینی (NG tube) یا PEG تغذیه شود. لوله های PEG بطور مستقیم و از طریق برش کوچکی در شکم در معده گذاشته می شوند .

درمان دیسفاژی مری 

مداخله جراحی معمولاً برای دیسفاژی مری لازم است.

اتساع: در صورت نیاز به  بزرگتر شدن مری (به عنوان مثال به دلیل تنگی) ، ممکن است یک بالون کوچک وارد شود و باد کند (سپس این بالون خارج می شود).

سم بوتولینوم (بوتاکس) : معمولاً اگر عضلات مری سفت شود (آشالازی) استفاده می شود. سم بوتولین یک سم قوی است که می تواند عضله سفت را فلج کند و باعث کاهش انسداد می شود.

اگر دیسفاژی ناشی از سرطان باشد ، بیمار برای معالجه به انکولوژیست )متخصص سرطان (ارجاع می شود و ممکن است نیاز به برداشتن جراحی تومور داشته باشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ نوبت اینجا کلیک کنید

نگارنده: دکتر راضیه رضوانی، گفتار درمانگر (آسیب شناس گفتار، زبان و بلع)

منبع

 


بزرگترین گروه فوق تخصصی پزشکان مغز و اعصاب و متخصصین روانپزشکی در ایران

 

شاید دیگر کمتر کسی اطلاع نداشته باشد که در مجموعه بزرگ پزشکان جایروس بهترین فوق تخصص های مغز و اعصاب و اعصاب و روان و برترین فارغ التحصیلان آمریکا،اسپانیا و آلمان حضور دارند و خدمات مغزواعصاب و روان که در این مجموعه ارائه می شود با کیفیت ترین در تمام ایران است!

کادر درمانی جایروس از لحاظ تخصصی در حیطه های اعصاب، در تمام کشور بی نظیر است


شماره تماس های نوبت گیری سریع

مشاوره های تلفنی و ویزیت آنلاین ویدئویی نیز ارائه می شود.

واحد مغز و اعصاب و روان ☎ 22616377_021

 واحد ویزیت متخصص اختلالات خواب و نوبت انجام تست خواب ☎ 02122648627

واحد مشاوره و روانشناسی  ☎ 22636863_021


درمان بی خوابی در منزل بدون دارو

 

اگر بی خوابی دارید، علاوه بر خدمات حضوری در کلینیک، میتوانید با تهیه دوره جامع درمان بیخوابی که توسط دکتر مصطفی امیری فلوشیپ اختلالات خواب تهیه شده است، بی خوابی تان را بدون دارو و در منزل درمان کنید.

درمان بی خوابی بدون دارو با ۱۱۳ روش علمی و خانگی (برای شروع، اینجا کلیک کنید)


درمان افسردگی بدون دارو آنلاین

اگر دچار افسردگی هستید یا میخواهید احساس شادی و لذت را در زندگی تان تقویت کنید، میتوانید بصورت حضوری توسط متخصصین روانپزشکی یا روانشناسان مجموعه جایروس ویزیت شوید و علاوه بر خدمات حضوری، میتوانید با تهیه دوره آنلاین درمان افسردگی در خانه که توسط مجموعه پزشکان جایروس تهیه شده است، افسردگی تان را در منزل و بدون دارو درمان کنید (برای دیدن ویدئو معرفی دوره، کلیک کنید)

درمان افسردگی در منزل بدون دارو (برای شروع، اینجا کلیک کنید)

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *