آیا می توانیم به تفسیر رویاها اعتماد کنیم؟!

بررسی روانشناختی رویاها

چرا رویا می بینیم؟ وقتی رویا می بینیم چه اتفاقی می افتد؟ آیا می توانیم به تفسیر رویاها اعتماد کنیم؟

چرا گاهی اوقات وقتی خوابیم وارد یک دنیای فانتزی می شویم؟ چرا رویدادهای خیالی می بینیم و رفتارهای خیالی انجام می دهیم و معنی آن ها چیست؟ آیا آن ها واقعا مسیری به ناهوشیار ما هستند؟ آیا ما واقعا می توانیم رویاهای خود را تفسیر کنیم؟ آیا آن ها چیز مهمی به ما خواهند گفت؟

رویاها می توانند ترسناک یا دلگرم کننده باشند. رویاها “فانتزی” هستند و ممکن است چیزهای غیر منطقی و غیر ممکن در آن ها رخ دهد. به عنوان مثال در رویا شما می توانید پرواز کنید، افراد مرده به زندگی برمی گردند، و یا اجسام بی جان سخن می گویند.

خواب REM: اکثر ما هرشب به طور میانگین بین 1 تا 2 ساعت رویا می بینیم و رویاهای متنوعی داریم. بیشتر رویاها کاملا فراموش می شوند و به همین خاطر بعضی افراد ادعا می کنند که هرگز رویا نمی بینند. محققان متوجه شدند که اگر افراد مستقیما پس از خواب با حرکات سریع چشم (خواب REM) بیدار شوند، می توانند رویاهای خود را نسبتا دقیق به خاطر آورند. فردی که از خواب REM بیدار می شود، تقریبا همیشه رویایی را گزارش می دهد، و رویاها را اغلب با جزئیات بیان می کند. این گزارش ها نشان می دهند که افراد همیشه در طول خواب هوشیار هستند، حتی اگر هرگز این تجربه را به خاطر نیاورند. مطالعات امواج مغزی نشان می دهند که ما در خواب بسیار فعال هستیم. مردها در این زمان ممکن است نعوظ را تجربه کنند و همچنین جریان خون به واژن زن ها در این زمان بیشتر می باشد.

انواع رویاها: گفته شده که کلمه ی “رویا” از کلمات “لذت” و “موسیقی” مشتق شده است. بسیاری از مردم از انواع مختلف رویاها؛ رویاهای بسیار روشن و یا رویاهای مبهم، کابوس ها و یا رویاهای دوست داشتنی، صحبت می کنند. کودکان از سنین 3 الی 8 سالگی اغلب گزارش کابوس می دهند.

بسیاری از رویاها تکرار شونده هستند، و برخی افراد معتقدند که رویاهایشان مبنی بر پیش گویی است. اما نکته اینجاست که قطعا رویاهای متداول فرهنگی فراوانی برای همه ی افراد در همه ی زمان ها وجود دارد.
رویای پرواز شایع است: برخی افراد گزارش می دهند که مثل یک پرنده در خواب پرواز می کنند، و برخی دیگر رویاهای سقوط را گزارش می دهند که در آن ها از یک ساختمان بلند به پایین پرت می شوند یا داخل یک گودال بزرگ می افتند. یا فقط خود را در حال سقوط می بینند.

در بسیاری رویاها افراد خود را برهنه می بینند و از این رو در مقابل دیگران خجالت زده می شوند.

رویای تعقیب و گریز نیز شایع است: اغلب دیگران شما را تعقیب می کنند، یا شاید شما در حال تعقیب دیگران باشید.

دانش آموزان و دانشجویان معمولا رویای مربوط به امتحان می بینند، در این رویاها آن ها روی صندلی امتحان نشسته اند و پاسخ سوالات را به خاطر نمی آورند، یا پاسخ نادرست می دهند، یا در خواب می بینند که فلج هستند و نمی توانند بنویسند.

رویای از دست دادن دندان نیز بسیار شایع است.

تفسیرها: تفسیرهای گوناگونی از این رویاها وجود دارد.

آیا رویای دندان نشانه ی این است که ما خیلی نگران جذابیت های جسمانی هستیم؟ یا شاید این رویا نشان دهنده ی از دست دادن قدرت و پیری است، یا نگرانی در مورد اینکه شما هرگز شنیده یا دیده نمی شوید. شاید دندان هایتان نشانه دهنده ی سلاح گفتاری شما هستند و از بین می روند چون در حال دروغ گفتن به دیگران هستید.

اما رویای برهنگی چگونه تفسیر می شود؟ آیا تمام آن در مورد آسیب پذیری و خجالت است؟ شما در حال پنهان کردن برخی اطلاعات، مخفی کردن یک رابطه، و یا انجام کاری هستید که می دانید نباید انجام دهید و از انجام آن احساس گناه می کنید. آیا می تواند به این معنی نیز باشد که شما احساس می کنید برای انجام برخی وظایف یا کارهای بزرگ آماده نیستید؟ یک ویژگی عجیب این خواب این است که شما باور دارید که برهنه هستید اما دیگران متوجه نیستند. و این موضوع می تواند نشان دهد که شما نگران هستید اما در واقع می دانید که این نگرانی بی اساس است.

نگرش های فرویدی: فروید باعث توسعه ی یک نوع درمان به نام روانکاوی (روان تحلیلی) شد. هدف روانکاوی این است مراجع به انگیزه ها و تمایلات ناخودآگاه خود راه پیدا کند. تفسیر رویا روش مورد علاقه ی فروید برای درک ناهوشیار بود، بنابراین افراد را تشویق می کرد تا بدون محدودیت در مورد رویاهای خود صحبت کنند. این ارزیابی از معنای رویاها مشخصه ی روانکاوی است.

در دیدگاه فروید رویاها نگرانی های گذشته و حال فرد هستند و از مناطق ناشناخته ای به وجود می آیند. هسته ی اصلی هر رویایی تلاش برای تحقق آرزوهاست. در واقع با بیان این مطلب فروید این بینش را در مورد ناخودآگاه به ما می دهد که آرزوهای ما به برخی مسائل ممنوعه اشاره دارند. و در این حالت مکانیسم های دفاعی فراخوانی شده و آرزوها مستقیما بیان نمی شوند اما به صورت نمادین (در رویاها) به سطح می آیند.

محتوای ظاهری که توسط رویا پرداز دیده می شود معنای پنهان یا مهمی را که پشت آن محتوا پنهان شده و می تواند دلیل اضطراب و ناراحتی روانشناختی را مشخص کند می پوشاند. رویاها خود نمایندگان مستقیمی از ناخودآگاه ما نیستند اما لازم است تا این رویاها آنالیز شوند و مشخص شود که نماد یا استعاره ای برای کدام احساست واقعی ما هستند. برخی از نمادها به دلیل شباهت های فیزیکی یا عملکردی به طور گسترده رواج دارند، اما یک رمزنگاری ساده که برای عموم کاربرد داشته باشد وجود ندارد. در واقع تفسیر رویا در هر فردی متفاوت است، و حتی اگر دو نفر یک رویای مشابه ببینند، تفسیر رویا در هر کدام از آن ها متفاوت خواهد بود.

زیگموند فروید اساسا پیشنهاد می کند که رویاها از تعارضات درونی ما، بین تمایلات ناهوشیار و ممنوعیت عمل به این تمایلات که از جامعه یاد گرفته ایم، ناشی می شوند. تفسیر رویا روش مورد علاقه ی فروید برای درک این تعارضات بود و به همین خاطر مردم را تشویق می کرد تا بدون محدودیت درمورد رویاهای خود صحبت کنند.

در خواب فرآیندهای مختلفی رخ می دهد مثل “چگالش”، در جایی که تم ها به تصاویر واحد از قبیل یک در باز یا یک گودال عمیق تقلیل می یابند. تحلیل گران به خصوص به “جابه جایی” علاقه مند هستند، در جایی که افراد، اشیا و فعالیت های خاص باهم جابه جا می شوند. فرآیند “تبدیل” یکی دیگر از فرآیندهاست و زمانی رخ می دهد که فرد خود را بزرگ تر یا کوچک تر، پیرتر یا جوان تر، قدرتمند تر یا کم توان تر می بیند.

نظریه ی فروید منجر به پیش بینی های متنوعی در مورد رویاها شد. یکی از این پیش بینی ها این بود که، مردان باید بیشتر از زنان رویاهای مربوط به اضطراب اختگی، و زنان بیشتر رویاهای حسادت به آلت تناسلی مردانه داشته باشند.

منتقدان خاطر نشان کردند که اگر رویاها مربوط به تحقق آرزوها هستند، پس چرا بسیاری از آنها منفی اند؟!

تئوری فروید برپایه ی تعداد کمی رویا (کمتر از 10 درصد) که توسط مراجعین به یاد آورده شده و نوشته شده اند، قرار گرفته است. همچنین یک مشکل جدی در مورد اعتبار تفسیر رویاها وجود دارد، و آن این است که درمانگرهای مختلف تفسیرهای گوناگونی ارائه داده اند. بعلاوه یونگ اشاره می کند که رویاها صرف نظر از اینکه چقدر عمیقا سرکوب گر یا به طور شگفت انگیزی آزادی خواه هستند، به نظر می رسد که براساس زمان و فرهنگ افراد، محتوای مشابهی دارند.

مطالعات جسمانی: محققان تعریفی برای رویا پیشنهاد کرده اند که تعارضات یا تمایلات ناهوشیار را دربر نمی گیرد. به گفته ی محققان در خواب REM، یک مدار از نورون های ترشح کننده استیل کولین در مغز فعال می شود، حرکات سریع چشم تحریک، قشر مغز فعال و فلج عضلانی رخ می دهد، که باعث می شود ما تصاویری ببینیم.

حرکت چشم هر فرد در حین رویا دیدن به خوبی با محتوای رویای او مطابقت دارد. تصاویری که در رویا دیده می شود اغلب شامل خاطراتی که اخیرا رخ داده یا آنچه که فرد اخیرا به آن فکر کرده، می باشد. احتمالا مدارهای مسئول بیشتر توسط وقایع اخیر مورد استفاده، تحریک می شوند. بیمارانی که در انتظار یک عمل جراحی بزرگ بودند، دو یا سه شب قبل از عمل ترس های خود را در رویاهایشان آشکار می کردند. ترس های آن ها به ندرت مستقیما به جراحی یا اتاق عمل اشاره داشت. و اغلب به صورت غیر مستقیم و نمادین بود. رویاها اغلب آنچه در حال حاضر در زندگی فرد بسیار مهم است را بیان می کنند، و هیچ مفهومی از تحقق آرزوهای عمیق در آن ها نیست.

[button color=”purple ” size=”medium” link=”https://www.psychologytoday.com/blog/sideways-view/201502/the-psychology-dreaming” target=”blank” ]لینک منبع[/button]

محقق و مترجم: ندا مهفر

کلینیک فوق تخصصی اختلالات خواب جایروس با مدیریت دکتر مصطفی امیری(متخصص مغز و اعصاب و فوق تخصص اختلالات خواب از اسپانیا)