انواع سکته های مغزی، عوامل موثر بر آن، و علائم بروز سکته مغزی

به طور کلی دو حالت برای سکته مغزی وجود دارد: سکته مغزی ناشی از خونریزی داخلی مغز و سکته مغزی ناشی از کم خونی موضعی.

سکته مغزی ناشی از خونریزی داخلی مغز ( سکته مغزی هموراژیک ) زمانی رخ می دهد که رگ های خونی مغز پاره  میشوند. آمار نشان می دهد بیست درصد از سکته های مغزی که به اورژانس گزارش می شود، بعلت خونریزی داخلی مغز است. از طرف دیگر، سکته مغزی ایسکمیک ( سکته مغزی ناشی از کم خونی موضعی ) در میان بیماران بسیار شایع تر است و  بیشتر بعلت عروق مسدود شده یا انسداد، مانند لخته یا رسوب چربی در رگ ها رخ می دهد. حمله ایسکمیک و حمله ایسکمیک گذرا  (TIA) مشابه یکدیگر هستندف اما یکسان نیستند. سکته مغزی علائمی را در فرد بیمار بوجود میاورد که حداقل برای یک روز کامل دوام دارند. حمله ایسکمیک گذرا یا نیمچه سکته مغزی، نشانه هایی از خود بروز می دهد که در مدت زمان کوتاه تری  به سرعت  پیشرفت می کنند و بیمار را از پای در میاورند.

تشخیص نوع حمله از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، زیرا راه های درمان آن کاملا متفاوت است. حال راه های تشخیص نوع حمله چیست؟ پیش از شروع درمان، درمانگر یا پزشک متخصص بوسیله دستگاه مقطع نما (دستگاهي كه تصويرى از بافت هاى نرم بدن و مغز را نشان مي دهد) و ام آر آی، نوع حمله را تشخیص می دهد. به هنگام بروز حمله ایسکمیک ( سکته مغزی ناشی از کم خونی موضعی )، ترمیم جریان خون و به وضع اولیه بازگرداندن است، اما در حمله هموراژیک ( سکته مغزی ناشی از خونریزی داخلی مغز )، هدف کنترل خونریزی داخل مغز و جلوگیری از ادامه خونریزی است.

شاید شنیده باشید که الفاظ دیگری برای واژه ” سکته یا حمله مغزی” وجود دارد، مانند:  بافت مرگي حفره ای ( ناحيه ى بافت هاى مرده يا نيمه مرده در اثر قطع يا كمبود جريان خون )، بافت مرگی لختاکی ( لخته شدگي خون در قلب يا رگ ها )، بافت مرگی بعلت بسته شدن رگ ها، حمله مغزی یا قلبی ناشی از بیماری دیابت، خونریزی زیر عنکبوتیه، خونریزی داخلی مغز. هر کدام از مواردی از که از آنها یاد شد، زیر شاخه یکی از دو گروه اصلی قرار می گیرند.

عوامل موثر بر بروز سکته مغزی

• سن: با سالخوردگی و گذر زمان، خطر بروز سکته مغزی تا ده برابر افزایش پیدا می کند. البته در برخی از افراد، این مورد ارثی است و بیشتر در سن 55 سالگی، سکته مغزی رخ می دهد.
• جنسیت: آقایان نسبت به خانم ها بیشتر در معرض سکته مغزی و قلبی قرار دارند.
• اگر فرد قبلا دچار سکته مغزی یا قلبی شده باشد. بعبارت دیگر، برای یک بار این شرایط را تجربه کرده باشد. در این حالت، خطر بروز سکته مغزی برای دفعات دیگر نیز افزایش پیدا می کند.
• فشار خون بالا—تضعیف شریان های اصلی قلب و مغز
• دیابت—قند خون موجب آسیب رسانی به قلب و عروق خونی شده که خطر بروز سکته مغزی و قلبی را افزایش میدهد.
• بیماری های وابسته به سرخرگ کاروتید (هريك از دو شاهرگي كه در طرفين گردن قرار دارند و خون را ازشاهرگ آئورت به سر مي رسانند)
• دیگر بیماری های قلبی
• دخانیات
• تغذیه نامناسب
• عدم فعالیت
• چاقی مفرط
• کلسترول بالا
• بیماری داسی گویچه، کم خونی مدیترانه ای

به منظور جلوگیری از بروز سکته مغزی و قلبی، به موارد زیر توجه بفرمایید:

• برخورداری از وزن متعادل
• انجام فعالیت های بدنی و ورزش کردن
• تغذیه مناسب ( مصرف لبنیات، سبزیجات و میوه جات تازه )
• کنترل فشار خون ( کمتر یا مساوی 80/120 )
• کنترل کلسترول یا چربی خون ( کمتر از 200 )
• کنترل قند خون
• عدم مصرف دخانیات
• داروها را مطابق با نسخه پزشک مصرف کنید و به عوارض جانبی داروها و برهمکنش داروها بر یکدیگر توجه داشته باشید. پیش از شروع درمان دارویی، پزشک را از شرایط خود مطلع سازید.

چگونگی تشخیص بروز سکته مغزی یا قلبی

برخی از علائم شایع سکته مغزی عبارتند از:

• ضعف بدن: شاید این حالت پیش آید که بیمار احساس کند، نیمی از بدن او ضعیف تر از طرف دیگر است. ساختمان عضلانی بخش های مختلف بدن که آسیب پذیری بیشتری دارند، شامل: صورت، دست ها ، بازوان، بالا تنه و پاها. ضعف بدن ممکن است به صورت عدم توانایی در بلند کردن اجسام به کمک  دست ها، عدم توانایی در لبخند زدن، بویژه در یک طرف صورت، عدم توانایی در راه رفتن یا حرکت پا و عدم تعادل در نشستن.

• بی حسی—بیمار ممکن است در بخشی از بدن دچار بی حسی و سوزش ( جز جز بدن ) شود.

• اختلال حواس— فراموشی، اختلال در حافظه، عدم توانایی در درک برخی مطالب، عدم توانایی در دنبال کردن مسیر ها و عدم توانایی در صحبت کردن بطور مربوط.

• مشکلات بینایی—بروز مشکلات دو بینایی یا تک بینایی

• جویه جویده صحبت کردن (با شتاب و بي دقتي تلفظ كردن و بخشي از صداى واژه را خوردن ) —- زمانی که عضلات صورت ضعیف می شوند، فرد در صحبت کردن و تلفظ واژه ها مشکل پیدا می کند.

• اختلال در راه رفتن— تلو تلو خوردن، افتادن به صورت ناگهانی، عدم توانایی در حفظ تعادل بدن به هنگام ایستادن، کشیدن پا بدنبال خود.

• سرگیجه

• عدم تعادل— عدم تعادل در ایستادن و نشستن بگونه ای که فرد ناگزیر است به یک طرف از بدن تکیه کند.

• از دست دادن هماهنگی اندام—بروز حرکات غیر ارادی

• سردرد های مزمن و شدید— بدین منظور بیمار مطئنا باید دارو مصرف کند.

اگر شما نیز به علائمی که در بالا ذکر شد، مبتلا هستید و از آنها رنج می برید، بی درنگ به پزشک مراجعه کرده و درمان دارویی را آغاز کنید. میزان آسیب وارده به مغز و قلب، بستگی زیادی به سرعت عمل پزشک و خود بیمار در تشخیص بیماری و همچنین درمان به موقع آن دارد.

منبع:

http://www.stroke-rehab.com/types-of-stroke.html

نگارنده: حدیث بختیاری

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا