یماری مولتیپل اسکلروزیس یا MS چیست؟

بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) شایع ترین بیماری ناشی از یک فرآیند التهابی دمیلینیزان در CNS یعنی سیستم عصبی مرکزی استو یکی از علل اصلی ناتوانی در افراد جوان به شمار می رود طوریکه در طول 20 تا 25 سال 30 درصد از بیماران ناتوانی حرکتی پیدا می کنند.

در مولتیپل اسکلروزیس(MS) بدن فرد به واکنش نشان دادن علیه ماده پوشاننده ی دور الیاف عصبی که همان میلین نام دارد˓ شروع می کند.در واقع سیستم ایمنی بدن شما غلاف های محافظ یا همان میلین را می خورد.آسیب به میلین باعث تداخل در ارتباطات بین مغز، طناب نخاعی و دیگر مناطق از بدن شما می شود.

بسته به این که کدام قسمت از سیستم عصبی در گیر شود نشانه ها و علایم متفاوتی بروز می کند.

می دانیم که ام اس هنوز درمان قطعی ندارد. با این حال، درمان های مختافی جهت : درمان حملات MS، مدیریت علائم و به خصوص کاهش پیشرفت بیماری وجود دارد و مورد استفاده قرار می گیرد.

علایم MS متفاوت است، بسته به محل رشته های عصبی آسیب دیده. علائم بیماری MS ممکن متفاوت باشد و عبارتند از:

• بی حسی یا ضعف در یک یا چند اندام
• از دست دادن نسبی یا کامل بینایی مرکزی، معمولا در یک چشم، اغلب با درد در هنگام حرکت چشم (نوریت اپتیک)
• دوبینی و یا تاری دید
• سوزن سوزن شدن و درد در قسمت های مختلف بدن 33%
• احساس الکتریکی شوک که با حرکات سر خاص رخ می دهد علامت لرمیت
• لرزش، عدم هماهنگی و یا راه رفتن ناپایدار
• انقطاع کلام
• خستگی
• سرگیجه
• افسردگی
• اختلال شناختی و فراموشی
• اختلال در کارکرد مثانه
• اختلال خلقی

حساسیت به گرما در افراد مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس شایع است. افزایش کوچک در درجه حرارت بدن می تواند سبب بروز یا بدتر شدن نشانه های بیماری شود.

اغلب افراد مبتلا به اسکلروز متعدد، به ویژه در مراحل آغاز این بیماری،تجربه عود علائم، که توسط دوره های بهبودی کامل یا نسبی علائم دنبال. می شود را دارا هستند.
علت بیماری MS ناشناخته است. اعتقاد بر این است که یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن حمله می کند به میلین و آن را از بین می برد میلین همان – ماده چربی است که محافظت از فیبرهای عصبی در مغز و نخاع را به عهده دارد.

میلین را می توان با عایق روی سیمهای برق مقایسه کرد. وقتی میلین آسیب دیده است، پیام هایی که در امتداد عصب سفرمی کند ممکن است کند شده و یا مسدود شود.
عوامل متعددی ممکن است خطر ابتلا به ام اس را افزایش می دهد ، از جمله :
• سن . ام اس می تواند در هر سنی رخ دهد ، اما شایع ترین افرادی در سنین 20 تا 40 هستند که مبتلا می شوند.
• جنسیت . زنان حدود دو برابر بیشتر از مردان امکان ابتلا به بیماری را دارند.

• سابقه خانوادگی . اگر یکی از والدین و یا خواهر و برادر شما به اسکلروز متعدد ، شما یک شانس 1 به 3 درصد ابتلا به این بیماری – در مقایسه با خطر در جمعیت عمومی ، که تنها یک دهم از 1 درصد است.

با این حال، تجارب دوقلوهای همسان نشان می دهد که وراثت تنها عامل دخیل نیست. اگر اسکلروز متعدد تنها به وسیله ژنتیک تعیین می شد ، دوقلوهای همسان خطرات یکسان باید داشته باشند. با این حال، دو قلوی مشابه تنها حدود 30٪ شانس ابتلا به ام اس را دارند در صورت که قل اول مبتلا باشد.

• عفونت های خاص. انواع ویروس ها، مانند ویروس اپستاین ، بار و دیگران، به نظر می رسد با اسکلروز متعدد همراه است.

• قومیت . مردم سفید ، به خصوص کسانی که خانواده هایشان در شمال اروپا بودند، در بالاترین خطر ابتلا به ام اس هستند. افراد با نژاد آسیایی ، آفریقایی و آمریکایی های بومی کمترین خطرابتلا را دارند.

• مناطق جغرافیایی . مولتیپل اسکلروزیس به مراتب در مناطقی مانند اروپا، جنوب کانادا، شمال ایالات متحده آمریکا ، نیوزیلند و جنوب شرقی استرالیا شیوع بیشتری دارد.

وقتی یک کودک از یک منطقه پر خطر به یک منطقه کم خطر ، و یا برعکس حرکت می کند، او تمایل دارد که سطح خطر مرتبط با منطقه خانه جدید خود را بدست آورد. اما اگر این حرکت پس از بلوغ رخ دهد، بزرگسالان جوان معمولا سطح خطر در ارتباط با اولین خانه خود را حفظ می کند.

• دیگر بیماریهای خود ایمنی . احتمال ابتلا به ام اس در صورتی که دارای بیماری تیروئید، دیابت نوع 1 یا بیماری التهابی روده باشیم کمی احتمال ابتلا به ام اس بیشتر شود .
 

برای درمان و تشخیص این بیماری به متخصص نورولوزی ( مغز و اعصاب ) مراجعه کنید.

[divider]

♦  دکتر زهرا وهابی متخصص مغز و اعصاب و ستون فقرات – دارای بورد تخصصی از دانشگاه علوم پزشکی تهران

♦  مدیر دپارتمان بیماریهای ستون فقرات و اختلالات عصب و عضله مجموعه کلینیک های تخصصی آلومینا

کلینیک آلومینا مرکز فوق تخصصی پیشگیری و درمان اختلالات مغز و اعصاب و روان در ایران است.

تماس با ما