زوج درمانی موثر

زوج درمانگر نیاز به مهارت های خاصی دارد. افرادی که وارد کار مشاوره ازدواج و یا مشاوره ی خانواده می شوند، سال ها سخت کار می کنند و آموزش های مختلف می بینند و جدیدترین تحولات را در زمینه کاری خود بررسی می کنند. در واقع این متخصصان آماده هستند تا به زن و شوهرها کمک کنند تا تغییرات مثبت در زندگی خود ایجاد کنند. زوج درمانی موثر اصولی دارد که باهم آنها را در این نوشتار مرور میکنیم.

اکنون به پنج اصل موثر در مورد زوج درمانی می پردازیم:

1. تغییر دیدگاه ها در مورد روابط: در طول دوره ی درمان، درمانگر سعی می کند به پارتنرها کمک کند تا به روابط خود به شیوه ای عینی تر نگاه کنند. آنها یاد می گیرند که از سرزنش کردن خودداری کنند و در عوض به اتفاقاتی برای آنها می افتد نگاه کنند. به علاوه می توانند در برخی زمینه ها از نوع رابطه خود بهره مند شوند. به عنوان مثال زن و شوهرهایی که دچار مشکلات اقتصادی هستند، ممکن است تحت فشار قرار گیرند، در حالیکه زوج های دیگر این استرس ها و فشارها را ندارند. درمانگر با بررسی چگونگی روابط زوجین به چگونگی واکنش ها و تعاملات آنها می پردازند و از این طریق داده های لازم را جمع آوری می کنند. سپس عوامل اینگونه تعاملات و واکنش ها را مورد بررسی قرار می دهد.

چگونگی به اشتراک گذاشتن اطلاعات جمع آوری شده به روش درمانگر بستگی دارد. متخصصان در این باره استراتژی های مختلفی به کار می برند، اما زمانی که آنها شروع به تغییر چگونگی روابط می کنند، زن و شوهر نیز می توانند در جریان چگونگی تعاملات خود قرار بگیرند.

2. تغییر رفتار ناکارآمد: زوج درمانی موثر سعی می کند چگونگی رفتار زوج ها با یکدیگر را تغییر دهند. به این معنا که درمانگر هم به بهبود تعاملات زن و شوهر کمک می کند و هم اینکه اطمینان حاصل می کند که این زوج دیگر اقداماتی که می تواند باعث آسیب جسمی، روانی و یا اقتصادی شود، انجام نمی دهند. به این منظور درمانگر یک ارزیابی دقیق از مراجعه کنندگان انجام می دهد. درمانگر ممکن است زن و شوهر را به متخصص سوء مصرف مواد مخدر یا مدیریت خشم معرفی کند.
3. کاهش پرهیز عاطفی: زن و شوهرهایی که از ابراز احساسات خودداری می کنند، بیشتر در معرض خطر دور شدن از یکدیگر هستند. یک درمانگر در روش زوج درمانی به مراجعین کمک می کند تا احساسات و افکار خود را بدون ترس بیان کند. زوج درمانی مبتنی بر دلبستگی به طرفین اجازه می دهد تا راحت تر و بدون ترس به بیان احساسات خود بپردازند. طبق این دیدگاه افرادی که در دوران کودکی نیازهای عاطفی برآورده نشده داشته اند، در بزرگسالی هم نمی توانند به راحتی روابط عاطفی برقرار کنند. این افراد از ترس اینکه بیان احساس آنها توسط طرف مقابل مورد قبول واقع نشود، هرگز احساسات خود را بیان نمی کنند.این افراد از بیان احساسات واقعی خود هراس دارند چرا که در گذشته پاسخ مناسبی در رابطه با بیان احساسات خود دریافت نکرده اند. به هرحال به این روش درمانگر به زوج ها کمک می کند تا احساسات واقعی خود بپردازند، البته به روشی که باعث نزدیکتر شدن آنها می شود.
4. بهبود روابط: توانایی در برقراری رابطه یکی از اصول صمیمیت است. درمانگرها در روش زوج درمانی بر روی بهبود روابط بین پارتنرها تمرکز میکنند. طبق اصول بیان شده در شماره های 2 و 3 این روابط نباید توهین آمیز باشد یا پاتنرها در هنگام بیان احساسات خود، نباید یکدیگر را مسخره کنند. بنابراین پارتنرها برای درک روابط و چگونگی رفتار با یکدیگر نیاز به آموزش دارند. درمانگر به زوج ها روش های ارتباطی موثری نیز آموزش میدهد، به علاوه این افراد از انواع روابطی که باعث بروز مشکلات بیشتر میشوند، اجتناب می کنند. آنها یاد می گیرند بیشتر گوش بدهند.
5. ترویج نقاط قوت: زوج درمانی موثر به نقاط قوت طرفین در رابطه و ایجاد انعطاف پذیری اشاره دارد. از آنجایی که بیشتر زوج هایی که دچار مشکل نی شوند، بر روی بخش های خاصس تمرکز میکنند، بنابراین توجه خود را از دیگر قسمتها از دست می دهند، قسمتهایی که ممکن است عملکرد بهتری در آنها داشته باشند. در این بخش هدف این است که پارتنرها از روابط خود لذت بیشتری ببرند. درمانگر سعی دارد طوری عمل کند که طرفین به روابط خود دید مثبتی داشته باشند. البته این امر مستقیما توسط خود پارتنرها انجام می شود و درمانگر فقط کمک کننده است.

بنابراین می بینید که افرادی که در روابط خود دچار مشکل شده اند، لازم نیست تسلیم شده و ناامیدانه دست از تلاش بردارند، بلکه این افراد نیاز به آموزش دارند. در واقع ترس مردم از ورود به روابط طولانی مدت، مشکلی است که با یادگیری دارند. با توجه و رعایت پنج اصل موثر در زوج درمانی که بیان شده، داشتن یک رابطه ی مثبت و نزدیک اصلا غیرممکن نیست.

منبع یک 

دکتر زهرا بابایی

متخصص روانشناسی بالینی، زوج درمانگر

دکتر سینا قاسمی

روانپزشک و روان درمانگر، متخصص زوج درمانی و اختلالات جنسی