شیوه های نوین و امید بخش روان درمانی بیماری افسردگی

بر طبق گفته پزشکان، نوعی تحریک مغزی ناشی از جریان الکتریکی خفیف که به نظر می رسد کمترین عوارض جانبی را برای بیمار به بار می آرود، یکی از شیوه های نوین روان درمانی بیماری شناخته شده است.

روان درمانی تجربی که به نام  “تحریک جریان مستقیم الکتریکی از روی جمجمه (tDCS)” معروف است، مستلزم کاربرد شارژ الکتریکی سطح پایین حدود 400  است که در شیوه های روان تنشی و برانگیختگی استفاده می شده است و برخلاف درمان با تكانه یا ضربه برقي ( تكانه درماني برقی) که برای بیماران تحت بیهوشی تجویز می شود، “تحریک جریان مستقیم الکتریکی از روی جمجمه (tDCS)” برای مدت بیست تا سی ثانیه به بیمار هشیار داده می شود.

اگرچه پزشکان این روش جدید را جایگزین یا مانعی بر سر راه روش های درمانی پیشین چون تکانه درمانی برقی نمی دانند، تحریک الکتریکی مغز به عنوانی رویکردی موثر در درمان بیماری افسردگی بیمارانی که به انواع روش درمانی مقاومت نشان میدهند و به رسیدگی کامل نیاز دارند، مورد ملاحظه توجه دنیای پزشکی قرار گرفته است. البته توجه داشته باشید برخلاف تکانه درمانی برقی که موجب از دست دادن حافظه و اختلال حواس می شود، تا کنون موردی گزارش نشده است که تاثیر مخرب تحریک الکتریکی مغز را نشان دهد. از آنجایی که این شیوه نوین درمانی بسیار کم هزینه و به راحتی قابل اجراست، پزشکان بر این باورند که تحریک الکتریکی مغز به زودی گزینه درمانی جایگزین بویژه برای بیماران مبتلا به افسردگی است که بدن آنها به انواع داروهای فسردگی پاسخ و عکس العمل مثبت نشان نداده است. حتی آنها معتقدند که تحریک الکتریکی مغز می بایست پیش از تکانه درمانی برقی بر روی بیمار اعمال شود. تحریک الکتریکی مغز می تواند روش موثر برای بیمارانی مبتلا به افسردگی باشد که قادر به مصرف دارو نیستند.

در مقایسه 120 از نفر از بیمارانی که تحت روش درمانی تحریک الکتریکی مغز قرار گرفتند و اشخاص تحت درمان دارویی سرترالین و زولوفت، محققان دریافتند که تاثیر تحریک الکتریکی مغز حتی بیشتر از مصرف میزان دوز پایین داروی زولوفت بود و این تاثیرگذاری و اثر بخشی در ترکیب با داروی ضد افسردگی زولوفت  به صورت چشمگیری افزایش خواهد یافت.

به خاطر داشته باشید که روش دارویی و همچنین روش روان تنشی (تحریک الکتریکی مغز) به طور یکسان قابل اطمینان و بی خطر هستند و این ادعا مهر تاییدی بر نقش درمانی “تحریک جریان مستقیم الکتریکی از روی جمجمه (tDCS)”  برای درمان بیماری افسردگی است. کمتر بیماری مشاهده شد که دچار جنون تحریکاتی شده باشد و برخی هم دچار قرمزی پوست در ناحیه ای از سر شدند که الکترودها به آنجا متصل شده بودند.

 “تحریک جریان مستقیم الکتریکی از روی جمجمه (tDCS)” از چندین دهه پیشتر گسترش یافته است، اما محققان به تازگی آغاز به بررسی جدی آن در درمان بیماری افسردگی گرفته اند.

در این روش که در آن دو الکترود به نام های کاتود و آنود به گیجگاه متصل می شوند، نوعی تحریک خفیف برای مغز ایجاد می کنند که به طور اساسی سطح سلول های دیگر مغزی را تعدیل و مدوله میکند. بدون نیاز به جریان قوی الکتریکی که سلولهای مغزی را ناگزیر به انتقال پیام های عصبی می کند، جریان الکتریکی سبب می شود که سلول های مغزی با دیگر سلولهای در مغز به گونه ای موثرتر رسانگری و تبادل داشته باشند.

علاوه بر این، محققان دریافتند که تحریک الکتریکی مغز می تواند تاثیرات مثبتی بر فرآیند یادگیری و ادراک بیمار داشته باشد، به گونه ای سرعت فکر کردن در آنها افزایش می یابد.

“تحریک جریان مستقیم الکتریکی از روی جمجمه (tDCS)” می تواند به عنوان روشی موثر و بالقوه در درمان  بیمارانی که تمایل به افکار خودکشی گرایانه ندارند و بدن آنها مقاوم در برابر هرگونه مصرف داروهای ضد افسردگی و شیوه های روان درمانی است، مورد استفاده قرار گیرد.

“تحریک جریان مستقیم الکتریکی از روی جمجمه (tDCS)” تکنولوژی  بسیار ایمن، قابل اطمینان و بی خطر، قابل حمل، غیرتهاجمی و کم هزینه است. دستگاه تنها بوسیله چندین باتری کار می کند، به همین علت شما می توانید همیشه دستگاه را همراه خود داشته باشید. تحریک مغناطیسی کورتکس مغز که به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده است، نیز به عنوان روشی موثر درمان برخی موارد خاص افسردگی شناخته شده است. در صورتی که بیمار تحت درمان تحریک الکتریکی مغز قرار بگیرد، به هیچ عنوان در معرض خطر حملات قلبی و مغزی قرار نخواهد گرفت. از این روش به راحتی می توان در منزل نیز استفاده کرد. اما پیش از کاربرد این دستگاه، می بایست به صورت آنلاین با پزشک ارتباط برقرار کرده و نکاتی را که ایشان ذکر می کند، به دقت به کار ببندید، زیرا افرادی هستند که اطلاعات کاملی در این زمینه ندارند و در اینجا عقل حکم می کند که جانب احتیاط را رعایت کرده و با پزشک مشاوره داشته باشند، برای مثال بیماران باید از پیش بدانند که الکترودها در کدام قسمت پیشانی و جمجمه قرار دهند.

حتی بیمارانی که برای طولانی مدت از بیماری افسردگی رنج می برند، با دو یا سه جلسه درمان به راحتی می توانند بیماری خود را کنترل کنند.

منبع:

http://well.blogs.nytimes.com

نگارنده: حدیث بختیاری

[divider]

کلینیک فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا