حافظه فعال و کوتاه‌مدت: دروازه‌های ذهن برای فهم و حل مسائل

حافظه فعال و حافظه کوتاه‌مدت دو مفهوم متفاوت اما مرتبط هستند. حافظه فعال، نه تنها اطلاعات را نگه می‌دارد بلکه با آن‌ها کار نیز می‌کند. به عبارت دیگر، حافظه فعال مانند یک فضای کاری ذهنی است که اطلاعات را به صورت موقت نگه داشته و به ما اجازه می‌دهد تا با آن‌ها تعامل داشته باشیم. این نوع حافظه در فرایندهای شناختی پیچیده مانند تفکر انتقادی، حل مسئله و تصمیم‌گیری نقش حیاتی دارد.

از سوی دیگر، حافظه کوتاه‌مدت تنها به نگهداری اطلاعات برای یک دوره زمانی کوتاه محدود می‌شود. این نوع حافظه معمولاً اطلاعات را برای حدود 20 تا 30 ثانیه نگه می‌دارد و می‌تواند حدود 7 ± 2 مورد اطلاعات را در خود جای دهد. در حقیقت، حافظه کوتاه‌مدت به عنوان بخشی از حافظه فعال عمل می‌کند، اما کلیت آن را تشکیل نمی‌دهد.

حافظه فعال در عمل: نقش آن در حل مسائل
وقتی پیش روی یک مسئله قرار می‌گیریم، حافظه فعال ما به صحنه می‌آید. فرض کنید با یک معمای ریاضی مواجه هستید؛ در این حالت، حافظه فعال شما اطلاعات مرتبط با مسئله را در خود نگه داشته و با استفاده از دانشی که از حافظه بلندمدت شما استخراج شده، به شما کمک می‌کند تا به یک راه‌حل برسید. این فرایند نه تنها شامل نگهداری اطلاعات است بلکه شامل پردازش و تحلیل اطلاعات نیز می‌شود.

یکی از روش‌های آزمایش حافظه فعال، تست‌های حافظه با محدودیت زمانی است. مثلاً، زمانی که به شما یک لیست از کلمات یا اعداد نشان داده می‌شود و سپس خواسته می‌شود که آن‌ها را پس از 30 ثانیه به خاطر بیاورید، حافظه فعال شما به چالش کشیده می‌شود. این تمرینات نه تنها قدرت حافظه فعال شما را می‌سنجند، بلکه به شما کمک می‌کنند تا مهارت‌های حل مسئله و تفکر انتقادی خود را تقویت کنید.

پژوهش ها نشان می دهند که حافظه ی فعال نه تنها در حل مسائل عددی بلکه در حل مسائل پیچیده تر نیز دست اندر کار است.

از جمله ی این مسأله ها یکی هم قیاس هندسی می باشد که گاهی در آزمون های هوش نیز به کار می رود، مثلاً آزمون ریون.

حافظه فعال نظامی است که می تواند به طور کلی 2±7 قطعه اطلاعات را به صورت شنیداری یا به صورت دیداری نگهدارد.

اطلاعات از حافظه ی  فعال یا از طریق زوال و یا از طریق جانشینی محو می شود.

بازیابی اطلاعات از حافظه ی فعال از طریق فرایند  حساس به تعداد مواد فعال در هر زمان، صورت می گیرد

و بالاخره برای انبار کردن و پردازش اطلاعاتی که برای حل مسأله ضروری است به کار می رود بنابراین برای تفکر حیاتی است.

در یک نگاه

حافظه کاری به بچه ها کمک می کند تا اطلاعات را به اندازه کافی و درطولانی مدت نگه دارند تا از آن استفاده کنند.

حافظه کاری نقش مهمی در تمرکز و در دستورالعمل های زیر دارد.

مهارت های ضعیف حافظه کار یا فعال  می تواند بر یادگیری در بسیاری از زمینه های مختلف از جمله :

خواندن و ریاضی تأثیر بگذارد.

آیا تا به حال بدون لیست به فروشگاه رفته اید ، فکر می کنید همه چیزهایی را که لازم دارید به خاطر می آورید …

اما وقتی به خانه رسیدید کشف کردید که چندین مورد را فراموش کرده اید؟
اگر چنین است ، شما محدودیت های آن را تجربه کرده اید.

حافظه کاری یادداشت چسبنده ذهنی است که ما برای پیگیری اطلاعات تا زمانی که نیاز به استفاده از آن داشته باشیم

از آن استفاده می کنیم.

حافظه کاری برای یادگیری مهم است.
در اینجا پنج روش وجود دارد که کودکان برای یادگیری از حافظه کاری استفاده می کنند.

1. حافظه کاری و دسترسی به اطلاعات( نوروفیدبک خوب در تهران )

دو نوع حافظه کاری وجود دارد:

حافظه شنوایی و حافظه بصری و مکانی.

شما می توانید از نظر تهیه فیلم به این مهارت ها فکر کنید.

حافظه شنوایی آنچه را می شنوید ضبط می کند در حالی که حافظه بصری و مکانی آنچه را که می بینید ضبط می کند.

اما اینجاست که شباهت حافظه کاری با تهیه یک فیلم به پایان می رسد.

هنگام تهیه فیلم ، اطلاعات بصری و شنیداری برای حفظ امنیت ذخیره می شوند

و در صورت نیاز به دسترسی به آن ، می توانید پخش شوند.

در هنگام فیلم برداری لزوما لازم نیست به جزئیات توجه کنید.

از طرف دیگر ، حافظه کاری با فعال  فقط برای استفاده بعدی ذخیره نشده است.

باید بلافاصله به آن دسترسی پیدا کرد و “بازیابی” کرد . حتی وقتی اطلاعات جدید وارد می شوند و نیاز به ترکیب دارند.

تصور کنید معلمی در کلاس ریاضی مشکل کلمه را می خواند.

بچه ها باید بتوانند تمام اعداد را در ذهن خود نگه دارند ، دریابند که از چه عملیاتی استفاده کنند

و همزمان یک مشکل کتبی ریاضی  را حل کنند.

کودکان دارای مهارت حافظه کاری( فعال ) ضعیف در گرفتن اطلاعات و اطلاعات موجود در آنها دارند.

این بدان معناست که در هنگام انجام یک کار ، مواد کمتری برای کار با آنها دارند.

در کلاس ریاضی ، آنها ممکن است بدانند که چگونه انواع مختلفی از محاسبات را انجام دهند.

با این حال ، آنها با مشکلات کلمه ای مواجه می شوند.

گوش دادن به کلمات سرنخ ، دشوار است که نشان می دهد کدام عمل برای استفاده است .

در عین حال به یاد آوردن شماره هایی که باید به معادله وصل شوند ، دشوار است.

2. دستورالعمل حافظه کاری و یادآوری( مرکز تخصصی نوروفیدبک در شمال تهران)

بچه ها برای انجام یک فعالیت به اطلاعات ورودی و اطلاعات ذخیره شده در حافظه کاری تکیه می کنند.

اگر آنها از مهارت های حافظه کاری ضعیف برخوردار باشند ، دشوار کردن هر دو مشکل است.

این می تواند پیروی از دستورالعمل های چند مرحله ای را به چالش کشید.

بچه هایی که مهارت های حافظه کار ضعیفی دارند ، هنگام یادآوری آنچه در آینده می آیند ، مشکل دارند.

به عنوان مثال ، فرزند شما ممکن است نتواند از نظر ذهنی “به عقب برگردد” و به یاد بیاورد که معلم

چه جمله ای از وی خواسته است .

 در حالی که سعی می کند یادآوری کند که چگونه کلمات موجود در آن جمله را هجی کند.

3. حافظه کاری و توجه کردن ( تقویت توجه با نوروفیدبک خوب در تهران )

بخشی از مغز که مسئولیت حافظه کار را بر عهده دارد نیز وظیفه حفظ تمرکز و تمرکز را بر عهده دارد.

در اینجا مهارت های حافظه کار به بچه ها کمک می کند تا آنچه را که باید به آنها توجه کنند را به خاطر بسپارند.
به عنوان مثال ، انجام یک مشکل تقسیم طولانی.

کودک شما نه تنها برای پاسخ دادن به حافظه کاری ، بلکه برای تمرکز بر تمام مراحل مربوط به رسیدن به آنجا نیاز دارد.

بچه های دارای مهارت حافظه کار ضعیف برای رسیدن به نتیجه نهایی مشکل دارند.

می توانید مانند یادگیری معادل پیاده روی در یک اتاق و فراموش کردن آنچه برای ورود به آن فکر کرده اید ، فکر کنید.

4- حافظه فعال  و یادگیری خواندن (مرکز تخصصی درمان اختلال یادگیری)

حافظه فعال  مسئولیت بسیاری از مهارتهایی است که کودکان برای یادگیری خواندن از آنها استفاده می کنند.

حافظه شنوایی فعال به بچه ها کمک می کند تا حروف اصوات را طولانی نگه دارند تا حرف های جدید را صدا کنند.

حافظه فعال بصری به بچه ها کمک می کند تا آن کلمات را به خاطر بیاورند تا بتوانند آنها را در طول یک جمله بشناسند.

هنگام کار به طور مؤثر ، این مهارت ها باعث می شود بچه ها از گفتن هر حرفی که می بینند ، جلوگیری کنند.

این به آنها کمک می کند تا با کمترین تردید بخوانند و به خواننده های مسلطی تبدیل شوند.

یادگیری خواندن برای کودکانی که مهارت های ضعیف حافظه فعال دارند ، یک روند ساده نیست.

5- حافظه کاری و یادگیری ریاضی ( مرکز نوروتراپی در شمال تهران )

توانایی حل مشکلات ریاضی بستگی به تعدادی از مهارتهایی دارد که مانند بلوک های ساختمانی روی یکدیگر ایجاد می شوند.

این پایه و اساس بلوک بعدی است:

دیدن الگوها در اعداد به منظور حل و یادآوری واقعیتهای اساسی ریاضی است.

از آنجا ، بچه ها می توانند اطلاعات مربوط به یک مشکل کلمه را در ذهن خود ذخیره کنند.

آنها سپس از آن اطلاعات برای ایجاد یک جمله برای حل مسئله استفاده می کنند.

این در نهایت منجر به توانایی به خاطر سپردن فرمولهای ریاضی می شود.

آنچه مانع از سقوط این بلوک ها می شود ، توانایی به خاطر سپردن ، ترتیب و تجسم اطلاعات است .

همه این موارد برای کودک دارای مهارت های ضعف حافظه کار دشوار است.

منبع 

منابع مرجع
“حافظه فعال: نقش و کاربردها” – مقاله تحقیقاتی در حوزه روانشناسی.
“تفاوت حافظه فعال و کوتاه‌مدت” – بخشی از کتاب روانشناسی حافظه.
“تقویت حافظه فعال: راهکارها و تمرینات” – مقاله‌ای در یک نشریه علمی