اهمیت خواب و ایجاد امنیت برای نوزاد

کتاب ها و مشاوران زیادی توصیه می کنند که نوزاد خود را طوری عادت دهید که نیمه شب گریه نکند و به این ترتیب مادر نیز فرصت خوابیدن داشته باشد. به این ترتیب که نوزاد را طوری تربیت کنید که برای اعلام درخواست های خود گریه نکند، مگر زمانی که این نوع برقراری ارتباط باعث بروز مشکل نشود. اما بسیاری از مشاوران خواب معتقدند که تمام نوزادان به هنگام نیاز و اضطراب به طور غریزی گریه می کنند، چرا که بدون وجود مادر احساس درد و ترس می کنند.

واقعا چگونه می توان نوزاد را با این شرایط عادت داد؟ سازگار ساختن نوزاد با ساعت خواب مادر، میزان گریه نوزاد را در شب کم می کند. این کار فقط برقراری ارتباط در زمان نیاز را در نوزاد کم می کند و نه خود نیاز را.

شرطی ساختن نوزاد تکنیکی است که نوزاد می تواند طبق یک عکس العمل پیش فرض به وابستگی طبیعی، رشد کند. این مسئله نوعی اولویت خطرناک در رابطه والدین و کودک در ماه های اولیه شکل گیری رابطه به وجود می آورد که در سراسر دوران کودکی وجود خواهد داشت. این تکنیک اغلب به این صورت توضیح داده می شود که پدر و مادر تلاش دارند فرزند خود را بیش از موعد مقرر مستقل کنند.

اگر ایده نادیده گرفتن نیازهای ارتباطی طبیعی نوزاد شما را ناراحت می کند، اگر احساس می کنید تنها گذاشتن نوزاد در زمان گریه کردن ترسناک است، بهتر است این کار را انجام ندهید. با نگاهی به علم مغز، پیشرفت های روانشناسی و سلامت روحی نوزاد، می توانیم به چالش های مادر یا پدر بودن در 2 سال اول زندگی به شکلی متفاوت نگاه کنیم.

به جای اینکه در عادت های طبیعی و غرایض نوزاد مشکل به وجود آوریم تا با شما همراه باشند، می توانید خیلی ملایم و محترمانه تر باشید و در عین حال به نتایج دلخواهی برسید.

مرحله اول:

اولین و مهم ترین مرحله امنیت است. با برقراری ارتباط مداوم با نوزاد خود و برآوردن نیازهای اولیه وی امنیت را برای نوزاد تامین کنید. این امر نوزاد را قدرتمند می کند تا به تدریج تغییرات مطلوب را بپذیرد. از آنجایی که ارتباط بین والدین و نوزاد منجر به رشد مغزی می شود، بنابراین پذیرش غریزه بخش بسیار مهمی در مرحله اول است که رشد سالم و موفقی را برای نوزاد در سال اول تضمین می کند.

راز علم اعصاب که شما را در اعتماد به اعتبار علمی غرایز راهنمایی خواهد کرد، عبارت است از: مغز کودک شما تا حد زیادی در بدو تولد ناقص است و دارای قابلیت تشکیل و اتصال سلول های مغزی با سرعت 1.8 میلیون در هر ثانیه در سال اول می باشد. این شکل گیری و اتصال سریع سلول های مغزی ساختارهای حیاتی را، به ویژه در نیمکره راست مغز، تشکیل می دهند که پیش بینی کننده سلامت روانی در آینده می باشد. پردازش های عاطفی و بخش های اجتماعی مغز برای اولین بار در دوران کودکی شکل می گیرند. این مدارها بخش های مربوط به انسان بودن ما را در خود حفظ می کنند – توانایی برای مقاصد و احساسات دیگران، احساس همدلی و دلسوزی و در نهایت حفظ روابط صمیمی و غیره. تمام این رشدها و اتفاقات در پاسخ مستقیم و تعامل عاطفی با نوزاد اتفاق می افتند. به خاطر اهمیت این موضوع هرگز نباید به سرکوب کردن خواسته ها و غرایز نوزاد پرداخت. ارتباط پریشان با نوزاد تنها راهی است که می توانید راحتی و آرامش نوزاد را از بین ببرید.

مرحله دوم:

به اساس و پایه راحتی نوزاد خود توجه داشته باشد. در این مبناست که نوزاد احساس امنیت می کند. این خواسته نوزاد نیست، بلکه نیاز اوست. این پایه و امنیت مربوط به آن از طریق پرستاری نوزاد، خوابیدن در کنار وی و یا خوابیدن در کنار یک بدن گرم یا پرستاری کامل از نوزاد در هر زمان از شبانه روز امکان پذیر می باشد. زمانی که تصمیم می گیرید که نوزاد خود کمی فاصله بگیرید و فکر می کنید که سن مناسبی است، طرح گام های بعدی نوزاد را برای از این نقطه امن طراحی کنید.

مرحله سوم:

اشاره و تکرار. اولین گام ها را برای دوری از نوزاد خود برداشته و به عکس العمل نوزاد خود گوش دهید. به این شکل که در هنگام خواباندن وی، هنگامی که خواب آلوده اما بیدار است، نوک پستان خود را از دهانش خارج کنید اما بلافاصله او را به سینه خود فشار دهید تا ضربان قلب شما را بشنود. اگر کودک این بخش را پذیرفت وارد مرحله بعد شوید. در این مرحله اگر کودک شما راضی باشد، می توانید پرستاری را تمام کنید اما همچنان کودک بیدار است، سپس می توانید سعی در خواباندن وی داشته باشید. در نهایت می توانید قبل از اینکه کودک به طور کامل بخوابد، او را در گهواره اش قرار دهید. به یاد داشته باشید که نوعی اضطراب در کودک بروز خواهد کرد. اگر کودک دچار این اضطراب و آشفتگی شد، این مرحله را به تعویق انداخته و نیاز کودک را برآورده کنید. تکرار چیزی است که شما را به هدف نزدیک می کند و پاسخ های مثبت و مداوم شما امنیت وی را حفظ خواهد کرد. این تکرار ممکن است هفته طول بکشد تا اینکه نوزاد بتواند این مرحله را بپذیرد.

اگر این مراحله را در شب انجام دهید و نوزاد دچار اضطراب شدید شود، کاملا بیدار خواهد شد. این مسئله با ریتم شبانه روزی نوزاد تداخل پیدا کرده و ممکن است در شب های بعدی نیز در همان زمان از خواب بیدار شود. اما زمانی که نوزاد آرامش پیدا کند، عادت خواهد کرد که ساعت های بیدار شدن را به خواب خود ادامه دهد. این دیدگاه کمی متفاوت است زیرا به تحمل نوزاد نیز بستگی دارد. این امر واقعا طول می کشد، اما پیشرفت آن پایدار خواهد بود.

نگارنده: سمیه محمدی

• مریم عبداللهی
• روانشناس و نوروتراپیست

تیم فوق تخصصی مغز و اعصاب و روان آلومینا