اختلال مسخ شخصیت چیست؟

اختلال مسخ شخصیت نوعی بیماری روحی است که در نتیجه آن فرد احساس جدایی از جسم و افکار خود را دارد. در این اختلال گاهی فرد احساس می کند خود را از بیرون مشاهده می کند، درست مانند مشاهده یک رویا. با این حال افراد مبتلا به این اختلال ارتباط خود را واقعیت را نیز از دست نمی دهند و تشخیص می دهند محیط اطرافشان آنطور که برای آنها به نظر می رسد، نیست.

احساسات ناشی از مسخ شخصیت ممکن است چند دقیقه یا چند سال طول بکشد. مسخ شخصیت ممکن است نشانه ای از دیگر اختلالات باشد، اختلالاتی مانند سوء مصرف مواد، برخی اختلالات شخصیتی و برخی بیماری های مغز.

اختلال مسخ شخصیت مربوط به گروهی از بیماری هاست که اختلالات چند شخصیتی نامیده می شوند. اختلالات چند شخصیتی گروهی از بیماری های روحی هستند که منجر به اختلال یا خرابی حافظه می شوند و هوشیاری، آگاهی و هویت را مختل می سازند. زمانی که حداقل یکی از این موارد عمل کند، علائم بیماری بروز می کنند. علائم مربوط به این بیماری می توانند عملکردهای اجتماعی، فعالیت های کاری و ارتباطی فرد را مختل می سازند.

علائم اختلال مسخ شخصیت

از اولین علائم مربوط به مسخ شخصیت این است که فرد مبتلا نوعی حس تحریف شده و تغییر یافته نسبت به بدن خود دارد. فرد ممکن است حس کند که یک ربات است یا در حال رویا دیدن است. برخی از این افراد از احساسات به وجود آمده دچار وحشت می شوند و ممکن است به افسردگی و اضطراب دچار شوند. برای برخی از این افراد علائم خفیف است و مدت خیلی کوتاهی طول می کشد، برای برخی دیگر این علائم مزمن هستند و ممکن است سال ها با فرد همراه باشند و منجر به بروز مشکلات زیادی در انجام عملکردهای روزانه شوند.

عامل بروز مسخ شخصیت چیست؟

علل بروز مسخ شخصیت زیاد شناخته شده نیستند، اما عوامل بیولوژیکی، محیطی و روانی نقش مهمی در بروز این بیماری روحی دارند. مانند سایر اختلالات چند شخصیتی، مسخ شخصیت نیز اغلب با اضطراب شدید یا وقایع ناگوار، مانند جنگ، سوء استفاده، جوادث و بلایای طبیعی و یا خشونت شدید، شروع می شود. این اختلال نوعی اختلال نسبتا نادر است.

تشخیص اختلال مسخ شخصیت

اگر علائم این اختلال بروز کنند، پزشک معالج معاینات کامل پزشکی خود را آغاز کرده و به بررسی سابقه پزشکی فرد می پردازد. آزمایش خاصی برای تشخیص این بیماری وجود ندارد، اما به هرحال برخی آزمایش های تصویری و آزمایش خون برای رد کردن دیگر علل بروز علائم انجام می شوند.

اگر مشکل جسمی برای بروز علائم وجود نداشته باشد، فرد به روانپزشک یا روانشناس ارجاع داده می شود. روانپزشک و روانشناس نیز از مصاحبه و ابزار خاص برای تشخیص اختلالات چند شخصیتی استفاده می کنند.

درمان اختلال مسخ شخصیت

اکثر افراد مبتلا به مسخ شخصیت که به دنبال درمان مشکل خود هستند، بیشتر نگران افسردگی و اضطراب ناشی از این اختلال هستند. در بسیاری از موارد اختلال به خودی خود و به مرور زمان برطرف می شود. درمان تنها زمانی لازم است که این اختلال طولانی یا مداوم می شود یا علائم آن فرد مبتلا را آزار می دهند.

هدف از درمان این اختلال برطرف کردن تمام اضطراب های ناشی از آن است. روش درمانی برگزیده به شخص مبتلا و شدت علائم بروز کرده بستگی دارد. روان درمانی یا گفتار درمانی معمولا برای اختلال مسخ شخصیت انتخاب می شوند. برخی از این روش های درمانی عبارتند از:

• روان درمانی: این روش درمانی برای اختلالات روحی و عاطفی و با استفاده از تکنیک های روانی و عاطفی طراحی شده و به فرد کمک می کند افکار و احساسات مربوط به مسخ شخصیت را در خود شناسایی کرده و بهتر ارتباط برقرار کند. درمان شناختی نوع خاصی از درمان است که بر روی تغییر الگوهای ناکارآمد فکر تمرکز می کند.
• دارو: معمولا برای درمان اختلال مسخ شخصیت از دارو استفاده نمی شود. با این حال اگر فرد مبتلا به این اختلال از مشکلات دیگری مانند افسردگی یا اضطراب نیز رنج می برد، داروهای ضد افسردگی یا ضد اضطراب تجویز خواهند شد. گاهی نیز داروهای ضدروان پریشی برای بهبود علائم مربوط به اختلال موثر هستند.
• خانواده درمانی: در این نوع درمان اعضای خانواده در مورد این اختلال مورد آموزش قرار می گیرند و همچنین به آنها کمک می شود تا علائم مربوط به اختلال مسخ شخصیت را بشناسند.
• خلاقیت درمانی (موسیقی درمانی و هنر درمانی): این دو روش درمانی به بیمار اجازه می دهد تا افکار و احساسات خود را شناسایی کرده و آنها را به یک روش بی خطر و خلاقانه بیان کند.
• هیپنوتیزم بالینی: در این روش از آرامش شدید، تمرکز و توجه برای دستیابی به حالت تغییر یافته آگاهی و هوشیاری استفاده می شود. فرد بیمار این فرصت را پیدا می کند تا افکار و احساسات و خاطرات پنهان شده خود را کشف کند.

امکان بهبود کامل اختلال مسخ شخصیت وجود دارد. علائم مربوط به این اختلال اغلب به مرور زمان یا پس از درمان برطرف می شوند. در این شرایط فرد می تواند با اضطراب به وجود آمده مقابله کند. با این حال بدون درمان ممکن است هر از گاهی این اختلال عود کند.

اختلال مسخ شخصیت قابل پیشگیری نیست، اما درمان سریع و به موقع آن می تواند از بروز علائم بیشتر پیشگیری کند. به علاوه رسیدگی سریع به شخص پس از یک سانحه یا تجربه عاطفی دردناک می تواند از بروز این اختلال یا دیگر اختلالات روحی پیشگیری کند.

لینک منبع

نگارنده: سمیه محمدی

گروه پزشکان جایروس