مهمترین نکات در مورد اختلال افسردگی حاملگی و پس از زایمان

در متن ذیل، مصاحبه ای را با خانم دکتر ندا فرزانه روانپزشک در مورد اختلال افسردگی حاملگی و بعد زایمان  برای افزایش آگاهی زوجین در موردسلامت روانی انجام شده است را مطالعه می نمائید.اختلال افسردگی بعد از زایمان ، یکی از اختلالات مهم در کشورهای درحال توسعه و نیز توسعه یافته (شیوع حدود 13درصد) است .

شیوع جهانی

شیوع جهانی این بیماری 10-15 درصد میباشد ..این اختلال دارای عوارض برای مادر، نوزاد(عوارض خلقی و حتی شناختی) ، خانواده و جامعه میباشد.یکی از عوارض مهم اجتماعی این اختلال میتواند به صورت افزایش از هم گسیختگی خانواده و طلاق باشد.از عوارض   احتمالی کودکان مبتلا به مادران افسرده میتوان به افزایش احساس ناامنی روانشناختی و کاهش اعتماد به نفس اشاره کرد.

شیوع در ایران

طبق مطالعات انجام شده، شیوع این اختلال در زنان ایرانی حدود 25 درصد میباشد که از ریسک فاکتورهای اثبات شده مهم این بیماری در ایران بارداری  ناخواسته،بیسوادی،سابقه قبلی افسردگی ،فقر،عوامل بیولوژیک ،شاغل بودن مادر میباشند.سایر عوامل دخیل در این اختلال سابقه افسردگی و اضطراب در حاملگیهای قبلی، اختلال سندرم قاعدگی در مادر،نبود حمایت اجتماعی از مادر،مشکلات بین زوجین ،اعمال خشونت توسط همسر در زمان بارداری،وقایع استرس زا در حول و حوش بارداری،سن زیر 16 سال مادر در زمان بارداری میباشد.

علل

این بیماری ، یک علت شناخته شده ندارد و معمولا به صورت چند علتی است که از علل آن میتوان به کاهش میزان پلاسمایی استروژن و پروژسترون بعد از زایمان،پرکاری تیرویید بعد زایمان،اختلال خودایمنی تیرویید ،کمبود خواب اشاره کرد.

بیش از نیمی از موارد  اختلال افسردگی بعد از زایمان تشخیص داده نمیشود .

درمانهای استاندارد این اختلال برای کاهش علایم  شامل رواندرمانی،درمانهای دارویی ضدافسردگی و نیز درمانهای بین فردی برای مادر میباشد.سایر درمانهای پیشنهادی کمک کننده به صورت ورزش ایروبیک،بهبود و اصلاح الگوی خواب مادر میباشد.

طبق جدیدترین معیارهای تشخیصی روانپزشکی از این اختلال به عنوان  بیماری افسردگی  حول و حوش زایمان  نام برده میشود که به صورت شروع علایم میتواند در هرزمانی از دوران حاملگی تا 4 هفته  بعد از زایمان باشد که البته بدون توجه به معیارهای تشخیصی در زمان بررسی روانپزشکی زنان بعد از زایمان نیز درموارد وجود علایم اختلال افسردگی باید این بیماری و نیز درمان آنرا در اولین فرصت مد نظر قرار داد.

علائم

از علایم این بیماری به صورت وجود علایم خلق افسرده،عدم لذت بردن  از زندگی،اختلالات خواب و اشتها،کاهش انرژی و خستگی،اختلالات تمرکز،افکار مرگ و خودکشی که موجب اختلال چشمگیر در زندگی خانوادگی ، اجتماعی یا روزمره مادر میباشد میتوان اشاره کرد.

درمان

توصیه میشود که در صورت وجود این علایم در مادران در دوران حاملگی و بعد  از زایمان به روانپزشک برای بررسی مراجعه نمایند تا اقدامهای تشخیصی و درمانهای دارویی یا غیردارویی روانپزشکی لازم انجام گیرد.درمان مناسب این اختلال میتواند  موجب بهبود سلامت روانی مادران باردار و نوزاد ،کاهش  احتمال افسردگی در حاملگیهای بعدی بسته به شرایط روانشناختی و بیولوژیک مادر،بهبود روابط با همسر و درنهایت بالاتر رفتن سلامت روانی در مادران گردد که البته برای بررسی  بهبود سلامت روانی جامعه نیاز  به بررسیهای آماری جامع و دقیق وجود در مراکز بهداشت، مطب های متخصصین محترم زنان و ماما وجود دارد.

بیشتر بدانیم:

[button color=”red” size=”small” link=”https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%81%D8%B3%D8%B1%D8%AF%DA%AF%DB%8C_%D9%BE%D8%B3%E2%80%8C%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C” target=”blank” ]wikipedia[/button]

[button color=”blue” size=”small” link=”https://gyrusclinic.com/?s=%D9%87%D9%81%D8%AA+%D8%A8%D8%A7%D9%88%D8%B1+%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D8%AA” target=”blank” ]هفت باور نادرست در زمینه تشخیص و درمان افسردگی[/button]

دکتر ندا فرزانه

روانپزشک و روان درمانگر

بورد تخصص اعصاب و روان از دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران

عضو انجمن رواندرمانی از 1396

عضو انجمن روانپزشکان ایران از 1391

عضو علمی انجمن ترنس سکچوال از 1396