سه پرسش اساسی وجود دارد که بایست به کودکان آموزش دهیم مرتب از خود بپرسند. البته پسندیده‌تر است این سوالات را والدین هم از خودشان بپرسند.در دنباله با این سه پرسش آشنا می‌شوید.

تحقیقات تازه مشخص میکنند که اشخاص بزرگسال پر مشغله‌ای مانند مدیران، برای مطالب و پروژه‌هایی که مطالعه آن‌ها در منزل یا محیط کار به تاخیر افتاده است بطور میانگین به ۳۰۰ تا ۴۰۰ ساعت وقت نیاز دارند! رقمی که حقیقتأ کوچک نیست. !

این بدان معنی است که جبران عقب‌افتادگی‌ها بسیار سخت یا ناممکن است و شاید تنها چیزی که بتوانیم به آن امیدوار باشیم اینست که به امورات اساسی برسیم و دیگر کارها را در لیست انتظار قرار دهیم.

بسیاری از اشخاص اعم از افراد بزرگسال یا کودکان و نوجوانان نیز میگویند که وقتی ناچار هستند کاری را تا مدت زمان معینی به اتمام برسانند کارآیی بیشتری پیدا میکنند، ولی باز هم اینکار سبب که این راهکار همواره جوابگو نیست و بخش زیادی از اشخاص کوچک و بزرگی که بدلیل تنبلی و تأخیر برای اتمام کارهایشان مهلت گزینش میکنند بیشتر گرفتار تشویش و استرس شده، بیشتر اشتباه میکنند و وادار به دوباره‌کاری بیشتری می‌شوند.

هم چنین در بیشتر موارد وقتیکه سعی می‌کنیم کاری را در مهلت محکم و سختی که خودمان مشخص کرده‌ایم به اتمام برسانیم نه فقط کار خوب از آب در نمی‌آید بلکه هزینه‌های‌مان هم بالاتر می‌رود بطوریکه در بلند مدت، این مسئله منتهی به زیان‌های شدید مالی میشود (مانند خرج هایی که برای کپی برگه‌ها، خریدن کتاب هایی که می‌توانستیم از کتابخانه یا رفیقان قرض بگیریم، ایاب و ذهاب یا ارسال برگه‌ها یا پرونده‌ها با پیک یا … مصرف می‌شود) گاهی وقتها وقتیکه سعی می‌کنیم کاری را در دقایق پایان به اتمام برسانیم به علت عجله در کار وادار به دوباره‌کاری می‌شویم نتیجتا باز هم کار در مدتی بسیار طولانی‌تر به اتمام می‌رسد.

برای آن که بتوانیم روی بااهمیت‌ترین کارهایمان تمرکز کنیم و آن‌ها را طبق برنامه به اتمام برسانیم سه سؤال وجود دارد که می‌بایست مرتباً از خود بپرسیم.

این سه پرسش را هم خودمان به عنوان مادر یا پدر باید بلد باشیم و هم ضروری است آن را به کودکان و نوجوانان مان هم یاد بدهیم. :

سؤال اول این است: «مهم‌ترین و باارزش‌ترین امورات من کدامند»؟

به فرزندتان یاد بدهید که: این سؤال را اول از خودش بپرسد و جواب دهد و بعد چنانچه جوابش را نمی‌دانست و واجب و ضروری بود، می‌تواند آنرا از اطرافیان، پدر و مادر، یا معلم هایش هم بپرسد تا او را راهنمایی کنند.

به فرزندتان یاد بدهید که: پیش از آغاز به کار باید توجه‌مان را روی فعالیت‌های کاری‌مان متمرکز کنیم و از پشت ذره‌بین ذهن‌مان، بااهمیت‌ترین فعالیت‌های کاری خود را به ‌طور شفاف و روشن ببینیم.

به عنوان مثال اگر کودکمان فردا آزمون دارد بااهمیت‌ترین کار امروز او، مطالعه و حل مسائلی است که در آزمون فردا احتیاج دارد بداند، برای کسیکه کارش بایگانی است، مرتب نگه داشتن بایگانی و حفظ نظم آن احتمال دارد بااهمیت‌ترین کار ادرای باشد (به طوری که دستیابی به اطلاعات با صرف کمترین زمان و به سهولت امکان‌پذیر باشد) و برای کسیکه کارش برنامه‌نویسی است، بااهمیت‌ترین کار، اشراف کامل به نرم‌افزار مورد کاربرد و نیاز کارفرما و کاربران ساختار است.

دومین سؤالی که می‌بایست مرتب از خود بپرسید این است: «چه کاریست که چنانچه من و فقط من خوب انجام بدهم تفاوت چشم‌گیری در زندگی و درس یا در شغلم خواهد داشت»؟

این پرسش از برترین سؤال‌ها برای دست‌یابی به کارآیی فردی است. «چه کاریست که شما و فقط شما میتوانید آنرا انجام دهید؟ و چنانچه خوب انجام دهید تفاوت چشمگیر یا تحول اساسی در زندگی یا کارتان ایجاد می‌شود»؟

برای نمونه چنانچه مسئول یک بخش اداری، با ارائه یک ساختار جدید قادر باشد کاغذبازی یا همان بورروکراسی اداری و رفت وآمد ارباب رجوع را کاسته و به صفر برساند، احتمال دارد تفاوت زیادی در کار و بعد در ارتقای شغلی خود ایجاد نماید.

این سؤالی است که می‌بایست دائم از خودمان بپرسیم.

مطمئناً برای آن جواب روشن و صریحی وجود دارد.

وظیفه ما اینست که این جواب روشن و صریح را پیدا کنیم و بعد پیش از اقدام به هر کار دیگری آن را آغاز کنیم.

در باره کودکان و نوجوانان، یافتن کاریکه قادر باشد تفاوت چشمگیر در زندگی و درس‌شان ایجاد نماید می‌تواند نقطه عطف زندگی‌شان باشد. این کار سبب می‌شود که آن‌ها در یافتن رشته تحصیلی و شغل نیز در آتیه موفق‌تر عمل کنند و دائم در گذرگاه پیشرفت و التیام و بهبود قرار بگیرند.

طفلی که متوجه شد چنانچه در درس علوم موفق‌تر باشد از غرهای معلم و نمرات پایین و بنابراین از رنجش پدر و مادر و تنبیه او جلوگیری میشود از پسر عمه‌اش خواست که در این درس به وی یاری کند، با پیشرفت درسی در علوم، تنها اضطراب و نگرانی خود در حیات را حذف کرد و هویت کامیابی هم در او شکل گرفت و اعتماد بنفس بیشتری یافت.

و سومین سؤال: «بهترین استفاده‌ای که هم اکنون می‌توانم از وقتم بکنم چیست»؟

این پرسش نیز، کلید اساسی مدیریت زمان، تسلط بر تنبلی و تبدیل شدن به فردی بسیار فعال و سازنده است. پسندیده‌تر است امورات اساسی و مهم را اول انجام بدهیم و کارهایی را که در اولویت نیستند اصلاً انجام ندهیم.

هرچه پاسخ‌های ما به این پرسش‌ها دقیق‌تر و روشن‌تر باشد، آسان‌‌ترخواهیم توانست کارهایمان را اولویت‌بندی کرده و برتنبلی غلبه کنیم.

به عنوان مثال اگر یک کارمند باید یک نامه اداری تایپ کند، از فروشگاه اداره چیزی بخرد، دستورالعمل جدیدی را به اطلاع دیگر کارمندان برساند و قرارهای کاری مدیر را هم تنظیم کند، باید اینها را لیست کند و با گذاشتن شماره‌ای در جلوی آن‌ها، ترتیب انجام‌شان را گزینش کند.

برای بچه‌ها و نوجوانان، کارهایی مانند نوشتن مشق، خواندن درس، بازی کردن، دیدن تلویزیون، خریدن دفتر و … باید با یاری پدر و مادر فهرست شده و اولویت و ترتیب آن‌ها معلوم شود تا از هیچیک از آن‌ها عقب نیفتند و انجام امورات مهم‌تر را از دست ندهند.

یکی ازقوی‌ترین ابزارهای ذهنی ما به منظور نیل به کامیابی، توانایی ما در اولویت‌بندی درست کارهایمان است.

بهتراست هرروز چند دقیقه‌ای را صرف اندیشه کردن به کارهایی بکنیم که می‌بایست انجام بدهیم.

تقریباً هر دفعه در حرف نزدن و تنهایی به ایده‌های جالبی می‌رسیم که زمانیکه این ایده‌ها را بکار بگیریم به مقدار فراوانی در کار خود صرفه‌جویی کرده‌ایم.

با این کار، پیشرفت‌ها و موفقیت‌های زیادی را تجربه خواهیم کرد. و درآخر بدانیم که «میزان کارایی ما هر چه باشد، توانایی‌های بالقوه‌مان افزون‌تر از آن است که تا کنون به فعل درآمده است.


قسمت سوم

مدیریت زمان برای کودکان: راهکارها و پیشنهادات عملی

خیلی از ما مشاهده کرده ایم، که برخی کودکان ذاتا نامنظم هستند. گویی که از اول نظم در وجودشان نهادینه نشده است. این دسته از کودکان احتیاج دارند. که همواره درباره شیوه مدیریت زمان، فضا، فکر و دیگر چیزهای متعلق به خود یادآوری شده و آموزش ببینند. در این نوشتار به استراتژی‌های ساده به منظور آموزش مهارتهای مدیریت زمان به اطفال می‌پردازیم.

یک استراتژی ساده به منظور آموزش مدیریت زمان به اطفال

در اول برای فرزند خود یک تقویم ماهیانه آماده کنید.

یک تقویم ساده است که روزهای هر ماه در آن نوشته شده است.

میتوان برای جذابیت افزون‌تر از عناصر یا شخصیتهای کودکانه یا رنگ آمیزیهای مورد پسند کودک استفاده کرد.

رویدادهای اساسی و مهم را به تقویم بیافزایید.

رویدادهایی مانند تعطیلات، تاریخ تولد، جلسات و قرارهای اساسی و مهم مانند کلاسهای خارج از برنامه یا برنامه‌های ورزشی را در آن وارد کنید.

هم چنین از یاد نبرید که برخی تاریخهای اساسی و مهم درسی را نیز مانند تاریخ تحویل ممارست، تحقیق، کاردستی و یا تاریخ‌های امتحانات را بیافزایید.

مدیریت زمان برای کودکان : راهکارها و پیشنهادات عملی

تمام فعالیتها و تکالیف را به تقویم هفتگی جابه‌جا‌ کنید.

به اطفال یاد بدهید که تکالیف هر روزه خود را نیز در تقویم هفتگی وارد کنند.

این کار را اول به صورت بازی با اونها انجام دهید.

هم چنین به آنها یاری کنید تا تکالیف بزرگ‌تر یا درس خواندن برای امتحانات را به بخشهای کوچکتر تقسیم کنند.

هر بخش را در تقویم هفتگی بنویسند.

به عنوان مثال میتوانید به آن‌ها یادبدهید که بصورت بازگشتی برنامه هفتگی بنویسند به عنوان مثال از تاریخ آزمون یا تاریخ تحویل ممارست آغاز کرده، برنامه ریزی کرده و هر روزه عقب بیایند تا زمان مکفی برای مطالعه و مرور داشته باشند.

یک تجربه عملی: پیشنهاد میگردد که قانونی به این شکل درنظر بگیرید.

هیچ کمکی به طفل شب پیش از تحویل تکلیف یا شب پیش از آزمون در حل مشکلات یا تصحیح تمرینات نکنید.

همین قانون ساده بسیار اثر گذار است.

سبب میشود که مانع اهمال کاری کودکان شود.

با فرزند خود هر زمان نیاز است، تمرین نمایید.

در گذرگاه آموزش مدیریت زمان، با فرزند خود همراه باشید.

به ویژه در زمان‌های اول برنامه ریزی در زمانبندی، تقسیم بندی امور و غیره به فرزند خود بسیار یاری دهید. تا زمانی که در این کار توانمند شوند.

البته همواره یادتان باشد که بطور معمول بیشتر برنامه‌ها مانند یک راهنما عمل میکنند.

خیلی اندک پیش میاد که روز ما مطابق برنامه ریزی بطور کامل پیش برود.

نمونه عملی: آموزش مدیریت زمان به طفل در آشپرخانه

یک راه دیگر آموزش مهارتهای مدیریت زمان به همراه سرگرمی و تفریح اینست که از آن‌ها بخواهیم تا برای تهیه یک وعده خوراک برنامه ریزی کنند.

برای اینکار تهیه خوراک را به امورات کوچکتر تقسیم کنید.

به عنوان نمونه اینکارها را میتوان ذکر کرد:
۱٫ گزینش و انتخاب خوراک
۲٫ پیداکردن موادغذایی موردنیاز
۳٫ خرید در صورت لزوم
۴٫ پختن خوراک
۵٫ چیدن میز
۶٫ پذیرای و سرو خوراک
۷٫ پاکسازی و شستن ظرفها
از کودک بخواهید تا زمان موردنیاز برای هریک از امورات فوق را تخمین بزند.

بعد برای زمانبندی، به صورت بازگشتی عمل کند.

یعنی اول ساعت صرف شام را در نظرگرفته و کارها را یک به یک به عقب بازگردد، تا معلوم شود که به عنوان مثال گزینش و انتخاب خوراک باید چه ساعتی انجام پذیرد تا شام در موعد مقرر آماده شود.

مدیریت زمان برای کودکان : راهکارها و پیشنهادات عملی

مدیریت زمان برای اطفال خردسالتر

کودکان خردسالتر همچنین میتوانند از تمرینهای ساده مدیریت زمان بهره ببرند. در دنباله برخی ایده‌های الهام بخش برای مدیریت وقت و موعد مناسب کودکان خردسال ارائه می‌شود:

– جدول امورات روزمره: از سه سالگی به بعد، میتوانید از جداول امورات روزمره و مانند آن بهره ببرید تا قادر باشید اطفال را متمرکز بر کارهایشان نگه دارید.

نمونه هایی از جدول امورات روزمره را در دنباله مشاهده میکنید.

– برای کودکانی که وقت خود را خیلی تلف میکنند، از ساعت استفاده کنید: برخی کودکان از تمرکز در کارهایشان فراری هستند.

نیاز است به صورت دقیق‌تر این کودکان مفهوم زمان را درک کنند.

پیشنهادی که برآیند شگفت انگیز بهمراه دارد، بکارگیری ساعت برای این اطفال است تا حقیقتأ متوجه شوند چه میزان در هر کار وقت گذاشته اند.

– تقویم خانواده: یک تقویم فامیلی اصلاح کنید و در محلی که بوسیله همه‌ی اعضای خانواده ببینند، نصب کنید.

از رنگ بندی متفاوت برای هر فرد استفاده نمایید تا کودکان بتوانند به آسانی امورات خود را در تقویم هفتگی ببینید.

– حواستان باشد بیشتر از اندازه زمانبندی نکنید: تصریح بر مدیریت زمان، سبب نشود که وقت طفل را بطور کامل پر نمایید.

باید مدت چشمگیری هم برای استراحت کودک و حتی دیگر اعضای خانواده در نظر داشته باشید..

– لباسها، لوازم و اقلام موردنیاز مانند کیف مدرسه و چمدان‌های سفر را از شب پیش از آن رویداد به عنوان مثال مدرسه، سفر یا … آماده نمایید.

نمونه هایی از جداول کار:

مدیریت زمان برای کودکان : راهکارها و پیشنهادات عملیمدیریت زمان برای کودکان : راهکارها و پیشنهادات عملیمدیریت زمان برای کودکان : راهکارها و پیشنهادات عملی